بذار اول قضیه رو خیلی خودمونی شروع کنم؛ حتماً خودت هم دیدی که چقدر زیاد درباره تاثیر شبکه‌های اجتماعی روی حال و هوای آدم‌ها حرف می‌زنن. اما یه سوال اساسی اینه: وقتی شبکه‌های اجتماعی رو واسه جمع‌آوری اطلاعات و یاد گرفتن استفاده می‌کنیم، واقعاً این کار باعث میشه حس رضایت بیشتری تو زندگی داشته باشیم یا نه؟ این دقیقاً موضوع تحقیقی بوده که می‌خوام برات توضیح بدم.
داستان چی بوده؟ حدود ۱۶۵۱ نفر از طریق یه شرکت نظر‌سنجی آنلاین به ایمیلشون جواب دادن و توی این تحقیق شرکت کردن که بعد از مرتب کردن داده‌ها و حذف موارد مشکل‌دار، با ۱۵۱۳ تا نمونه‌ی سالم، پژوهش انجام شده. کلی ابزار آماری و نرم‌افزار مثل SPSS (یه برنامه‌ی معروف برای تحلیل داده‌های پژوهشی) استفاده کردن که بشه آمار و رابطه‌ها رو بررسی کرد.
حالا اصل ماجرا: تو این تحقیق می‌خواستن بفهمن وقتی یکی شبکه اجتماعی رو نه واسه سرگرمی صرف، بلکه واسه یاد گرفتن و جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کنه، حس رضایت از زندگیش بیشتر میشه یا نه. اینو با چندتا واسطه مثل «دانش سلامتی» و «اعتماد به نفس» (که بهش Self-efficacy میگن و یعنی اینکه آدم به خودش و توانایی‌هاش اعتماد داشته باشه) بررسی کردن.
نتیجه چی شد؟ اولاً اگه کسی فقط برای یاد گرفتن و جمع‌آوری اطلاعات از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنه، به صورت مستقیم حالش بهتر میشه و حس رضایت بیشتری تو زندگیش پیدا می‌کنه. ولی یه حالت غیرمستقیم هم هست؛ یعنی تاثیر شبکه اجتماعی از طریق “دانش سلامتی” و بالا رفتن اعتماد به نفس اتفاق می‌افته. به زبان ساده‌تر: وقتی آدم تو شبکه اجتماعی دنبال اطلاعات می‌گرده، حس می‌کنه بیشتر بلده (که اینو بهش Perceived knowledge یا دانش دریافتی میگن، یعنی اینکه آدم فکر می‌کنه بلدشه)، و همین باعث میشه حس کنه آگاه‌تره، که در نهایت اعتماد به نفسش میره بالا و رضایت از زندگیش هم بیشتر میشه.
ولی نکته جالب اینجاست: فقط “دانش دریافتی” نقش واسطه‌ای مهم داشت، نه “دانش واقعی”. یعنی حتی اگه واقعاً چیزی یاد نگرفته باشه، همین که فکر کنه بلد شده، حالش رو بهتر می‌کنه! البته نقش اعتماد به نفس هم خیلی مهم بود، و این دوتا (دانش دریافتی و واقعی + اعتماد به نفس) با هم، این رابطه رو واسطه‌گری می‌کردن.
در آخر، این تحقیق نشون داد که فرق بین “دانش دریافتی” (یعنی چیزی که خودمون حس می‌کنیم یاد گرفتیم) و “دانش واقعی” (اون چیزی که واقعاً بلدیم) تو دنیای دیجیتال خیلی مهمه و باید بهش توجه کنیم. خلاصه، اگه دنبال حال خوب و رضایت از زندگی هستی، فقط دنبال یاد گرفتن تو شبکه‌های اجتماعی باش – حتی اگر فقط حس کنی چیزی یاد گرفتی، تأثیر مثبتی روی حالت داره!
این یافته‌ها می‌تونه تو زمینه آموزش سلامت و طراحی برنامه‌هایی که قراره حال مردم رو بهتر کنن، به درد بخوره. یعنی طراحی کنید که افراد حس کنن اطلاعات بیشتری دارن، همین حس خوب زندگیشون رو بیشتر می‌کنه!
خلاصه مطلب: شبکه اجتماعی اگه درست استفاده بشه، واقعاً می‌تونه کمک کنه حال بهتری داشته باشیم؛ مخصوصاً وقتی دنبال اطلاعات جدید و یاد گرفتن باشیم، نه فقط سرک کشیدن تو پیج بقیه!
منبع: +
