یه خبر جالب و یه کم فضایی بگم! ایلان ماسک، همون آدم معروف که هر جا پای تکنولوژی وسط باشه اسمش هست، حالا وارد یه بحث خیلی حساس و داغ شده: اینکه آیا باید با روشهای عجیب، جلوی داغتر شدن زمین رو بگیریم یا نه؟ به طور خاص، ماسک اومده درباره یه تکنیک بحثبرانگیز حرف زده به اسم مدیریت تشعشع خورشیدی یا SRM. یعنی چی؟ یعنی اینکه با یه سری کارها، بخشی از نور خورشید رو بذاریم بره پاس! یعنی نذاریم کامل به زمین برسه.
حالا داستان از این قراره که ایلان ماسک صبح زود توی ایکس (همون توییتر سابق!) یه پست در این مورد گذاشت و گفت میشه با ماهوارههایی که با هوش مصنوعی کار میکنن، نور خورشید رو کنترل کرد. SRM یا Solar Radiation Management همون چیزیه که میخواد بخشی از نور خورشید رو به کمک آینهها یا مواد بازتابدهنده که تو مدار زمین میذارن، به فضا پس بفرسته. اصل حرفش این بود: «یه شبکه بزرگ از ماهوارههای خورشیدی مجهز به هوش مصنوعی میتونن با تغییرات خیلی کوچیک تو مقدار انرژی خورشیدی که به زمین میرسه، جلوی گرم شدن جهانی رو بگیرن.»
هوش مصنوعی یا همون AI هم یعنی الگوریتمهایی که خودشون میتونن تصمیم بگیرن و کار کنن، مثل مغز آدم اما ماشینی. SRM هم یکی از آخرین راههای کنترل تغییرات اقلیمیه که این روزا، با بالا رفتن دمای زمین و نرسیدن کشورها به قولهایی که برای کاهش آلودگی داده بودن، جدیتر شده.
البته این ایده فقط مخصوص ایلان ماسک نبوده! یه عالمه استارتاپ هستن که دارن روشهای مختلفی رو امتحان میکنن: مثلا بعضیها میخوان مواد بازتابدهنده (که بهشون میگن آئروسلهایی که تو لایه استراتوسفر پخش میشن) به هوا بفرستند. آئروسل یعنی ذرات خیلی ریز معلق در هوا که میتونن نور رو برگردونن یا تاثیرش رو کم کنن. بعضیها هم حسابی پول جمع کردن تا شانسشون رو تو این حوزه امتحان کنن.
ولی، کارشناسها میگن این پروژهها هنوز تا عملیاتی شدن فاصله دارن. چالشهاش واقعا بزرگه، هم از نظر فنی و هم از نظر اخلاقی و زیستمحیطی. مثلاً هیچکس دقیق نمیدونه اگه نور خورشید رو کم کنیم، سیستم آبوهوای جهان چجوری عوض میشه. ممکنه با یه اشتباه، الگوی بارشها بهم بریزه یا یه منطقه بیخودی خنک بشه. خلاصه، خطراتی هست که نمیتونن نادیده بگیرن.
تازه، تازه! داستان فقط علمی نیست، سیاسی هم هست! یعنی چه کشوری مجازه که تصمیم بگیره کی و چجوری جلوی نور خورشید رو بگیره؟ اگه یکی باعث بشه یه جای دیگه خشکسالی بشه، کی جوابگوئه؟ به خاطر این همه سؤال بیجواب، خیلی از سیاستمدارها اصلا با SRM حال نمیکنن، با اینکه شرکتهای خصوصی دارن روش مانور میدن.
حالا اگه روزی اسپیسایکس، همون کمپانی ماهوارهای معروف ایلان ماسک، بخواد بیاد وسط این پروژه، همه استارتاپها میرن تو سایه! چون اسپیسایکس الآن بیشتر از شش هزار تا ماهواره داره و تجهیزات لازم برای فرستادن ماهوارههای بیشتر هم داره. پس وقتی ایلان ماسک همچین حرفی بزنه، همه جدی میگیرن.
ولی هنوز هیچ مدرکی نیست که اسپیسایکس واقعا داره روی ماهوارههای مخصوص SRM کار میکنه. فعلا بیشتر به نظر میاد ماسک فقط یک ایده انداخته وسط و داره ذهن مردم رو قلقلک میده. اما زمانبندی این حرفها جالبه؛ از اون طرف هر سال رکورد گرما داریم، از این طرف سیاستهای کاهش آلودگی زیادی عقب هستن. پس حتی ایدههای خیلی عجیب هم دیگه دور از ذهن نیست.
این که واقعا SRM فضایی یه روزی به واقعیت میرسه یا نه، هنوز معلوم نیست، ولی اینو مطمئن باشین: حالا که ایلان ماسک وارد این بحث شده، این ایده فعلا قراره گوشه ذهن همه بمونه و فراموش نشه!
منبع: +
