تا حالا شده زمستون که میرسه و هوا یهو سرد و گرم میشه، ببینی خیابونها ترک میخورن، چالهچوله درمییارن و هر بار یه عالمه خرج روی دست شهرداری میذارن؟ این مشکلات فقط اعصاب آدمها رو خرد نمیکنه، کلی هم از بودجه شهرها مخصوصاً تو مناطق سردسیر رو میخوره.
اینجا یه خبر باحال دارم! محققها دست به کار شدن و دنبال یه راهحل خفن گشتن تا عمر جادههامون بیشتر بشه و همزمان هوای پاکتری هم داشته باشیم. فکر میکنی راهحلش چی باشه؟ جلبک! آره درست خوندی، جلبکهای ریز ریز که تو آب زندگی میکنن.
تا الان برای ساخت آسفالت معمولی، از مادهای به اسم بیتومن استفاده میکردن. بیتومن در واقع یه نوع قیر هست که از نفت خام درمیاد و نقش چسب رو داره تا شن و ماسه و سنگها رو کنار هم نگه داره. مشکلش اینه که موقع سرد شدن خیلی شکننده میشه و با این چرخههای گرم و سرد شدن، زودی ترک میخوره و مشکلساز میشه.
اما گروهی از محققها به رهبری الهام فینی اومدن یه روغن کشف کردن که از جلبکهای میکروسکوپی به دست میاد و میتونه جای بخشی از همون بیتومن رو بگیره. جالبه بدونی که این روغن جلبکی آسفالت رو نرمتر و قابل انعطافتر میکنه و توی سرما هم نمیذاره زود بشکنه یا ترک بخوره. ضمناً خاصیت رطوبتپذیریش هم کمتره؛ یعنی آب کمتر به دل آسفالت نفوذ میکنه و چالهچولهها خیلی سختتر درست میشن.
الهام فینی که سرپرست این تیم تحقیقاتی بوده، گفته: «ترکیبات بر پایه جلبک میتونن مقاومت آسفالت در برابر رطوبت، انعطافپذیری و حتی قابلیت ترمیم خودکار رو بالا ببرن. این یعنی عمر آسفالت خیلی بیشتر میشه و هزینه تعمیرات هم میاد پایین».
طبق تحقیقاتشون، میان انواع مختلف جلبک، یه نوع جلبک آبشیرین به اسم Haematococcus pluvialis بهترین روغن رو تولید میکنه. این جلبک، آسفالت رو در مقابل فشاری که از عبور و مرور ماشینها و سرمای مکرر روش میاد، حسابی قوی نگه میداره و نمیذاره به این راحتیها له یا دفرمه شه.
حالا برسیم به آزمایشهای جالبشون: اومدن تو آزمایشگاه، آسفالت ترکیبشده با روغن جلبک رو حسابی با تستهای سنگین و شبیهسازی زمستونهای واقعی امتحان کردن. نتیجه چی شد؟ آسفالتی که روغن جلبک داشت، تا ۷۰ درصد بهتر میتونه دوباره به شکل اولیه برگرده و کمتر دفرمه میشه، نسبت به آسفالت معمولی که فقط از نفت درست شده.
یه بخش مهم قضیه هم مسائل محیط زیستیه: میدونی اگه فقط ۱ درصد از آسفالت به جای نفت، روغن جلبک بخوره، میزان تولید کربن همین آسفالتها تا ۴.۵ درصد کم میشه؟ حالا اگه حدود ۲۲ درصدش رو با جلبک جایگزین کنن، جادههامون از نظر تولید کربن تقریباً خنثی میشن! یعنی دیگه اونقدری کربن بیرون نمیدن که محیط زیست آسیب ببینه. این واقعاً فوقالعادهست چون آسفالت یکی از پرمصرفترین مواد ساختمونیه دنیا حساب میشه.
جالب اینجاست که این فناوری به گفتهی محققها قرار نیست هزینه آسفالتسازی رو به طور چشمگیری ببره بالا. پس شهرها میتونن همزمان جادهشون رو قویتر و با دوامتر بسازن و هم از حال و هوای زمین مراقبت کنن.
این پروژه با حمایت وزارت انرژی آمریکا انجام شده و نتایج کاملش رو تو مجله علمی ACS Sustainable Chemistry & Engineering چاپ کردن.
در کل، به نظر میاد شاید خیلی زود بتونیم روی جادههایی رانندگی کنیم که دل و رودهشون به جای نفت، با جلبکهای سبز و کوچولو قویتر و البته دوستدار محیط زیست شده!
منبع: +
