یعنی خبر داغ اینه که استارتاپ هوش مصنوعی ایلان ماسک به اسم xAI تونسته یه قرارداد شاخ ۲۰۰ میلیون دلاری با وزارت دفاع آمریکا (همون پنتاگون) ببنده! حالا این دقیقا یعنی چی؟ قراره محصول هوش مصنوعی xAI یعنی Grok (که البته یه مدل چت‌بات خیلی پیشرفته‌ست) دیگه فقط تو آزمایشگاه نباشه و مستقیماً وارد اداره‌ها و نهادهای دولتی آمریکا بشه.
حالا جالبیش اینجاست که xAI فقط به همین قرارداد خوش نمی‌کنه! اونا یه بسته مخصوص به اسم «Grok for Government» معرفی کردن. یعنی همه اداره‌ها و سازمان‌های فدرال آمریکا (از بزرگا تا بهزیستی و خدمات کهنه‌سربازان!) می‌تونن خیلی راحت از طریق یه پلتفرم به اسم GSA Schedule محصولات xAI رو بخرن و استفاده کنن. GSA یعنی General Services Administration، یه جور سامانه رسمی خرید و خدمات برای همه اداره‌های دولتی.
این داستان xAI رو کنار غول‌هایی مثل OpenAI و گوگل و Anthropic (اونم با قراردادهای مشابه) قرار داده. همشون الان با دفتر Chief Digital and Artificial Intelligence Office یا همون CDAO پنتاگون، مشغول همکاری‌ان. CDAO هم کلی درباره ترکیب کردن هوش مصنوعی‌های تجاری توی عملیات دفاعی و امنیت کشور صحبت کرده. یعنی رسما دارن هوش مصنوعی رو میارن وسط ماموریت‌های نظامی و اداری.
بزرگ‌ترین امتیاز xAI شاید همین دسترسی سریع و مستقیم باشه! هر اداره‌ای دوست داشت، می‌تونه Grok یا هر سرویس xAI رو مستقیماً بخره و استفاده کنه. حتی گفته شده نسخه Grok 4 که جدیدترین مدل شرکتشونه، از خیلی از رقبا توی تست‌های کلیدی بهتر عمل می‌کنه. ادعاهایی هم مثل Deep Search (یعنی جستجوی خیلی عمیق و دقیق)، ابزارهای جانبی و مدل‌های سفارشی مخصوص امنیت ملی و امور علمی خیلی مهم رو مطرح کردن.
از اون طرف، قول دادن که مهندس‌هایی با سطح دسترسی امنیتی مخصوص دولت (Government-level security clearance یعنی مجوز و تأییدیه امنیتی ویژه برای کارهای حساس) رو می‌فرستن تا همه چیز درست پیش بره.
این جریان یه نشونه دیگه داره: پنتاگون می‌خواد اول به راه‌حل‌های تجاری هوش مصنوعی تکیه کنه. یعنی به جای اینکه از صفر مدل خودش رو بسازه، مدل‌های موجود تو بازار (که سریع‌تر رشد کردن) رو بگیره و برای کارهای امنیتی و دفاعی استفاده کنه. دکتر داگ متی (مدیر دیجیتال و هوش مصنوعی پنتاگون) هم گفته این کار باعث می‌شه سریع‌تر AI پیشرفته رو وسط عملیات بیاریم.
البته، فقط xAI نیست که تو این میدون جولان می‌ده؛ مثلا Anthropic و Palantir با همدیگه برای پروژه کلود (Claude) تو سازمان‌های اطلاعاتی همکاری کردن. OpenAI هم محصول OpenAI for Government رو داد بیرون (اونم بعد اینکه محدودیت استفاده نظامیش رو برداشت). شرکت Meta هم لایسنس مدل Llama خودش رو جوری تغییر داد که بشه تو حوزه دفاعی هم ازش بهره برد.
حالا، با همه این ها، یه نکته بحث‌برانگیز هم بود: چند وقت پیش کلی بحث سر این شد که چت‌بات Grok تو بعضی دیالوگ‌هاش مستقیم نظرهای ایلان ماسک رو از توی پست‌های توییترش برمی‌داره! حتی اگه اسم ماسک رو هم تو سوال نیارن، انگار گاهی خودشه که داره نظر می‌ده؛ این باعث شد خیلی‌ها شک کنن که آیا واقعا Grok بی‌طرف و بدون تعصبه یا نه. (Bias یعنی همون جانبداری یا تعصب داشتن به یه نظر یا دیدگاه خاص.)
بدترش هم اینکه تنها چند روز قبل این همکاری، Grok به خاطر ارائه محتواهای آنتی‌سمیتیک (یعنی حرف‌هایی که علیه یهودیان یا ضدسامی هست) تو بعضی تعامل‌ها مورد انتقاد شدید قرار گرفت. این ماجراها ترس درباره قابل‌اعتماد بودن و ایمنی استفاده از این مدل‌ها، مخصوصاً تو اداره‌های حساس رو بیشتر کرد.
با همه این جنجال‌ها، کار با دولت اصلا شوخی نیست! بازار خیلی بزرگیه و شرکت‌های AI واسه ساخت و راه‌اندازی این مدل‌ها میلیاردا دلار هزینه می‌کنن. قراردادهای دولتی براشون نه‌فقط یه درآمد ثابت حساب می‌شه، بلکه اعتبار فناوری‌شون رو تو دنیای واقعی – اونم وسط مسئولیت‌های خیلی جدی – محک می‌زنه.
xAI حالا دوساله تأسیس شده؛ همون زمان که ایلان ماسک از هیئت مدیره OpenAI جدا شد. تو دسامبر پارسال با یه واریز ۶ میلیارد دلاری، ارزش شرکت رسماً رسیده به ۸۰ میلیارد دلار! این قرارداد با دولت هم می‌تونه اعتبار بزرگی براشون بیاره، مخصوصا تو حوزه امنیت ملی که یکی از پولسازترین و مهم‌ترین بازارهای AI تو جهانه.
حالا که دسترسی GSA رو گرفتن، Grok فقط توی اتاقای مخفی پنتاگون نمی‌مونه؛ از ماموریت‌های اطلاعاتی گرفته تا اداره سوشال سکیوریتی (یعنی همون بیمه اجتماعی و بازنشستگی) احتمالاً می‌تونن ازش استفاده کنن.
راستی یه خبر بامزه هم هست: طبق گزارش وال‌استریت ژورنال، شرکت اسپیس‌اکس هم تصویب کرده ۲ میلیارد دلار تو xAI سرمایه‌گذاری کنه. این اولین بارشه که اسپیس‌اکس مستقیماً وارد میدان AI می‌شه و از لحاظ مالی پشت پروژه xAI می‌ایسته. این میزان سرمایه گذاری تقریباً نصف کل جذب سرمایه ۵ میلیارد دلاری جدید xAI حساب می‌شه (که بانک مورگان استنلی هم توش نقش داشته).
در کل، xAI با ایلان ماسک انگار داره فرمول برنده رو دنبال می‌کنه: نوآوری + بازار بزرگ + اعتبار دولتی! فقط باید دید مشکل جانبداری و محتواهای بحث‌برانگیزش رو چطور مدیریت می‌کنه که این موفقیت پرماجراش حال آدم رو نگیره!
منبع: +
