خب، بذار داستان رو از اولش تعریف کنم! یه استارتاپ هسته‌ای به اسم Radiant که دفترش توی کالیفرنیاست، قراره اولین کارخانه خودش رو برای تولید انبوه رآکتورهای هسته‌ای قابل‌حمل بزنه و نکته جالب اینه که محل ساخت این کارخانه، جاییه که قبلاً بخشی از پروژه معروف منهتن بوده! پروژه منهتن رو یادتونه؟ همون پروژه‌ای که حدود ۸۰ سال پیش، با ساخت اولین بمب‌های اتمی، یه دنیای جدید رو شروع کرد.
این کارخانه قراره تو یه جایی به اسم اوک‌ریج (Oak Ridge) تو ایالت تنسی ساخته بشه. اوک‌ریج اصلاً یه محل فوق‌العاده تاریخی تو دنیای انرژی هسته‌ایه. اونجا قبلاً کارخونه‌های عظیمی برای غنی‌سازی اورانیوم بوده، مخصوصاً سایت K-27 و K-29 که قراره محل جدید Radiant باشن. غنی‌سازی اورانیوم یعنی اورانیوم خام رو فرآوری می‌کنن تا برای مصارف هسته‌ای (چه نظامی و چه غیرنظامی) آماده بشه.
این زمینی که Radiant خریده، قبلاً زیر نظر هیئت توسعه صنعتی اوک‌ریج بوده و الان با انتقالش به Radiant، قراره سال ۲۰۲۶ ساخت کارخونه شروع شه. خود کارخونه هم اسم باحالی داره: R-50 که هم به مأموریتش اشاره داره، هم به ریشه هسته‌ای اون منطقه. Radiant گفته می‌خواد تا ۲۰۲۸ اولین رآکتور Kaleidos خودش رو تحویل بده و بعدش هم هر سال تا ۵۰ تا از این رآکتور قابل‌حمل بسازه.
حالا چیه این رآکتور Kaleidos؟ بزار راحت توضیح بدم: این یه میکرو رآکتور هسته‌ایه، یعنی یه جور رآکتور کوچولو اما خیلی کارآمد که فقط یک مگاوات برق تولید می‌کنه. یک مگاوات رو شاید کم بدونید اما برای کلی کار کافی و عالیه مخصوصاً جاهایی که دسترسی به برق آسون نیست. نکته خفن‌ش اینکه نیازی به سوخت‌گیری دائمی نداره و براحتی میشه جابجاش کرد! یعنی کلی کاربرد داره، از برق‌رسانی به مناطق دورافتاده گرفته تا سرپا نگه‌داشتن دیتاسنترها و حتی پشتیبانی از عملیات‌های نظامی (دیتاسنتر یعنی اون محل‌هایی که شرکت‌ها کلی کامپیوتر نگه می‌دارن تا سرویس‌هاشون تعطیل نشه!).
جالب‌ش اینکه Radiant با این کار می‌خواد انرژی اتمی رو ارزون‌تر و قابل‌دسترستر کنه. چون تا حالا رآکتورهای هسته‌ای خیلی بزرگ و گرون بودن و نصب‌شون سال‌ها طول می‌کشیده. حالا Radiant می‌گه ما تولید انبوه می‌کنیم، هزینه‌ها میاد پایین و در عمل حمل‌ونقل و نصبش راحت‌تر میشه، یه جورایی مثل همین ژنراتورهای عادی!
یکی از مدیرای Radiant، توری شیوانندان، گفته که دلیل‌شون واسه انتخاب اوک‌ریج، فقط تاریخچه هسته‌ای عجیب این شهر نبوده، بلکه اونجا کارگرها و مهندس‌های قوی‌ای داره و مردمش واقعاً با انرژی هسته‌ای آشنا هستن (اینم بهش میگن nuclear IQ یعنی دانش و درک عمومی مردم از انرژی هسته‌ای بالاست). خود ایالت هم حسابی تو قضایای قانونی همکاری می‌کنه، یعنی گرفتن مجوز و نظارت رو راحت‌تر گرفته تا بتونن سریع‌تر کارشون رو پیش ببرن.
اوک‌ریج هنوزم نماد نوآوری علمی و انرژی تو آمریکاست. مثلاً الان پارک ملی پروژه منهتن اونجا هست که بازدیدکننده‌ها می‌رن و درباره نقش تاریخی اون کارخونه‌ها اطلاعات می‌گیرن. حتی دارن یه سکوی بازدید به اسم K-25 می‌سازن که ملت بتونن ابعاد عظیم ساختمون قبلی رو ببینن و بفهمن اونجا چی اتفاق افتاده.
چیزی که Radiant داره انجام میده، یعنی ساختن کارخانه‌شون تو محل زادگاه تکنولوژی هسته‌ای، هم از لحاظ نمادین فوق‌العاده‌ست هم از نظر عملی باعث میشه بتونن از تجربه و زیرساخت‌های اون منطقه کمک بگیرن. قرار بر اینه که تست‌های اولیه رآکتور سال ۲۰۲۶ انجام بشه، و از ۲۰۲۸ مشتری‌ها اولین کیت‌هاشون رو تحویل بگیرن. اگر همه چیز خوب پیش بره، می‌تونن هر سال کلی از این رآکتورهای قابل‌حمل بسازن و به هرکجا که نیاز باشه بفرستن.
در کل، Radiant داره هم به تاریخچه انرژی اتمی احترام می‌ذاره، هم داره آینده تازه‌ای برای انرژی قابل‌حمل و تمیز می‌سازه. حالا باید منتظر بمونیم و ببینیم این طرح جاه‌طلبانه چطور پیش میره! به قول مدیر عملیات‌شون: «خیلی هیجان‌زده‌ایم که داریم فقط چند ماه دیگه ساخت رو شروع می‌کنیم!»
منبع: +
