بیا یه کم درباره یه موضوع مهم و جالب حرف بزنیم: اعتیاد به اینترنت تو نوجوانا. مخصوصاً تو چین که حسابی سر و صدا کرده و کلی از بچه‌ها رو درگیر خودش کرده. این اعتیاد باعث میشه حال روحی و اجتماعی خیلی از نوجوانا بهم بریزه و دیگه اون آدم قبلی نباشن. حالا سوال اصلی اینه: آیا ورزش می‌تونه جلوی این قضیه رو بگیره یا حداقل کمک‌کننده باشه؟
یه سری محقق چینی حالا اومدن با کلی آمار و مدل علمی (مثلاً Structural Equation Modeling یا همون SEM، که یه روش آماری باحاله برای فهمیدن اینکه چه چیزی روی چی تاثیر میذاره) این ماجرا رو کاملاً بررسی کردن.
قرار بوده بفهمن رابطه بین ورزش، صمیمیت خانوادگی (یعنی اینکه تو خونواده حالتون با هم خوب باشه و حمایت بگیرین)، رفتارهای اجتماعی مثبت (مثلاً کمک کردن به بقیه یا مهربونی) با اعتیاد به اینترنت چیه. یه تکنیک دیگه هم استفاده کردن به اسم Latent Profile Analysis یا LPA، که در واقع یه جور دسته‌بندی مخفیه، یعنی افراد رو بر اساس رفتار اینترنتیشون به گروه‌هایی تقسیم می‌کنه (چیزی شبیه شناسایی تیپ‌های مختلف کاربر اما علمی‌تر).
خب، بذار راحت بگم، نتیجه کلی این شد:
۱. ورزش مستقیم و چشمگیر باعث کاهش اعتیاد به اینترنت میشه!
یعنی هرچی بیشتر فعال باشی و بروی ورزش کنی، کمتر درگیر اینترنت و چرخیدن بی‌هدف تو گوشیت میشی (مدل آماری نشون داد تأثیر منفی مستقیم با عدد β = −0.227 بود که واقعاً معنی‌داره، یعنی هرچی عدد ورزش بالا بره، اعتیاد میاد پایین).
۲. غیر از تأثیر مستقیم، ورزش یه سری اثر غیرمستقیم هم داره:
یکی از این راه‌ها اینه که ورزش باعث میشه خانواده صمیمی‌تر و حمایت‌گرتر بشه. این خودش باعث میشه گیر اعتیاد به اینترنت نیفتی (تأثیر غیرمستقیم از مسیر صمیمیت خانوادگی −0.065 بود که تقریباً 15.7٪ از تأثیر کل رو تشکیل میده). درصد اینجا یعنی از کل تأثیر ورزش، این نسبتیه که از طریق خانواده اتفاق می‌افته.
راه دوم اینه که ورزش آدمو اجتماعی‌تر و مهربون‌تر می‌کنه (همین Prosocial Behavior که بالا گفتم). وقتی بیشتر به مردم کمک می‌کنی و باهاشون در ارتباطی، کمتر حالت می‌گیره تو اینترنت بچرخی. این تأثیرم عددش −0.083 بود (یعنی 19.9٪ از کل اثر).
یه راه زنجیره‌ای هم هست: اول صمیمیت خانوادگی میاد، بعد باعث مهربونی و رفتار اجتماعی بهتر میشه، و آخرش باز هم اعتیاد اینترنت کمتر میشه (اینجا هم عددش −0.043 بوده یعنی 10.1٪ تأثیر کل اینجوریه).
حالا بیاید اون دسته‌بندی جذاب کاربرها رو هم ببینیم که با LPA پیدا کردن:
اون‌ها کاربرا رو به سه گروه تقسیم کردن:
– یه گروه که استفاده‌شون از اینترنت نرمال و کاربردیه (Functional Use) – تقریبا ۳۱٪ نوجوان‌ها تو این گروه بودن.
– یه گروه که در معرض خطر هستن (At-Risk Use) – و جالبه که نصف بچه‌ها تقریباً اینجان (۴۹.۵٪!)
– یه گروه دیگه واقعاً معتاد به اینترنت حساب میشن (Addicted Use) – اینا حدود ۱۹٪ بودن.
یه چیزی که خیلی باحاله اینه که تأثیر ورزش (هم مستقیم هم اون دوتا راه غیرمستقیم) بین این گروه‌ها فرق می‌کنه! یعنی برای بچه‌هایی که تو گروه در معرض خطر بودن، ورزش بیشتر جواب میده و موانع اعتیاد رو بزرگ‌تر سر راهشون میذاره.
در نهایت این تحقیق یه پیام خیلی مهم داره: اگه بخوایم جلوی اعتیاد اینترنت رو بگیریم، باید به این فکر کنیم که یادگیری و بازی‌های گروهی در مدرسه‌ها، یا هر برنامه ورزشی که نوجوانا رو فعال و اجتماعی‌تر کنه، چقدر می‌تونه موثر باشه. تازه اینم باید بدونیم که برای هر گروه کاربری، برنامه باید مناسب خودشون طراحی بشه و یه نسخه برای همه جوابگو نیست.
پس خلاصه بگم: اگه دوست داریم نوجوانامون کمتر اسیر گوشی و اینترنت بشن، بهتره بذاریم ورزش رو جدی‌تر بگیرن! این کار نه تنها از نظر روحی و خانوادگی بسیار مفیده، بلکه واقعاً جلوی وابستگی شدید اینترنت رو هم می‌گیره.
منبع: +
