بیا یه بحث جذاب راه بندازیم درباره MCP! اگه نمی‌دونی MCP چیه، باید بگم Model Context Protocol یا همون پروتکلی هست که باعث میشه مدل‌های هوش مصنوعی زبون طبیعی (مثل ChatGPT!) بتونن راحت به ابزارهای متنوع و اطلاعات خارجی وصل بشن. خلاصه این MCP کاری میکنه که مدل، مثلاً با یه پلاگین وصل بشه و بتونه اطلاعات بگیره یا دستور بده.
حالا فکر کن این راحتی و آزادی یه جنبه تاریک هم داره: وقتی تو این محیط هر پلاگین می‌تونه کلی دسترسی سیستم بگیره و همه جا سرک بکشه، یعنی سطح حمله‌مون یا همون “attack surface” (یعنی چه‌قدر جا برای نفوذ و سو‌استفاده هست) یه دفعه خیلی گنده میشه!
یه تیم محقق اومدن واسه اولین بار یه تحقیق حسابی انجام دادن که بدونن تو اکوسیستم MCP واقعاً امنیتش چه شکلیه و چه خطراتی داره. ابزارشون یه سیستم آنالیز خودکار و هوشمند بود که اسمش static analysis framework هست (یعنی سیستمی که کدها رو بدون اجرا کردن اسکن میکنه و ایرادهای امنیتی و دسترسی رو در میاره). این ماشین رو انداختن رو ۲۵۶۲ تا برنامه واقعی که با MCP کار می‌کنن و اینا تو ۲۳ دسته مختلف بودن.
خب نتایج چی شد؟ جالبه بدونی اکثر کارهاشون با APIها یا همون رابط برنامه‌نویسی انجام میشه—حالا این APIها معمولاً یا مربوط به شبکه بودن (مثلاً وصل شدن به سرویس‌ها، دانلود و آپلود) که ۱۴۳۸ تا از سرورها درگیرش بودن، یا دسترسی به منابع سیستم (یعنی خود سیستم عامل و قابلیت‌هاش) که ۱۲۳۷ تا سرور توش دست داشتن. کارهای مربوط به فایل‌ها یا حافظه هم کمتر بود (اما هنوزم کم ریسک نیستا!).
حالا پلاگین‌هایی که واسه توسعه‌دهنده‌ها و ساخت API ساخته شده بودن، واقعاً API بازی در میارن! یعنی بیشتر از بقیه دارن دسترسی می‌گیرن و کارای حساس می‌کنن. تازه نکته مهم‌تر اینه که پلاگین‌هایی که زیاد معروف نیستن و کمتر استفاده می‌شن، معمولاً ریسک بیشتری دارن—خیلیاشون عملیات خطرناک انجام میدن که به چشم کسی نمیاد!
واسه شفافیت بیشتر، محقق‌ها چندتا مورد واقعی (case study) هم بررسی کردن: تو بعضی پلاگین‌ها چون دسترسی‌ها درست جدا نشده، یه کسی می‌تونه دسترسی‌های خودش رو بالا ببره (یعنی privilege escalation، مثلاً از یه کاربر عادی تبدیل بشه به ادمین)، یا اطلاعات اشتباه منتشر کنه (propagation of misinformation)، یا حتی داده‌ها رو دستکاری کنه (data tampering یعنی داده‌هارو برداره و عوض کنه به نفع خودش).
در نهایت اونام گفتن اگه بخوایم MCP رو امن نگه داریم، باید یه سیستم دسته‌بندی و کنترل جدی برای دسترسی پلاگین‌ها داشته باشیم (به این میگن taxonomy of resource access یعنی سیستم مرتب سازی اینکه هر پلاگین دقیقاً به چه چیزایی می‌تونه دست بزنه). باید اجازه بدیم مدل‌ها به صورت پویا اجازه بگیرن (dynamic permission model یعنی هر بار که یه دسترسی می‌خوان، باید اجازه بگیرن، نه اینکه همیشه همه چیو داشته باشن). تازه، سیستمهایی باشه که خودشون اتوماتیک تشخیص بدن یه پلاگین قابل اعتماده یا نه (automated trust assessment یعنی تخمین اعتماد به پلاگین به صورت خودکار توسط نرم‌افزار).
پس این خلاصه بحث: MCP کلی فرصت باحاله اما اگه privilege management یا مدیریت دسترسی دقیق و حرفه‌ای نباشه، امنیت خیلی آسیب‌پذیر میشه. هم حمله دیدنی زیاده، هم دزدی اطلاعات، هم کلی دردسر دیگه! پس هرکی تو این حوزه کار میکنه، باید حواسش رو جمع کنه و دنبال راه‌حل‌های هوشمندانه واسه کنترل دسترسی باشه که نه آزادی توسعه‌رو بگیره نه امنیت رو بذاره کنار.
منبع: +
