بذار برات یه تحقیقی رو تعریف کنم که خیلی جالبه، مخصوصاً اگه اهل ورزش باشی یا تازه شروع کرده باشی به ورزش‌های رقابتی—حتی اگه فقط کنجکاوی! این تحقیق درباره ورزشکارای تازه‌کاری هست که توی چین بودن و می‌خواستن بدونن چطوری می‌تونن عملکرد خودشونو بهتر کنن و استرس‌هاشونو کنترل کنن.
خب، محقق‌ها اومدن یه موضوع مهم رو بررسی کردن: «ذهن‌آگاهی» یا همون Mindfulness. حالا ذهن‌آگاهی یعنی اینکه سعی کنی توی لحظه‌ی حال باشی و بدون قضاوت، فقط اتفاقات و احساساتو تجربه کنی. مثلاً اگه داری استارت می‌زنی یا داری مسابقه می‌دی، حواست فقط به همون لحظه باشه، نه اینکه همش فکر کنی “اگه ببازم چی میشه؟” یا “اگه خراب کنم چی؟”.
این محقق‌ها می‌خواستن ببینن آیا ذهن‌آگاهی واقعاً می‌تونه به ورزشکارایی که تازه کار هستن کمک کنه خودشونو بهتر ببینن یا نه. منظور از self-rated performance هم همینه، یعنی هر کسی به خودش نمره بده که چقدر خوب بازی کرده یا اجرا داشته.
یه چیز دیگه هم بود: Flow! حالا Flow یه اصطلاحه که به اون حالتی می‌گن که غرق کاری میشی و همه چی رو فراموش می‌کنی، مثلاً موقعی که بازی می‌کنی و اصلاً حواست به هیچی نیست جز همون بازی. خیلیا بهش می‌گن “در لحظه بودن” یا “تو فضا رفتن”.
یه فاکتور ناراحت‌کننده هم بررسی کردن: cognitive anxiety یعنی همون اضطراب ذهنی که موقع مسابقه یا رقابت ممکنه سراغت بیاد. مثلاً دلشوره بگیری یا ذهنت پر از فکرای منفی شه.
حالا چطور بررسیش کردن؟ محقق‌ها توی آگوست و سپتامبر ۲۰۲۳ توی شهر چانگشا توی چین، ۳۱۵ تا ورزشکار تازه‌کار رو پیدا کردن. نمونه‌گیری‌شون هم با دو روش انجام شد: یکی convenience sampling که یعنی از کسایی که دم دست بودن استفاده کردن، یکی هم snowball sampling که یعنی از آدمای حاضر خواستن چند نفر دیگه رو معرفی کنن (مثل همین روال گلوله برفی که هی بزرگ و بزرگ‌تر میشه!).
بعد میان با یه مدل آماری به اسم structural equation model یا مدل معادلات ساختاری (یه روش پیشرفته آماری که کمک می‌کنه بفهمن دقیقا چه رابطه‌هایی بین این متغیرها هست) داده‌ها رو بررسی کردن.
نتایجش چی شد؟
1. هر چی ذهن‌آگاهی، Flow و اعتماد به خود بیشتر بود، اضطراب ذهنی کمتر می‌شد. یعنی کسی که ذهن‌آگاه‌تر بود یا راحت‌تر تو حالت Flow می‌رفت، استرس ذهنیش کمتر بود.
2. خیلی جالبه که این اضطراب ذهنی (cognitive anxiety) یه نقش واسطه داشت بین Flow و اینکه چقدر خودت رو قبول داری یا عملکردت رو خوب می‌بینی. یعنی اگه Flow رو تجربه کنی، ولی هنوز ذهنت پر از اضطرابه، شاید نتونی خودتو خیلی خوب ارزیابی کنی.
3. تازه فهمیدن ترکیب Flow و اضطراب ذهنی، مثل یه زنجیره، توی رابطه بین ذهن‌آگاهی و ارزیابی خود از عملکرد نقش دارن. یعنی کلاً ذهن‌آگاهی بهت کمک می‌کنه بری تو Flow، اینجوری استرست کم میشه و در نهایت فکر می‌کنی عملکردت بهتر بوده.
خلاصه داستان بهت میگه: اگه تازه اومدی تو دنیای ورزش حرفه‌ای و هنوز فکر می‌کنی استرست زیاده یا حس می‌کنی اونطوری که باید نمی‌تونی خودتو نشون بدی، تکنیک‌های ذهن‌آگاهی واقعاً می‌تونن ناجیت باشن. مثلاً مربی‌ها می‌تونن برای ورزشکارای تازه‌کار تمرین‌های ذهن‌آگاهی بذارن تا راحت‌تر بتونن خودشونو به باور برسونن که می‌تونن عالی باشن و زودتر بیان تو حال و هوای “حرفه‌ای‌ها”.
نتیجه؟ ذهن‌آگاهی چیزی فراتر از حرفای انگیزشی یا فانتزیه؛ واقعاً می‌تونه با کم کردن اضطراب ذهنی و کمک به تجربه Flow، باعث بشه عملکردت توی مسابقات و تمرین‌ها بهتر شه و خودتو هم دقیق‌تر و بهتر ارزیابی کنی.
پس اگه حس کردی داری درگیر استرسای ورزش میشی یا فکر می‌کنی به اندازه کافی خوب نیستی، شاید وقتشه ذهن‌آگاهی رو امتحان کنی — یه تکنیک ساده اما تاثیرگذار برای هر تازه‌کار ورزشکاری که می‌خواد جدی‌تر بدرخشه! ✌️
منبع: +
