تا حالا شنیدی نوزادی که خیلی زود به دنیا اومده، همونهایی که قبل از موعد معمول به دنیا میان، چقدر شرایطشون بحرانی میشه؟ تصمیمگیری برای درمان این کوچولوها خیلی سخته و تیم پزشکی همیشه دوست داره همهچیز رو تا جای ممکن بدون اشتباه بسنجن. خب، یه جمعی از پزشکا و پژوهشگرها اومدن یه ابزار آنلاین ساختن که میتونه تا حد زیادی تشخیص بده که یه نوزاد خیلی نارس قبل از ترخیص از بخش نوزادان، فوت میکنه یا نه.
حالا اصلاً این پیشبینی چجوری کار میکنه؟ چندین مدل یادگیری ماشین (Machine Learning) رو آوردن و دست به دست هم دادن تا بهترینش رو انتخاب کنن. یادگیری ماشین یعنی الگوریتمهایی که از دادههای قبلی یاد میگیرن و بعد میتونن پیشبینی یا تصمیمگیری کنن. تو این تحقیق بین ۹ مدل مختلف، مدل «رگرسیون لجستیک گامبهگام به عقب» (stepwise backward logistic regression) انتخاب شد چون هم نتایجش قابل اعتماد بود و هم توضیح دادن منطق تصمیمش آسون بود. (رگرسیون لجستیک یه روش آماریه که کمک میکنه احتمال وقوع یه اتفاق، مثل مرگ یا زنده موندن رو پیشبینی کنن.)
این ابزار دیجیتال با دادههای ۲۵،۹۰۲ نوزاد که بین هفته ۲۳ تا ۲۷ و شش روز بارداری متولد شده بودن و بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ تو ۱۸۵ بیمارستان انگلیس و ولز بستری بودن، آموزش دید. یعنی دیتاش هم واقعی و گسترده بوده.
دقت این ابزار رو اینجوری گزارش کردن: مقدار مساحت زیر منحنی ROC (Area Under Curve یا AUC) – که یه شاخص برای سنجش قدرت پیشبینی مدلهاست – حدود ۰.۷۴۶ بوده (با بازه اطمینان ۰.۷۲۹ تا ۰.۷۶۲). ROC خودش یعنی وقتی دارن پیشبینی میکنن، چقدر درست تصمیم گرفتن و اشتباه نمیزنن. ضمناً مدل توی محدوده احتمال مرگ از ۱۰ تا ۷۰ درصد هم خوب جواب داده و “net benefit” ش بالاتر بوده، یعنی واقعاً به تصمیمگیری درست کمک میکنه.
جالب اینکه این مدل در مقایسه با مدلهای قبلی که برای پیشبینی مرگومیر نوزادان ساخته بودن هم هم دقت و هم کاربرد بهتری نشون داده. حتی برای اینکه خیالشون راحتتر باشه، رفتن مدل رو با یه دسته نوزاد از کشورهای دیگه هم امتحان کردن (به این میگن اعتبارسنجی خارجی یا Multinational External Validation). اونجا هم خوب عمل کرد و نشون داد این ابزار فقط مخصوص یه کشور یا جمعیت خاص نیست.
حالا اگه بخوای خودت این ابزار رو تست کنی، میتونی از این لینک استفاده کنی: https://premoutcome.shinyapps.io/Death/ . یه جورایی تصمیمگیری درباره درمان یا ادامه مراقبت برای نوزادان خیلی نارس رو با عدد و رقم و داده علمی پشتیبانی میکنه و میتونه به پزشک و حتی خانوادهها کمک کنه راحتتر تصمیم بگیرن.
البته سازندهها گفتن که این ابزار باید باز هم بررسی بشه تا کاملاً مطمئن بشیم برای همه قابل استفاده و مطمئنه. خلاصه، دنیا داره با کمک آمار، یادگیری ماشین و دادههای واقعی به کوچولوهای خیلی نارس بیشتر امید زندگی میده!
منبع: +
