تا حالا شده دکتر ازت بپرسه: «دردت از ۱ تا ۱۰ چنده؟» و تو هم مونده باشی چی بگی؟ واقعاً جواب دادنش آسون نیست! مثلاً برای من وقتی آپاندیسم ترکید، اون لحظه شدیدترین دردی بود که تو عمرم حس کردم؛ یعنی همون نمره ۱۰. حالا تصور کن یکی تازگیا انگشت پاش رو شکسته (که خیلی هم درد داره!) ولی کمتر از آپاندیسه… خب حالا باید اون درد رو چند حساب کنه؟ ۸؟ پس درد الانیش شاید ۶ باشه، اما واقعاً حسش به نظرم ناراحت‌کننده‌تر از این چیزاست! و اینکه آدمای مختلف هم با هم فرق دارن و ممکنه برا یک درد مشابه، نمره کاملاً متفاوتی بدن.
اصل قضیه اینه که تجربه درد خیلی سلیقه‌ای و شخصیه. ذهن و خاطرات و حتی حال روحی، کلی روی حس درد تاثیر می‌ذارن. مثلاً اگه روزت خراب بوده یا کلی استرس داشتی، همون درد قبلی رو ممکنه صد برابر بیشتر احساس کنی! تازه نحوه تعریف کردن درد برای هر کسی فرق داره.
یه موضوع جالب اینه که تو دهه ۱۹۴۰ (خیلی وقت پیش!) یه متخصص بیهوشی به اسم Henry Beecher متوجه شد سربازای زخمی خیلی کمتر از اون چیزی که انتظار داشت درخواست کردن مُسکن یا داروی ضد درد کنن، نسبت به آدمای عادی با یه جراحت مشابه. یا شاید شجاعت به خرج می‌دادن، یا شاید چون زنده موندن رو شانس می‌دونستن درد رو انقدر جدی نمی‌گرفتن. خلاصه اینکه واقعاً نمی‌شه فهمید هر کسی چه دردی رو داره تجربه می‌کنه.
حالا با این همه سردرگمی، تکنولوژی اومده کمک کنه! مثلاً یه اپلیکیشن به اسم PainChek ساخته شده که با هوش مصنوعی (همون AI یعنی هوشی که کامپیوترها باهاش کارهای شبیه آدم انجام می‌دن) سعی می‌کنه میزان درد رو از رو صورت افراد بفهمه. طرز کارش جالبه: با استفاده از دوربین گوشی، حرکات ریز صورت مثل جمع شدن پیشونی یا بالا رفتن لب رو بررسی می‌کنه. بعدش هم باید یه چک‌لیست دیگه پر بشه که نشونه‌های بقیه درد رو هم پوشش بده. این اپ فعلاً تو بعضی از بیمارستان‌ها و مراکز مراقبتی داره استفاده می‌شه و به نظر جواب می‌ده، مخصوصاً برای کسایی که نمی‌تونن حسشون رو بیان کنن، مثل افرادی که آلزایمر گرفتن.
ولی نکته اینه که این اپ باید با مقیاس درد آدم‌ها مقایسه بشه؛ و این مقیاس‌ها همونطور که گفتیم خیلی شخصیه و قابل تغییر. اصلاً قرار نیست جای اینکه یه نفر خودش بگه “الان چقدر درد دارم” رو بگیره. فقط برای کسایی ساخته شده که نمی‌تونن حرف بزنن یا حالاتشون رو ابراز کنن.
یه موضوع سخت دیگه اینه که حتی اگه دکتر بفهمه یه نفر درد داره، خیلی از داروهای ضد درد فقط برای دردهای حاد یا کوتاه‌مدت ساخته شدن. برای دردهای مزمن (یعنی دردهایی که مدتها با آدم بمونن), داروی خیلی مؤثری وجود نداره. یه عصب‌شناس به اسم Stuart Derbyshire از دانشگاه ملی سنگاپور هم گفته درمان درد مزمن واقعاً محدوده.
خود Derbyshire سال ۲۰۱۰ تحقیقاتی رو پوشش داده بود که گروهی از پزشک‌ها تو لندن با اسکن مغزی سعی می‌کردن شدت درد رو اندازه بگیرن (یعنی مغز رو تصویربرداری کنن تا بفهمن آدم دقیقاً چقدر دردش میاد). ولی هنوز این اسکنرها وارد درمان‌های روزمره و بیمارستانا نشدن. حتی همون سیستم امتیازدهی به شدت درد هم باز بر اساس گزارش ذهنی خود افراد ساخته شده بود!
در آخر Derbyshire می‌گه هیچ‌وقت نمی‌تونیم یه دستگاه داشته باشیم که دقیقاً و بدون دخالت آدم‌ها بگه هر فرد واقعاً چه دردی رو تجربه می‌کنه. یعنی با همه ایراداش، باز هم “نظر خود آدم درباره دردش” بهترین و قابل اعتمادترین معیاره و همیشه همینطور خواهد موند.
خلاصه که حالا حالاها اگه کسی ازت پرسید دردت از ۱ تا ۱۰ چنده، بدون هنوز هیچ تکنولوژی‌ای نیست که بتونه بهتر از تو جواب بده! فقط حالا با کمک هوش مصنوعی می‌خوان شرایط رو برای کسایی که نمی‌تونن حرف بزنن یا بیان درستی ندارن، بهتر کنن. همین!
منبع: +
