اگه همیشه فکر میکردین زبان اشاره فقط همون حرکت دستهاست، باید بدونین قضیه خیلی جالبتر از این حرفاست! یکی از تحقیقای جدید روی زبان اشاره کرهای (KSL)، اومده بررسی کنه که نشونههای دستی (یعنی خود حرکات دستها) و غیر دستی (مثلاً حالات چهره، مثل بالا بردن ابرو یا تماس چشمی) چطوری تو تأکید و بخشبندی جمله نقش دارن.
تو این تحقیق، دانشمندها شش نفر از ناشنوایان بالغی که به زبان اشاره کرهای مسلط بودن رو دعوت کردن. ازشون خواستن یه تمرین خاص با کارتها انجام بدن تا توی چهار حالت مختلف نشونههایی که موقع تأکید (یعنی وقتی که میخوان روی یه علامت خاص تاکید کنن یا مهمش کنن) و موقع شروع یا وسط عبارت (مثلاً اول جمله یا وسطش) ایجاد میشه رو برسی کنن. خود عبارت Accentual Phrase یا AP هم یعنی یه قسمت کوچیکتر تو جمله که معمولاً یه سری کلمات به هم چسبیده رو کنار هم نشون میده.
برای تحلیل نتایج، از یه مدل آماری به اسم Bayesian mixed-effects modeling استفاده کردن—حالا این مدل چی هست؟ بگذار اینطوری راحت بگم: با کمک این مدل میشه فهمید کدوم عاملها (مثلاً تأکید یا جای قرار گرفتن تو جمله) دقیقاً روی نشونههایی که تو زبان اشاره نشون داده میشه، نقش دارن.
از بین ویژگیهایی که بررسی کردن، یه سری مربوط به نشونههای غیر دستی بود. این نشونهها شامل چیزهایی مثل تماس چشمی، جمع کردن یا گشاد شدن ابروها، و حتی مدت زمانی که یه نشونه اجرا میشه، بود.
حالا نتیجه چی شد؟ خب، فهمیدن که تأکید داشتن روی یه قسمت، خیلی بیشتر از جای قرارگرفتن عبارت (اول جمله یا وسطش) باعث میشه نشونههای دستی و غیر دستی قویتر دیده بشن. مثلاً وقتی یه نشونه باید تأکید بشه، تماس چشمی قویتر، ابروها جمعتر و نگاه چشمها باریکتر میشه! اما تفاوت خاصی بین اول جمله بودن یا وسط جمله بودن از نظر این نشونهها پیدا نکردن. البته، بعضی وقتها یه مقدار تداخل بین این عاملها دیده شد، ولی این تفاوتها بین همه ویژگیها یکنواخت نبود.
یه نتیجه جالب دیگه هم این بود که تو زبان اشاره کرهای، همین نشونههای غیر دستی (مثل حرکات صورت) بیشتر برای نشون دادن تأکید یا فوکوس به کار میرن، نه صرفاً واسه جدا کردن قسمتای جمله. این نشون میده تو زبان اشارههای دنیا هم هر زبانی واسه نشون دادن تأکید یا بخشبندی جمله، روش خودش رو داره و اصلاً همهشون یه جور نیستن!
خلاصه، اگه قرار شد با یه دوست ناشنوای کرهای حرف بزنین، یادتون باشه فقط حرکت دستها کافی نیست! باید خوب به چهره، حرکت ابروها و حتی نوع نگاه هم دقت کنین تا موقعیت و اهمیت هر چیزی رو تو جمله درست منتقل کنین.
منبع: +
