خب بچه‌ها، خبر داغ داریم: سیمین وزیری – که کلی آدم تو دنیای روان‌شناسی اسمش رو شنیدن – جایزه فردی بنیاد اینشتین برلین برای سال ۲۰۲۵ رو گرفته! حالا اگه با این جایزه آشنا نیستین، یه توضیح کوچیک بدم: این جایزه مخصوص آدم‌هایی هست که سعی می‌کنن کیفیت و اطمینانِ نتایج تو تحقیق‌های علمی رو بالا ببرن. یعنی فقط دنبال کشف‌های عجیب و غریب نیستن، بلکه دلشون می‌خواد روش کارشون شفاف و دقیق باشه و بقیه هم بتونن نتایج رو تکرار کنن (که بهش میگن reproducibility).
سیمین وزیری الان سردبیر مجله معروف “Psychological Science” هم هست – که یکی از مهم‌ترین مجلات روان‌شناسی دنیاست (سردبیر یعنی کسی که تصمیم می‌گیره چه مقاله‌هایی چاپ بشه). تازه استاد روان‌شناسی دانشگاه ملبورن هم هست!
یکی از کارهای باحال سیمین اینه که یه عالمه حرکت برای شفافیت و کیفیت روش‌های تحقیق راه انداخته. مثلاً یکی از بنیان‌گذاران گروهی به اسم SIPS بود، یعنی “Society for the Improvement of Psychological Science” یا “انجمن بهبود علم روان‌شناسی”. این انجمن دنبال اینه که روش‌های تحقیقاتی رو بهتر و منصفانه‌تر کنه و همیشه فقط دانشجوهای دکتری یا دانشگاه‌های بزرگ رو در نظر نگیره؛ همه جوره آدم و موسسه رو پوشش میده.
سیمین یه مجله آزاد به اسم “Collabra: Psychology” هم پایه‌گذاری کرده – اونجا هم کل تمرکزشون رو درست بودن و دقیق بودن روش‌های آزمایشی گذاشتن، نه اینکه حتماً نتایج شاخ و عجیبی به دست بیارن.
جالب‌تر اینه که سیمین فقط به کارای دانشگاهی اکتفا نکرده و کلی هم تو فضای مجازی فعال بوده! مثلاً وبلاگی داره به اسم “Sometimes I’m Wrong” (یعنی “گاهی اشتباه می‌کنم” – چه حس متواضعانه‌ای!)، که توش درباره‌ی ایرادهای تحقیق و تجربه‌هاش می‌نویسه. تازه پادکست “The Black Goat” («بز سیاه») رو هم داره که باهاش کلی آدم رو به فکر واداشته و خیلی از محقق‌های جوون رو تشویق کرده دست به کارای نو و سالم بزنن.
خود سیمین درباره‌ی این جایزه گفته که: «این جایزه یه جور تأییدیه روی انتخابم برای تمرکز روی این موضوعات. راستش بیشترش به خاطر آدم‌هایی هست که تو این راه بهم کمک کردن و پشتم بودن.»
حالا مبلغ این جایزه رو بگم؟ ۱۵۰ هزار یورو (تقریباً ۱۷۳ هزار دلار آمریکا)! این پوله رو قرار شده سیمین صرف پروژه‌های تحقیقاتی دقیق‌تر و شفاف‌تر کنه و البته، این جایزه رو هم تقدیم همه همکارها و شاگرداش کرده که تو راهش همراهش بودن.
دوستاش و همکاراش همیشه ازش به عنوان یه آدم آینده‌نگر و خستگی‌ناپذیر تو اصلاح فضای علمی یاد می‌کنن. مثلاً برایان نوسک (که مدیر یه مرکز به اسم Center for Open Science یعنی مرکز علم بازه – جایی که دنبال آزاد و شفاف بودن علمه)، گفته: «سیمین هم خوب حرف می‌زنه، هم به همون خوبی عمل می‌کنه!»
یه نکته جالب از ساختار جایزه: بنیاد اینشتین این جایزه رو با همکاری مرکز QUEST (که توی آلمان فعالیت می‌کنه و کارشون ترویج پژوهش مسئولانه‌ست) و دانشگاه برلین (Charité – Universitätsmedizin Berlin) میده. جایزه در سه بخش هست: یکی مخصوص افراد، یکی برای موسسات و یکی هم برای محققای تازه‌کار. داوریش هم یه گروه بین‌المللی از کلی کشور و رشته هستن تا حق کسی ضایع نشه. تازه، یه بخش از منابع مالی رو هم ایالت برلین میده و شرکت Wübben Stiftung Wissenschaft (یه بنیاد علمی تو آلمانه) هم حمایت مالی می‌کنه.
در کل، داستان سیمین وزیری نشون میده که اگه با جون و دل بخوای علم رو پاک‌تر و سالم‌تر کنی، نه تنها تاثیر می‌ذاری، بلکه جهانی هم تشویقت می‌کنن! حواستون به اسماشون و حرکت‌هاش باشه، چون واقعاً داره مسیر علم رو به سمت بهتر شدن می‌بره.
منبع: +
