خب، یه خبر عجیب و هیجان‌انگیز از ایستگاه فضایی چین داریم: سه تا فضانورد یا بهتره بگم تایکونات (Taikonaut یعنی اسم فضانوردای چینی) فعلاً نتونستن به زمین برگردن چون کپسول برگشتشون ظاهراً توسط یه تیکه آشغال فضایی یا همون «space junk» آسیب دیده! این آشغال‌های فضایی همون زباله‌هایی هستن که موقع پرتاب‌ها یا خراب شدن ماهواره‌ها دور زمین باقی موندن و هر چند وقت یه‌بار دردسر درست می‌کنن.
اسم این سه فضانورد گیرکرده، “وانگ جی”، “چن جونگرِی” و “چن دونگ” هست که با هم به اسم “خدمه شنژو-۲۰” شناخته میشن. اونا از ۲۴ آوریل دارن توی ایستگاه فضایی چین (اسمش “تیانگونگ” هست؛ معنی‌ش همون “کاخ آسمانی” میشه) زندگی می‌کنن و قرار بود چهارشنبه، ۵ نوامبر بعد از تحویل گرفتن ایستگاه از خدمه جدید شنژو-۲۱، برگردن زمین. تیم شنژو-۲۱ هم تازه توی هالووین (۳۰ اکتبر) رسیده بود به ایستگاه.
اما صبح چهارشنبه، درست چند ساعت مونده به حرکت، مقامات “آژانس فضایی سرنشین‌دار چین” (CMSA، که کارش مدیریت ماموریت‌های فضایی انسانیه چین هست) اعلام کردن برگشتشون فعلاً به تعویق افتاده، چون یه ذره احتمال می‌دن کپسول برگشتشون ضربه خورده. یه سری بررسی فنی و تحلیل ریسک دارن انجام می‌دن تا مطمئن بشن همه سالم و سلامت می‌مونن. ولی واقعیتش هنوز دقیق نگفتن چقدر آسیب جدیه و کی ممکنه بتونن برگردن.
کپسولی که مشکل براش پیش اومده، از سه بخش جداشونده ساخته شده: یه بخش قدرت و پیشران، یه بخش برای زندگی و خوابیدن، و یه بخش مخصوص برای برگشت به زمین که چتر داره تا آروم بیاد پایین. اگه هر کدوم از این قسمت‌ها خطرناک باشه، طبق قوانین آژانس فضایی چین، اون بخش معیوب رو جدا می‌کنن و بدون سرنشین می‌فرستن زمین؛ و اون سه فضانورد با کپسول برگشت شنژو-۲۱ که هنوز رو ایستگاه هست برمی‌گردن. البته همیشه یه کپسول اضافی هم دم دست دارن که اگه لازم شد بیان سراغش.
جالب اینجاست که فرمانده این ماموریت، آقای “چن دونگ” الان رکورد بیشترین روز حضور یه فضانورد چینی توی فضا رو هم شکسته – بیش از ۴۰۰ روز تا حالا! البته حالا به خاطر این تاخیر بیشترم میشه. البته رکورد جهانی هنوز دست یه فضانورد روسیه به اسم اولگ کونوننکوئه (۱۱۱۱ روز توی فضا بوده – فوق‌العاده‌س!)
یه نکته باحال هم اینکه اینجور اتفاقا فقط مال چین نیست؛ پارسال “فرانک روبیو” فضانورد ناسا هم ۳۷۱ روز گیر کرده بود توی فضا چون کپسول برگشتش توسط یه شهاب‌سنگ کوچیک ضربه خورده بود و دیگه نمی‌تونستن باهاش برگردن. حتی دو فضانورد دیگه ناسا هم همین چند ماه پیش به جای یه هفته، نه ماه توی ایستگاه بین‌المللی موندن چون کپسول بویینگشون هزار جور مشکل داشت.
ایستگاه فضایی چین هم قبلاً از دست آشغالای فضایی بی نصیب نبوده! پارسال یکی از پنلای خورشیدی‌شون توسط زباله فضایی آسیب دید و یه قطعی برق جزئی پیش اومد. واسه همین تو ماموریت‌های بعدی کلی حفاظ اضافه به بدنه بیرونی ایستگاه زدن تا جلوی این ضربه‌ها رو بگیرن.
آشغال فضایی یا space junk هم یه معضل جدیه: روز به روز تعداد ماهواره‌ها و اشیای کوچیک دور زمین بیشتر میشه و اگه همینجوری ادامه پیدا کنه، شاید زمانی برسه که دیگه مدار نزدیک زمین (بهش میگن Low Earth Orbit) قابل استفاده نباشه. این سناریو رو بهش میگن “Kessler Syndrome” یعنی وضعیتیه که برخورد زنجیره‌ای این زباله‌ها باعث میشه مدار کلی بهم بریزه و ماموریت فضایی غیرممکن بشه.
البته همه آژانس‌های فضایی مثل چین، ناسا و حتی شرکتای خصوصی دارن روش‌هایی برای مدیریت و جمع‌آوری این آشغالای فضایی امتحان می‌کنن.
در نهایت، الان هر شش فضانورد (سه نفر تیم شنژو-۲۰ و سه نفر شنژو-۲۱) تو ایستگاه فضایی تیانگونگ کنار هم هستن و با اینکه وضعیتشون یه کم نامشخصه، اما مقامات چینی فعلاً اعلام کردن که هیچکدومشون در خطر نیستن و دارن با صبر و حوصله منتظر تصمیم نهایی می‌مونن. تا ببینیم این ماجرا قراره تا کی طول بکشه…
منبع: +
