تا حالا فکر کردی شامپانزهها چقدر شبیه ما رفتار میکنن؟ خب، یه تحقیق جدید نشون داده که این بامزهها توی فکر کردن و حتی تغییر عقیدهشون، واقعاً ما رو یاد خودمون میندازن! یعنی اگه اطلاعات جدید دستشون بیاد، بر اساس اون نظرشون رو عوض میکنن؛ دقیقاً مثل کاری که ما آدما انجام میدیم.
حالا داستان از این قراره: به شامپانزهها دو تا جعبه نشون دادن. توی یکیش ظاهراً یه سیب گذاشتن و توی اون یکی چیز هیجانانگیزی نبود. ولی کاری که باهاشون کردن جالب بود؛ بهشون صدایی نشون دادن که انگار یه چیزی (مثلاً سیب) تو جعبه اول میلغزه. خب طبیعتاً شامپانزهها فکر میکردن توی جعبه اول سیبه. ولی یهو! یه سنگ رو از همون جعبه درآوردن. یعنی درواقع با یه سرنخ اشتباه سرشون رو کلاه گذاشتن. چیزی که اهمیت داره اینه که شامپانزهها فوراً قضاوتشون رو عوض کردن و سراغ جعبه دوم رفتن، حتی اگه قبلاً هیچ علاقهای به اون جعبه نداشتن!
داشتن همچین رفتاری که بهش میگن “واکنش بازتابی نسبت به شواهد”، واقعاً یه قدم جلوتر از اینه که فقط بدون فکر بر اساس نشونهها عمل کنی. مثلاً یه آمیب (اون کوچولوهای تکسلولی) که دنبال غذا میره هم به نوعی داره منطقی رفتار میکنه، اما اون بدون اینکه فکر کنه، فقط طبق یه سری سیگنال شیمیایی جلو میره. اما چیزی که دانشمندا رو شگفتزده کرده، اینه که شامپانزهها شواهد رو واقعاً تحلیل میکنن و حتی میتونن مطمئن بشن که اطلاعاتشون تغییر کرده – خلاصه درست مثل آدما میتونن برن تو شک و با فکر خودشون رو قانع کنن.
یکی از محققها به اسم یان انگلمَن (Jan Engelmann)، که تو روانشناسی تطبیقی تخصص داره (یعنی رفتارات گونههای مختلف رو با هم مقایسه میکنه)، میگه: «به نظر من خیلی سخته رفتار شامپانزهها رو بدون قبول کردن اینکه واقعاً دارن به شواهد فکر میکنن توضیح داد.» خلاصه این آزمایش براشون «یه گیلاس روی کیک» بوده و اصلاً فکر نمیکردن شامپانزهها بتونن تا این حد از شواهد و منطقشون استفاده کنن.
پس دفعه بعد که یه شامپانزه رو دیدی، بدون که احتمالاً اونم مثل خودت میتونه نظرش رو با اطلاعات جدید عوض کنه و حسابی تو دلش تحلیل و استدلال کنه! واقعا اینا فقط یه کم پرموتر از ما هستن 😉
منبع: +
