خب بیاید با یه خبر داغ شروع کنیم! آمریکا و استرالیا یه قرارداد خیلی بزرگ بستند که هدفش اینه وابستگی‌شون به چین برای یه سری مواد خیلی خاص و کمیاب رو کم کنن. این قرارداد ارزشش تا ۸.۵ میلیارد دلار هم می‌رسه! تازه همه این اتفاق‌ها توی کاخ سفید و با حضور نخست‌وزیر استرالیا (آلبانیز) رقم خورده.
ماجرا چیه دقیقاً؟ موضوع اینه که مواد معدنی مهم و اون چیزی که بهش می‌گن rare earths (خاک‌های کمیاب – یعنی عناصری که هر جایی پیدا نمی‌شن اما برای ساخت خیلی چیزهای باحال مثل ربات، ماشین برقی، سیستم‌های دفاعی و حتی تراشه کامپیوتر لازمن)، بخش بزرگی از بازارش الان دست چینه. مخصوصاً بخش فرآوری و تصفیه این مواد کاملاً توی اختیار چینه. آمریکا هم خب نمی‌خواد همیشه محتاج چین باشه.
حالا برنامه این دوتا کشور چیه؟ قراره تا شش ماه آینده، آمریکا و استرالیا هرکدوم و روی هم رفته یه میلیارد دلار فوری روی پروژه‌های خاک‌های کمیاب و مواد معدنی مهم سرمایه‌گذاری کنن. اما بعدش هم قراره بیش از ۳ میلیارد دلار دیگه بذارن تا کار توسعه این پروژه‌ها ادامه پیدا کنه.
یه نکته جالب اینه که بانک صادرات و واردات آمریکا (Export-Import Bank – یه جور بانک دولتی که به تجارت و صنعت کمک مالی می‌کنه) هم اومده و ۷ تا نامه علاقه‌مندی (Letter of Interest) داده که مجموعش می‌شه ۲.۲ میلیارد دلار بودجه، که می‌تونه حتی تا ۵ میلیارد دلار سرمایه جذب کنه.
قرارداد فقط پول ریختن نیست! صحبت از پروژه‌های مشترک بین شرکت‌هایی مثل Alcoa (یکی از غول‌های صنایع معدن و آلومینیوم) هست و حتی ژاپن هم توی یکی از پروژه‌ها هست. یعنی آمریکا داره روی تصفیه و فرآوری خاک‌های کمیاب توی استرالیا سرمایه‌گذاری می‌کنه، و یک پروژه سه‌جانبه با مشارکت ژاپن هم روی میز هست.
از اون طرف، پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) گفته که به یه پالایشگاه عنصر gallium (گالیوم – یه فلز ارزشمند که تو ساخت تراشه و تکنولوژی پیشرفته استفاده داره) توی استرالیای غربی کمک می‌کنه. ظرفیت این پالایشگاه قراره بشه ۱۰۰ تن در سال. شرکت Alcoa هم قبلاً اعلام کرده بود با ژاپن داره روی این پروژه گالیوم کار می‌کنه.
جالبه بدونید ترامپ هم که تو این ماجرا خیلی فعال بوده، گفته: «تقریباً تا یه سال دیگه ما اینقدر مواد کمیاب و حیاتی داریم که نمی‌دونیم باهاشون چیکار کنیم!» یعنی انقدر که می‌خوان تو این زمینه رشد کنن.
راستی این همکاری‌ها فقط با استرالیا نیست. آمریکا گفته داره با کشورهای دیگه هم همزمان هماهنگ می‌کنه تا کل زنجیره تأمین این مواد رو از کنترل چین خارج کنه. چون الان چین یکم زیادی کنترل داره!
حالا چرا همه این‌ها اتفاق افتاده؟ چون روابط آمریکا و چین توی این زمینه حسابی تیره و تار شده. چین اخیراً صادرات خاک‌های کمیاب رو محدود کرده و آمریکا هم تهدید به تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی روی کالاهای چینی کرده. ترامپ هم حسابی با لحن خودش گفته: «اونا ما رو تهدید کردن، ما هم تهدیدشون کردیم!» حتی تهدید کرده بود چیزای دیگه‌ای مثل هواپیما رو هم وارد بازی کنه.
یه نکته خیلی جالب هم هست: ترامپ قراره با شی جین پینگ (رییس جمهور چین) همین ماه توی کره جنوبی ملاقات کنه و سال بعد بره چین. خودش می‌گه: «من رابطه خوبی با شی دارم، اما نمی‌ذاریم این ماجرا ادامه پیدا کنه. دنبال یه معامله منصفانه‌ام!»
کل حرف و هدف این قرارداد جدید همینه: آمریکا و استرالیا دارن دست به دست هم می‌دن تا هم امنیت دفاعی و هم صنایع پیشرفته رو از خطر وابستگی به چین نجات بدن. این مواد کمیاب براشون نقش استراتژیک داره، از تولید ماشین برقی تا ربات و صنایع نظامی و کامپیوتر و موبایل و … پس اگر درباره‌ی خاک‌های کمیاب یا این قرارداد عجیب غریب چیزی شنیدی، بدون که اصل داستان به همین وابستگی و قدرت تکنولوژی برمی‌گرده!
منبع: +
