خب ببین، موضوع این مقاله در واقع درباره اضطراب فراگیر یا همون Generalized Anxiety Disorder ـه که کلی آدم‌ها توی دنیا باهاش سروکار دارن. این مشکل روانیه خیلی شایعی‌ها؛ یعنی همه‌جا پیدا میشه و آدمای زیادی توی زندگی روزمره یا حتی کلینیک‌ها باهاش درگیر هستن. مخصوصاً توی کشورای عربی، مثل کشورای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، خیلی مهمه یه ابزار ساده و قابل اعتماد برای سنجش اضطراب داشته باشیم که برای افراد عرب‌زبان کاربردی باشه.
حالا یه مقیاسی هست به اسم GAD-5. اینو بگم: GAD-5 همون‌طور که از اسمش پیداست، یه ابزار کوچیک و جمع و جوره برای سنجش میزان اضطراب عمومی. یعنی توش ۵ تا سوال هست درباره چیزایی که به اضطراب مربوطه و آدم می‌تونه سریع جواب بده. هدف این تحقیق این بوده که ببینن این فرم عربیِ GAD-5 واقعاً قابل اعتماده یا نه.
محقق‌ها GAD-5 رو ترجمه و عربی کردن، بعد خواستن مطمئن شن که این تست تو فرهنگ و زبان عربی هم خوب کار میکنه یا نه. این کار رو با بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی انجام دادن. حالا روان‌سنجی یعنی ببینی یه تست واقعاً اون چیزی که باید رو می‌سنجه و نتایجش قابل اطمینانه یا نه.
برای این کار، اومدن تو ماه می ۲۰۲۳ از ۶۲۹ نفر بزرگسال عرب‌زبان کمک گرفتن (بیشترشون تو منطقه MENA بودن)، و پرسشنامه رو به صورت آنلاین تو شبکه‌های اجتماعی پخش کردن—همون گوگل فرم معروف! یعنی واقعا راحت و بدون اسم، هر کی خواست شرکت کرد.
بعدش، داده‌ها رو جمع کردن و با نرم‌افزار SPSS AMOS نسخه ۲۸ یه سری تحلیل تخصصی به اسم تحلیل عاملی تأییدی انجام دادن. این روش به زبون ساده یعنی بررسی کنن اصلاً سوالات GAD-5 با هم جور در میان و واقعاً دارن یه چیز واحد رو می‌سنجن یا نه.
نتایج جالب بود! مشخص شد مدل تک‌عاملی (یعنی همه سوالات با هم روی یه معنی مشترک تمرکز دارن) مناسب بوده. شاخص‌های مختلفی که برای همخوانی مدل بررسی می‌کنن اینجا خوب جواب داده. همینطور اعتبار همگرایی (Convergent Validity یعنی اینکه تست با معیارهای دیگه اضطراب، افسردگی و استرس همبستگی خوبی داشته باشه) و پایایی داخلی یه جورایی عالی بوده؛ یعنی سوالات با هم سازگارن و آدم هر موقع بزنه جوابش شبیه درمیاد.
یه نکته هم این بود که این تست رو بین زن‌ها و مردها هم نگاه کردن. اصطلاحات:
– Configural invariance یعنی تست برای هر دو جنس شبیه معنی میشه.
– Metric invariance یعنی شدت تاثیر هر سؤال برای زن و مرد مثل همه.
– Scalar invariance یعنی نمره‌گذاری برای دوتا جنس برابر معنی میشه.
همه اینا رو این تست پاس کرد! یعنی فرقی نمی‌کنه مرد باشی یا زن، جواب‌ها معنی خودشون رو دارند.
یه چیز دیگه: خانم‌ها به طور میانگین نمره اضطراب بالاتری داشتن نسبت به آقایون—اتفاقیه که تو بقیه تحقیقات هم معمولا دیده میشه.
برای اینکه ببینن GAD-5 فقط مخصوص خودش نیست و با چیزای دیگه هم جور درمیاد، اومدن یه آزمون دیگه هم استفاده کردن به اسم DASS-8. DASS یعنی Depression, Anxiety, Stress Scale که با هشت سؤال اضطراب و افسردگی و استرس رو می‌سنجه. نتیجه؟ هر چی نمره GAD-5 بالاتر، نمره اضطراب و افسردگی و استرس هم بالاتر. پس GAD-5 واقعاً چیز درستی رو می‌سنجه!
در نهایت، این تحقیق نشون داد نسخه عربی GAD-5 هم کوتاهه، هم معتبره، هم قابل اعتماده. یعنی هم برای تشخیص اولیه (Screening) تو جمعیت عمومی میشه استفاده کرد، هم نقش خوبی تو کارهای درمانی و پژوهشی برای آدمای عرب‌زبان داره.
خلاصه حرف مقاله اینه: اگه دنبال یه ابزار سریع و کم‌خرج برای سنجش اضطراب تو جمعیت عرب‌زبان می‌گردین، GAD-5 رو با خیال راحت استفاده کنین! هیچ فرقی نمی‌کنه زن باشی یا مرد، جوابهات معنی خودش رو داره. و اگه قرار باشه کار پژوهشی یا درمانی انجام بدی، پیشنهادش اینه که از همین مقیاس کمک بگیری.
منبع: +
