اگه یه زمانی با دیدن روبات‌های جنگ ستاره‌ای (Star Wars) با خودت فکر می‌کردی اینا فقط تو فیلم می‌مونن، باید بگم سفت بچسب که دیگه داریم به واقعیت نزدیک می‌شیم! یه شرکت روبات‌سازی تو سانفرانسیسکو به اسم Foundation یه روبات انسان‌نما ساخته که مخصوص جنگ طراحی شده. اسمش رو گذاشتن Phantom MK-1. حالا این روبات قدش حدود ۱۷۵ سانتی‌متره (یعنی یه آدم معمولی)، وزنش ۸۰ کیلو، و می‌تونه تا ۲۰ کیلو بار رو بلند کنه.
جالب اینجاست که بیشتر کمپانی‌های روباتیک گفته بودن “ما روبات‌ها رو به سلاح تبدیل نمی‌کنیم”، ولی Foundation راهشو جدا کرده و رفته سراغ ساخت روبات جنگی!
کلاً دنیا داره به سمتی میره که ارتش‌ها دارن هوش مصنوعی رو توی سیستم‌های دفاعی‌شون حسابی وارد می‌کنن. مثلاً تو جنگ روسیه و اوکراین، کلی پهپاد (drone) و سیستم بی‌سرنشین دارن که با هوش مصنوعی، هدف‌گیری و حتی حمله انجام می‌دن. یه تحلیل گفته حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد تلفات میدون جنگ الان با کمک همین پهپادها و سیستم‌های هوش مصنوعی اتفاق میوفته!
آمریکا و اسرائیل حتی پیشرفته‌تر هم شدن و با هوش مصنوعی دارن اهداف رو ردیابی می‌کنن و حتی خودشون هدف‌های جدید به ارتش پیشنهاد می‌دن! ارتش چین هم کلی پول خرج سیستم‌های تشخیص خودکار هدف با ماهواره و سنسور کرده. همینطور کشورهای مثل کره جنوبی، هند، استرالیا، انگلیس، عربستان سعودی و امارات هم دارن روی هوش مصنوعی مخصوص جنگ کار می‌کنن. مثلاً computer vision یعنی تکنولوژی‌ای که با پردازش تصویر، می‌تونه سربازا یا وسایل رو تشخیص بده.
ولی Foundation کارش رو یه قدم جلوتر برده و روبات انسان‌نما رو برده وسط جنگ!
مدیرعامل شرکت (آقای سانکیت پاتاک) گفته “به‌زودی جنگ‌ها مثل بازی‌های ویدیویی واقعی می‌شن!” و توضیح داده که توی ۱۰ سال آینده، اولین موجودی که به میدون جنگ میره، همین روبات‌ها هستن و شاید تازه بعدش آدم‌ها بیان وسط کار.
Phantom MK-1 رو برای کارهای با ریسک بالا ساختن؛ مثلاً شناسایی مناطق خطرناک و خنثی‌کردن بمب. یعنی جاهایی که الان جون سربازا حسابی در خطره. این روبات در اصل قرار نیست خودش تصمیم بگیره حمله کنه یا شلیک کنه. همیشه یه اپراتور (یعنی یه انسان کنترل‌کننده) از راه دور باید تصمیم آخر رو بگیره که شلیک بشه یا نه. این میشه “Human in the loop” یعنی تو تصمیم‌های حیاتی هنوز انسان تو زنجیره تصمیم‌گیریه و هوش مصنوعی فقط کمک‌کننده است (مثلاً مسیر رو پیدا کنه یا حساب کنه گلوله کجا می‌خوره).
Phantom MK-1 از نظر ظاهری خیلی رایگان و سرراسته: همه‌چیش مشکیه، شونه‌هاش پهنه و صورتش شکل ماسک بی‌حس و بی‌حرفه که چندتا دوربین روش کار گذاشتن. خبری از چشم و دهن نیست! سر بلند و به جلو خم‌شده داره و یه مقدار شبیه همون روبات‌های Star Warsه، ولی هدفش کاملاً کاربری و کاربردیه، نه شیک بودن.
یه نکته جالب اینه که این روبات بر خلاف خیلی از مدل‌های جدید دیگه، به‌جای پرکردن با سنسورهای عجیب‌غریب و لایدار (LiDAR – یه جور سنسور لیزری برای درک محیط که خیلی روبات‌ها دارن)، فقط چندتا دوربین روش گذاشتن. دلیلش هم این بوده که گفتن این‌شکلی اطلاعات راحت‌تر و مطمئن‌تر جمع میشه و احتمال خطا یا تداخل اطلاعات کمتره. تازه تو تست‌هایی که با هدست واقعیت مجازی (VR headset یعنی یه عینک خاص که می‌تونی واقعیت مجازی رو باهاش تجربه کنی) روش انجام دادن، اپراتور می‌تونست واقعا خودش روبات رو از راه دور کامل کنترل کنه!
در حال حاضر دست روبات از جنس مکانیکی‌یه و دستکش داره، ولی گفتن در آینده این بخش رو هم آپدیت می‌کنن. حرکت‌هاش با موتورهای اختصاصی ساخته همین شرکت به اسم cycloid actuator انجام میشه که خیلی نرم و آروم و قوی حرکت می‌کنه.
شرکت گفته می‌خواد تا سال آینده ۱۰هزار تا از این روبات رو بسازه! ولی فعلا برنامه ندارن کاملا خودکار و بدون نظارتش کنن. هدف از طراحی طبق گفته خودشون، با دوام‌ترین روبات انسان‌نما برای ماموریت‌های سخت میدون جنگه.
با اینکه Foundation فعلا تمرکزش روی ارتشه، گفته که قصد دارن همین تکنولوژی رو برای کارخونه‌ها و لجستیک هم استفاده کنن، حتی شاید یه روز برای ماموریت به مریخ (همون Mars exploration که یعنی اکتشاف سیاره مریخ!) هم فایده داشته باشه!
این شرکت از ۲۰۲۴ شروع به کار کرده و با اینکه شرکت‌های دیگه زیاد هستن که روبات انسان‌نما می‌سازن، این تنها شرکته که علناً اومده می‌گه “ما روبات می‌سازیم برای جنگ!” حالا اینکه Phantom MK-1 قراره آینده‌ی جنگ و تکنولوژی دفاعی رو عوض کنه یا بحث‌های اخلاقی جدید راه بندازه (چون weaponized AI یعنی هوش مصنوعی تسلیحاتی، یه موضوع بحث‌برانگیز و ترسناک برای بعضیا)، فعلا معلوم نیست. اگر چیزی قطعی باشه اینه که ترکیب تکنولوژی و جنگ هر روز داره رادیکال‌تر میشه و Phantom MK-1 یکی از عجیب‌ترین و جدی‌ترین نمونه‌هاشه!
منبع: +
