خب خبر جدید اینه که اخترشناس‌ها یه سیارک خیلی بزرگ، تقریباً به اندازه یه آسمون‌خراش، به اسم 2025 SC79 رو پیدا کردن که داشت حسابی توی منظومه شمسی می‌تازید و جالب اینجاست که اصلاً راحت دیده نمی‌شد چون درست پشت نور خورشید قایمش کرده بود!
اول بذار اندازه‌ش رو واست بگم: قطرش حدود ۷۰۰ متره (یا همون ۲۳۰۰ فوت)، واقعاً عظیمه! جالب بدونی بهش می‌گن سیارک آسمون‌خراشی، چون واقعاً اندازه‌ش نزدیک به یه ساختمون چند ده طبقه‌ست!
این سیارک فقط دومین جرمیه که تا حالا پیدا کردن و کل مسیر مدارش داخل مدار سیاره ناهیده، یعنی حتی بعضی وقتا وارد مدار عطارد هم میشه! (مدار یعنی اون مسیری که یه جسم توی فضا دور یه چیز دیگه – مثلاً خورشید – می‌چرخه.) سرعت مدارش هم رکوردیه: هر ۱۲۸ روز یه دور کامل دور خورشید می‌زنه. فقط یکی از سیارک‌ها هست که سریع‌تره و اون هم کار گروه همین دانشمندها بوده.
داستان کشفش هم اینه که آقای اسکات شپارد از موسسه کارنگی تو واشنگتن، برای اولین بار ۲۷ سپتامبر این سیارک رو دید. اون وقت این سیارک انقدر پشت نور خورشید قایم بود که واقعاً کشفش کار راحتی نبود. آقای شپارد میگه خطرناک‌ترین سیارک‌ها همون‌هایی هستن که گیر نمی‌افتن! چون معمولاً اخترشناس‌ها شب‌ها دنبال سیارک می‌گردن و هرچی نزدیک‌تر به خورشید باشن، کار سخت‌تر میشه. ولی مثلاً بعضی سیارک‌ها مثل همین 2025 SC79 فقط زمان گرگ‌ومیش (اون وقتی که خورشید تازه داره طلوع یا غروب می‌کنه) دیده میشن. اگه این سیارک‌های “گرگ‌ومیشی” بیان سمت زمین، می‌تونن خطرناک باشن!
حالا واسه اینکه بفهمی چقدر بزرگ و مهمه، بدون که یه سیارک دیگه به اسم 2024 YR4 که چند وقت پیش پیدا شده بود فقط ۵۵ متر بود (۱۸۰ فوت). همون کوچولوی خطرناک، اگه به زمین بخوره، می‌تونه پانصد برابر بیشتر از بمب اتمی هیروشیما انرژی آزاد کنه! نگران نباش، شانسه برخوردش کمه، ولی اینا نشون می‌ده چرا باید حواسمون باشه.
آقای شپارد این سیارک جدید رو با دوربین «دارک انرژی» روی تلسکوپ Blanco که قطر آینش ۴ متره پیدا کرد. بعدش هم با دو تا تلسکوپ دیگه که یکی Gemini (جمینی) از بنیاد ملی علوم آمریکاست و اون یکی Magellan (ماژلن) برای تایید کشفش استفاده کردن.این‌جوری همه مطمئن شدن واقعاً همچین چیزی داریم.
جالب باشه بدونی این دومین سیارک خیلی سرعتی‌ای هست که خود شپارد و همکاراش تو این سال‌ها پیدا کردن. سال ۲۰۲۱ سریع‌ترین سیارک شناخته‌شده (2021 PH27) رو دیدن که فقط تو ۱۱۳ روز یه دور به دور خورشید می‌زنه. فقط عطارده که با ۸۸ روز، رکوردشو زده!
فعلاً این سیارک تازه داره میره پشت خورشید و یکی دو ماهی دیده نمیشه، ولی محقق‌ها هنوز میخوان بعداً دوباره زیر نظرش بگیرن تا اطلاعات بیشتری دربیارن. هرچی بیشتر از این سیارک‌ها بدونیم، بیشتر می‌تونیم خودمون رو برای خطرات احتمالی آماده کنیم و از طرفی یه تیکه بزرگ از پازل تاریخ منظومه شمسی هم حل میشه!
یه نکته‌ی دیگه اینه که بیشتر سیارک‌ها اصولاً توی دو تا “کمربند” بزرگ تو منظومه شمسی زندگی می‌کنن؛ مثلاً کمربند سیارک‌ها که منطقه پر از سنگ‌فضایی و سیارک بین مریخ و مشتریه. اما گاهی به خاطر اختلالات گرانشی یا همون «perturbation»، یه تعدادی از اینا جاشون عوض میشه و وارد مدارهای داخلی‌تر و خطرناک‌تر میشن و همینا بودن که رمز و راز آسمون رو جذاب‌تر می‌کنه. هرچی درباره شون بیشتر بدونیم، هم تاریخچه منظومه خودمون رو می‌شناسیم، هم بهتر می‌تونیم جلوی دردسرای فضایی آینده رو بگیریم!
پس خلاصه اگه دیدین یه خبر دیگه درباره سیارک جدید اومد، بدونین که اخترشناس‌ها حسابی دارن مراقب زمین و آسمونن و این داستان‌ها فقط اول راه کشف رازهای آسمون شب و روزمونه!
منبع: +
