خب بذار همه‌چیز رو خودمونی واست توضیح بدم! این تحقیق جالب درباره‌ی اینه که تو شهر کیپ‌تاون آفریقای جنوبی، وقتی کرونا اومد و همه‌چی رو به‌هم ریخت، چطوری تشخیص و درمان بیماری سل کلی افت کرد. سل همون بیماری‌ایه که بیشتر ریه رو درگیر می‌کنه و می‌تونه مسری باشه. پس خیلی مهمه که زود تشخیص و درمان بشه، وگرنه آدم‌هاش هم خودشون اذیت می‌شن، هم بیماری رو پخش می‌کنن.
حالا اتفاقی که افتاد این بود که وقتی کووید-۱۹ اومد (یعنی همون کرونا که کل دنیا رو درگیر کرد)، کلی از خدمات معمول بهداشتی یا محدود شدن یا مردم دیگه کمتر می‌رفتن دنبال درمان. مثلاً مردم از کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و حتی بیمارستانا دوری کردن چون یا می‌ترسیدن به کرونا مبتلا می‌شن یا قوانین منع رفت‌وآمد مانعشون شد.
به خاطر همه‌ی این داستانا، این تیم تحقیقاتی با بررسی داده‌های سلامتی روزمره (یعنی همون اطلاعاتی که هر روز تو درمانگاه‌ها ثبت میشه) متوجه شدن آمار تشخیص سل (TB) و شروع درمانش شدیداً اومد پایین. یعنی آدم‌هایی که سل داشتن، یا تشخیص داده نشدن یا دیر شروع به درمان کردن. در واقع، قبل از کرونا هر کسی سل می‌گرفت سریع‌تر میرفت سراغ درمان ولی تو اوج کرونا، شانس این که بیمارا پیگیر درمانشون باشن، خیلی کمتر شد.
یه نکته دیگه هم این بود که حتی اونایی هم که درمانشون رو شروع کرده بودن، نتونستن موفق درمان رو کامل کنن. یعنی یا وسطش ول کردن یا به خاطر محدودیت‌ها دسترسی‌شون به دارو و مراقبت پزشکی قطع شد. این به اصطلاح همون «درمان موفق سل» یا Treatment Success Rate هست که نشون دهنده اینه چند درصد بیمارا درمان رو تا آخر ادامه دادن و بهبود پیدا کردن.
حالا چرا این اتفاقات افتاد؟ یکی این بود که کل سیستم درمانی حسابی مشغول کرونا شده بود و خیلی از نیروها یا ظرفیت درمان سل رو به بخش مقابله با کووید منتقل کردن. تازه چون مردم هم می‌ترسیدن کرونا بگیرن، حتی اگه علایم سل داشتن، نمی‌رفتن دکتر! مخصوصاً تو جاهایی که وضع مالی و امکانات خوب نیست، این مشکل بیشتر خودش رو نشون داد.
یکم دیتا هم واست بگم: این تحقیق نشون داد تو کیپ‌تاون، تو دوران اوج کووید، میزان تشخیص سل و آغاز درمان نسبت به سال‌های قبلش به طور چشمگیری افت داشت. مثلاً تعداد بیمارایی که واسه سل مراجعه کردن، و بعدش شروع درمان کردن، کم شد. میزان موفقیت درمان سل هم پایین اومد و خیلیا درمان رو تا آخر نرفتن.
در کل این مقاله یادآور میشه که وقتی یه بحران بزرگ مثل کرونا پیش میاد، باید حواسمون به بقیه بیماری‌های مهم مثل سل هم باشه، مخصوصاً تو شهرهایی که قبلاً هم با سل مشکل داشتن. این که یه بیماری مثل کرونا میاد، نباید باعث بشه بقیه مراقبت‌های مهم رو فراموش کنیم، چون آخرش ضربه‌ش رو خود مردم می‌خورن.
پس خلاصه‌ش اینه: کرونا باعث شد که کلی از بیماران سل تو کیپ‌تاون دیرتر تشخیص داده بشن، کمتر درمانشون رو شروع کنن و درصد موفقیت درمان هم پایین بیاد. این می‌تونه از نظر بهداشتی و حتی اقتصادی کلی مشکل درست کنه. پس لازمه همیشه حواسمون جمع باشه که بحران‌ها، مراقبت از بیماری‌های دیگه رو مختل نکنن.
راجع به دیتای روتین سلامت (Routine Health Data) هم یه توضیح کوچیک بدم: این یعنی اطلاعات معمولی که هر روز تو مراکز درمانی درباره بیمارا جمع میشه. با این دیتا میشه فهمید دقیقا تو یه شهر چه اتفاقی داره واسه بیماری‌ها می‌افته و مدیریت بهتری کرد.
در کل، کرونا برای سل و خیلی بیماری‌های دیگه سوتی حسابی به‌بار آورد! باید برای آینده فقط برای یه بحران برنامه نریزیم و همه‌چی رو با هم ببینیم، وگرنه یه بیماری رو درست می‌کنیم، یکی دیگه ول میشه!
منبع: +
