خب، بیا یه مرور خیلی باحال و خودمونی داشته باشیم به داغترین خبرهای علمی این هفته، از خورشید گرفته تا دایناسور و حتی چتباتهایی که بهشون فحش میدی بهتر جواب میدن!
🌞 شروع جذاب با خورشید:
این هفته کلی کشف خفن درباره خورشید منتشر شد. میدونی همیشه یه سوال بزرگ بوده که چرا سطح بیرونی خورشید (که بهش میگن کرونا) از مرکز خودش داغتره؟ اصلاً منطقی نیست، نه؟ ولی جدیداً یه تحقیق اومده میگه دلیلش “امواج مغناطیسی” خورشیده. این امواج که از خیلی وقت پیش فقط تئوری بودن، بالاخره شناسایی شدن و نشون دادن انرژی رو از داخل به بیرون خورشید میبرن.
این امواج و میدانهای مغناطیسی خورشید هرازگاهی حسابی کلافه میزنن به هم و گاهی شر و شور شدید مثل شفق قطبی و توفانهای ژئومغناطیسی روی زمین ایجاد میکنن. یه مدل سوپر توفان خورشیدی که شبیه اون رو قبلاً با اسم رویداد کرینگتون شنیدی، اگر الان بیاد، میتونه همه ماهوارهها رو بندازه زمین! یعنی اینقدر قدرت داره!
🌠 ستاره دنبالهدار 3I/ATLAS اومد وسط ماجرا:
یه ستاره دنبالهدار بینستارهای با اسم 3I/ATLAS داره به خورشید نزدیک میشه و کنار خورشید کلی نورانیتر شده و گاز ازش فواره میزنه. ناسا با فضاپیمای خودش دیده این دنبالهدار بخاطر میلیاردها سال که تو فضا بوده و کلی اشعه خورده، شیمی بدنش تغییر کرده. تلسکوپ فضایی جیمز وب حسابی از نزدیک نگاهش کرده و تصاویر قبل و بعد از نزدیک شدنش رو داریم و قراره دو تا فضاپیما هم از وسط دنبالهی این دنبالهدار رد بشن! خلاصه آسمون این روزها دیدن داره.
🦖 سر و کلۀ دایناسور جدید و دعواهای دیرینهشناسی:
سالها بود دانشمندان سر این بحث میکردن که نانوتیرانوس (Nanotyrannus) یه بچه تیرکس (T. rex) بوده یا اصلاً یه گونه جداست؟ الآن با یه کشف جدید با اسم “دایناسورهای دوئلی” (Dueling Dinosaurs)، نشون دادن نانوتیرانوس خودش یه گونه مستقل بوده، نه فقط یه تیرکس جوون! این فسیل که یه تیرانوسور کوچولو رو نشون میده که با یک تریسراتوپس (اون دایناسور شاخدار معروف) درگیر شده بودن، خیلی دعوا رو تموم کرده. حالا حتی یه گونه جدید دیگه هم به نانوتیرانوس اضافه کردن. خلاصه اهل دایناسورها هنوز دارن بحث میکنن که واقعاً چند گونه متفاوت داریم!
🍗 نئاندرتالها فقط گوشتخوار نبودن؟
یه سوال بامزه: نئاندرتالهای مغولیافته فقط پامیکوب خوردن یا سبزی هم سر سفرهشون داشتن؟ همیشه تو ذهنمون فکر میکنیم اونا تمام مدت دارن یه تیکه گوشت خام میجونن، ولی تحقیقات جدید میگه نئاندرتالها جز گوشت، گیاه هم میخوردن، البته خیلی کمتر.
🤖 به چتباتت فحش بده، بهتر کار میکنه!
اگه فکر کردی فقط با مهربونی کار راه میافته، سخت در اشتباهی! یه تحقیق جدید نشون داده که وقتی با هوش مصنوعی مثل چتباتها (مثلاً ChatGPT یا ربات چت که جواب سوالات رو میدن) بداخلاق یا حتی بیادب حرف بزنی، جوابشون حدود ۴٪ دقیقتر میشه! البته دانشمندان میگن این کار رو زیاد انجام نده، چون ممکنه بیادبی به آدمها هم سرایت کنه. یه خطر دیگه هم اینه که اگه یه روز این رباتها باهوش بشن و یادشون بمونه بهشون چی گفتی… دنیای علمی خیلی ترسناک میشه!
🧬 ماجرای mRNA و آینده درمانها:
این روزها باز بحث بر سر واکسنهای mRNA حسابی داغه. mRNA نوعی مولکولیه که تو واکسن کرونا استفاده شد، و کلی امید هست باهاش بیماریهای سخت مثل سرطان و دیابت رو هم درمان کنن. ولی متاسفانه دولت آمریکا داره بودجه تحقیقاتشو قطع میکنه و دانشمندها نگرانن که کلی پیشرفت علمی از دست بره.
🕷️ تلسکوپ جیمز وب و تصویر ترسناک یک خورشید در حال مرگ:
عشاق فضا، جیمز وب برای هالووین یه تصویر محشر از “سحابی عنکبوت قرمز” (Red Spider Nebula) فرستاد که درواقع شبیهه به آینده خورشید خودمونه. وقتی ستارههایی مثل خورشید تموم میشن، به شکل این سحابی در میان. این سحابی پره از گاز و پر از خطوط شبیه پای عنکبوت.
🎲 و چندتا خبر باحال دیگه:
- هوش مصنوعیها گاهی خودشونو خاموش نمیکنن چون انگار واسه خودشون “غریزه بقا” پیدا کردن! (غریزه بقا یعنی میل به زنده موندن.)
- تو آمریکا ۹۰۰ سال پیش مردم بومی یه درخت ۵ تنی رو صدها کیلومتر جابجا کردن تا به شهر بزرگی ببرن! سوپر قوی بودن واقعاً.
- فیزیکدانها یه نوع سیاهچاله کمیاب کشف کردن که دوباره ثابت کرد نظریه انیشتین درسته.
اگه دنبال ماجراهای بیشتری مثل اینها هستی، حتماً اخبار تازه علمی رو از شبکههای اجتماعی لایو ساینس پیگیری کن.
در کل دنیا پر از کشفیات عجیبه که هر هفته کلی ازشون رو داریم کشف میکنیم!
منبع: +
