خب بذار اول یه توضیح بدم که اصلاً DBT چیه! DBT مخفف Dialectical Behavior Therapy هست، یعنی «درمان رفتار دیالکتیکی». این یه نوع روش روان‌درمانیه که برای خیلی از مشکلات روانی کاربرد داره و می‌تونه به آدمای مختلف، مثل دانشجوها، کمک کنه. مثلاً این طوری نیست که فقط برای یه مشکل خاص باشه، بلکه کلی موضوع رو پوشش می‌ده.
حالا دانشجوها رو در نظر بگیر؛ زندگی دانشجویی پر از تصمیم‌گیری و استرسه، درسته؟ محقق‌ها قبلاً خیلی درباره اینکه DBT روی احساسات یا رفتارها تاثیر داره تحقیق کردن، ولی اینکه دقیقاً روی تصمیم‌گیری چطوری اثر می‌ذاره (اونم فقط با یک دوره کوتاه آموزش)، کمتر بررسی شده بود. این شد که این تحقیق راه افتاد.
قضیه این تحقیق این بود که بیان ببینن آموزش مهارت‌های DBT با ویدیو (یعنی آموزش آنلاین، راحت از خونه!) می‌تونه تاثیری رو تصمیم‌گیری دانشجوها بذاره یا نه. خلاصه کلی دانشجو (۹۵ نفر، شامل ۵۰ مرد، ۴۴ زن و یک نفر با جنسیت غیر دودویی) جمع کردن، که سنشون به طور میانگین ۲۷ سال بود (با اختلاف سنی زیاد، چون SD یا همون انحراف معیارش ۱۲.۴۷ بود — یعنی برخی خیلی جوون‌تر و برخی هم خیلی مسن‌تر بودن).
این آدم‌ها رو به صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم کردن که هر کدوم یکی از مهارت‌های اصلی DBT رو آموزش می‌دیدن. مهارت‌های اصلی DBT چیه؟ مثلاً تحمل پریشانی (یعنی اینکه با احساسات ناخوشایند کنار بیای بدون اینکه زود کارای هیجانی کنی)، تعامل مؤثر با دیگران، و غیره.
شرکت‌کننده‌ها بعد از آموزش، تو سه تا تست مختلف تصمیم‌گیری شرکت کردن: اولی Iowa Gambling Task یا IGT بود (یه بازی کامپیوتری که نشون می‌ده چقدر می‌تونی تصمیم‌های خوب و منطقی بگیری)، دومی Delay Discounting یا DD (یعنی چقدر ترجیح می‌دی پول یا پاداش رو الان بگیری یا صبر کنی بعداً بیشترش رو بگیری)، و آخری Social Discounting یا SD بود (اینکه چقدر حاضر می‌شی چیزی رو با بقیه تقسیم کنی یا فقط به خودت فکر کنی).
خب، نتیجه چی شد؟ راستش نتایج خیلی شگفت‌انگیز نبود! یعنی بین گروه‌ها یا حتی تو خود هر گروه، تفاوت معنادار آماری (یعنی از اون چیزایی که می‌گن واقعاً یه چیزی تغییر کرده) دیده نشد. ولی باحال اینجا بود که تو بعضی گروه‌ها یه روند جالب پیدا شد؛ مثلاً اونایی که روی مهارت تحمل پریشانی کار کردن، به نظر می‌رسید که کمتر تصمیم‌های عجولانه گرفتن. یا کسایی که تعامل مؤثر رو تمرین کرده بودن، رفتارهای اجتماعی‌تر و کمک‌کننده‌تری داشتن.
یعنی چی؟ یعنی شاید آموزش DBT به این روش‌های آنلاینِ کوتاه مدت، اون‌قدر قدرت تغییرات بزرگ رو نداره، ولی همین روندهای کوچیک نشون می‌ده که این مهارت‌ها می‌تونن توی کنترل واکنش‌های عجولانه (یعنی impulsivity) و داشتن رفتارهای اجتماعی مثبت موثر باشن.
در کل، پیام این تحقیق اینه: حتی اگه آموزش آنلاین و ویدیویی DBT نتونه یک شبه معجزه کنه، احتمالاً شروع خوبی برای بهبود تصمیم‌گیری، کنترل هیجانات و بهتر رفتار کردن با بقیه‌ست. پس اگه دانشجویی و دنبال اینی که تو انتخاب‌هات منطقی‌تر باشی یا با بقیه راحت‌تر کنار بیای، شاید ارزش داشته باشه امتحانش کنی!
راستی، هر وقت اسم تست یا مفهوم خاصی اومد، کوتاه درباره‌ش توضیح دادم که مطلب براتون راحت‌تر جا بیفته؛ مثلاً “discounting” همون تمایل آدم‌ها برای گرفتن پاداش زودتر، حتی اگه کمتر باشه، به جای صبر کردن واسه یه پاداش بیشتره. خلاصه اگه رو تصمیم‌گیری‌هات حساس شدی، یاد گرفتن این مهارت‌ها ضرر نداره!
منبع: +
