اگه دوست داری بدونی چطوری ورزش و عوامل مختلف می‌تونن روی کیفیت زندگی آدم‌هایی که معلولیت جسمی دارن تأثیر بذارن، این مقاله رو تا آخر بخون. چند وقت پیش یه تحقیق خیلی جالب توی عربستان روی ۲۳۰ نفر که معلولیت جسمی داشتن انجام دادن (سنشون بالای ۱۸ سال بود، ۱۳۳ مرد و ۹۷ زن). حالا بیام ببینیم چی فهمیدن.
اول از همه، برای بررسی کیفیت زندگی (Quality of Life یا به اختصار QoL)، از یه نسخه مخصوص سازمان بهداشت جهانی برای افراد دارای معلولیت استفاده کردن. برای سنجیدن میزان فعالیت بدنی (Physical Activity یا PA)، هم یه نسخه عربی مخصوص افراد معلول به کار بردن. فعالیت بدنی یعنی همون ورزش و جنب‌وجوش‌های مختلفی که تو خونه، سر کار، تفریح یا حتی تعمیرات خونه داری انجام می‌شه. جالبه بدونی که برای تحلیل داده‌هاشون از «مدل‌سازی معادلات ساختاری» استفاده کردن؛ یعنی یه روش آماری که کمک می‌کنه بفهمی چه عواملی روی هم تأثیر می‌ذارن و چقد قوی هستن.
اما برگردیم به اصل موضوع! چیزی که خیلی مشخص بود اینه که ادراک خود آدم‌ها درباره سلامتی و آمادگی جسمی‌شون، تاثیرگذاری زیادی روی کیفیت زندگی‌شون داشت. یعنی کسایی که فکر می‌کردن سالم‌تر و سرحال‌ترن، معمولاً کیفیت زندگی بهتری رو هم گزارش دادن. این نکته مهمه، چون نشون می‌ده حس و حال خودمون درباره سلامت خیلی تاثیرگذاره.
از نظر تحصیلات و درآمد هم، افرادی که سطح تحصیل و درآمد بالاتری داشتن، کیفیت زندگی بهتری رو تجربه کردن. برای مثال، کسایی که تحصیلات بالاتری داشتن، تو زمینه‌هایی مثل استقلال (Autonomy یعنی اینکه آدم بتونه خودش تصمیم بگیره)، مشارکت و احساس رفع تبعیض (یعنی کمتر احساس کنه مورد تبعیض قرار می‌گیره) نمره بالاتری داشتن. البته یه نکته عجیب این بود که هر چی تحصیلات بالاتر بود، روابط اجتماعی (Social Relationships) یه مقدار پایین‌تر گزارش شد! شاید به خاطر مشغله‌های آدم‌های تحصیل‌کرده باشه، کی می‌دونه؟
نکته جالب دیگه اینه که در مجموع، سطح کلی فعالیت بدنی اثر ملموسی روی کیفیت زندگی نشون نداد؛ اما وقتی جزئی‌تر نگاه کردن و فعالیت‌ها رو دسته‌بندی کردن (مثلاً کارهای خونه، تفریح، کار، تعمیرات خونه)، دیدن که بعضیاش تاثیر مثبت و منفی داره. مثلاً فعالیت‌های خونه (مثل آشپزی، تمیزکاری و کارای سبک) باعث بهبود جنبه‌های روانی، روابط اجتماعی، محیط زندگی و استقلال می‌شه، ولی ممکنه به طور عجیبی روی سلامت جسمی و حس مشارکت اجتماعی اثر منفی بذاره! یعنی طرف هرچی بیشتر کار خونه کنه، شاید کمتر با بقیه در ارتباط باشه یا احساس مشارکت تو جامعه کنه.
اما فعالیت‌های تعمیرات خونه برعکس، اینا روی سلامت جسمی و حس مشارکت تأثیر مثبت دارن، ولی روی جنبه‌های روانی و روابط اجتماعی شاید کمتر اثر بذارن یا حتی منفی باشن!
یه نکته دیگه که از تحقیق در اومد، تفاوت کیفیت زندگی بین زن‌ها و مردها بود. تو خیلی از جنبه‌ها، مردها احساس کیفیت زندگی پایین‌تری نسبت به زن‌ها داشتن.
در نهایت، کل این تحقیق بهمون نشون داد که برای خوب شدن حال افراد معلولیت جسمی، فقط ورزش و تحرک کافی نیست. مسایلی مثل حس سلامت، آموزش، شغل و عوامل روانی-اجتماعی هم خیلی مهمن. اگه بخوایم برای این گروه تو عربستان (یا حتی کشور خودمون) سیاست و برنامه‌ریزی بهتری بچینیم، باید همه این چیزها رو با هم درنظر بگیریم.
خلاصه که اگه تو یا کسی که می‌شناسی معلولیت جسمی داره، بدون که خیلی چیزا می‌تونن روی کیفیت زندگی تاثیر بذارن. به سلامت روحی و فعالیت بدنی و حتی توسعه تحصیلات و روابط اجتماعی باید کنار هم اهمیت داد. این‌جوری آدم می‌تونه بیشتر به حال خوب نزدیک بشه!
منبع: +
