خب رفقا، داستان جالبی دارم براتون که هم هیجانانگیزه، هم آدم یه کم حرص میخوره! بیاید ماجرای یه دزد و چندتا سکه قدیمی رو بشنوید که تو کشور نروژ سر و صدا راه انداخت و کلی نکته جالب درباره تجارت قاچاق آثار باستانی رو رو کرد.
ماجرا از این قراره که سال ۲۰۲۲ یه شهروند تونسی تو اسلو (پایتخت نروژ) گیر پلیس افتاد. قضیه چی بود؟ پسر اومده بود دنبال فروش چندتا سکه قدیمی برنزی به یکی از فروشندههای عتیقه اونجا. این سکهها مربوط میشدن به کارتاژیا یا همون تمدن کارتاژ، که یه دولت باستانی تو آفریقای شمالی بوده و زمانی کلی با روم جنگ داشته. کارتاژیا همون تمدنیه که هانیبال معروف رو داشت، یادته فیلهاشو برد کوههای آلپ؟
این آقا تونسی قبلش ایمیل زده بود به فروشنده و گفته بود کلی سکه کارتاژی داره، و ادعا کرده بود این سکهها رو از کف دریا پیدا کردن! حتی عکس و فیلم هم براش فرستاده بود که نشون بده یه عالمه سکه زنگزده رو دارن بار کامیون میکنن. وزن کل بارشونم حدود ۲۰۰ کیلو بوده! خب معلومه، فروشنده عتیقه که دستش تو کاره شک میکنه و موضوع رو به موزه تاریخ فرهنگی دانشگاه اسلو خبر میده.
پلیس وارد ماجرا میشه و با همکاری فروشنده قلابی و موزه، سکهها رو مصادره میکنه. جالبش اینجاست که هیچکس نفهمید دقیقاً این سکهها رو از کجا درآوردن، چون فروشنده هیچوقت اصل محل رو لو نداد. اما چون سکهها خیلی پوسیده و زنگزده بودن، احتمال دادن از زیر آب و کشتی غرقشده یا یه ساختمان زیرآب قدیمی اومدن. یه اصطلاح هم اینجا داریم به اسم “زیرآبیابی” که یعنی پیدا کردن اشیاء باستانی از کف دریا.
حالا این وسط یه نکته حقوقی باحال پیش اومد: سکهها بالاخره برگشتن به تونس، اصلاً تونسیها متهم نشدن (چون خودشون پیگیر بودن)، و این قضیه دوباره نشون داد که داد و ستد غیرقانونی آثار باستانی تعقیب قانونی، مجازات و دردسر زیاد داره!
این پژوهش مهم رو دو تا استاد دانشگاه اسلو نوشتن و تو ژورنال Libyan Studies هم منتشرش کردن. خودشون گفتن که این پرونده نشون میده چقدر بازار سیاه سکههای قدیمی این روزها داغه و قاچاقش زیاد شده. یه اصطلاح انگلیسی این وسط داریم به اسم Black Market یا بازار سیاه؛ یعنی بازاری که خرید و فروش غیرقانونی توش انجام میشه.
جالب اینجاست که سازمان جهانی گمرک (WCO) سال ۲۰۱۹ گزارش داده که سکهها بیشترین بخش از کشفیات مربوط به قاچاق میراث فرهنگی بودن. یعنی حتی بیشتر از ظروف و مجسمه و…! تازه بر اساس گزارش این تحقیق، این مدل جرمها معمولاً با شبکههای تبهکاری (Organized Crime Networks) مرتبطه. این هم یعنی گروههایی که قاچاق اسلحه، مواد مخدر و حتی تامین مالی تروریسم هم انجام میدن!
اما خیلیا این مدل خلافا رو جدی نمیگیرن، چون فکر میکنن جنایت واقعی همونه که با اسلحه یا مواد باشه، نه سکه باستانی. نتیجهاش این شده که این جرمها کمتر پیگیری و مجازات میشن. در حالی که خب خیلی از مناطق جهان مخصوصاً جاهایی که درگیر جنگ و ناامنین، ویترین این نوع قاچاق شدن و حسابی آسیب میخورن.
خلاصه مسئولای تحقیق تاکید کردن اگه کسی سکه یا وسیله قدیمی پیدا کرد، سریع باید به مقامهای رسمی خبر بده؛ چون اینا میراث ملی هر کشوریه و غیرقانونی فروختنش دردسر داره. شاید حتی جایزه هم بگیری—البته نه به اندازه پول عتیقهها، اما حداقل وجدان آدم راحته و مسئولیت اجتماعیش رو انجام داده!
در آخر اگه اهل داستانهای جنایی و تاریخی هستی، این ماجرا از اون قصههاست که نشون میده همیشه پول و طمع باعث دردسر میشه و ماجراجویی قاچاقچیها آخرش چالش بزرگتری براشون رقم میزنه.
پس اگه یه روزی سکه تاریخی زیر خاک پیدا کردی، سریع به فکر پولدارشدن نیفت! به جاش خبر بده به مسئولاش، شاید تبدیل شدی به قهرمان ملی! 😉
منبع: +
