تا حالا فکر کردی اگه روبات‌ها بتونن خودشون خودشون رو درست کنن یا حتی پیشرفت بدن چی میشه؟! خب خبر خوب اینه که یه گروه محقق از دانشگاه کلمبیا یه ایده خفن دادن به اسم «متابولیسم روبات». متابولیسم توی زیست‌شناسی یعنی همون فرآیندی که تو بدنمون باعث میشه رشد کنیم، بخوریم، یا مریض بشیم، دوباره سالم بشیم. حالا تصور کن همین داستان واسه روبات‌ها اتفاق بیفته!
تا الان هر وقت یه قطعه روبات خراب میشد، باید یه آدم میرفت تعمیرش می‌کرد یا بهش قطعه اضافه می‌کرد. یعنی بدن روبات‌ها کاملاً وابسته به ما آدما بود. ولی ذهنشون چی؟ با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (Machine Learning یعنی الگوریتم‌هایی که خودشون از داده‌ها یاد می‌گیرن و پیشرفت می‌کنن) خیلی پیشرفت کرده بودن، ولی بدنشون هنوز مثل عصر حجر مونده بود!
پروفسور هاد لیپسون که یکی از کله‌گنده‌های این پروژه‌س، گفته یه ویژگی مهم بدن موجودات زنده همون خاصیت سازگار بودنشه. یعنی می‌تونن از قطعه یا مولکول‌های مختلف (مثلاً آمینواسید که واحد سازنده‌ی پروتئینه) استفاده کنن یا حتی مال یه موجود دیگه رو قرض بگیرن و دوباره بسازن. پروفسور لیپسون میگه روبات‌ها هم باید یاد بگیرن از قطعه‌های خودشون یا بقیه روبات‌ها استفاده مجدد کنن. به این مسیر جدید مهندسی روبات‌ها میگن «متابولیسم ماشینی».
یکی از چیزای جالبی که این تیم ساخته به اسم «Truss Link» هست. یه جور تکه مغناطیسی (یعنی با آهنربا کار می‌کنه و به هم می‌چسبه)، خیلی شبیه لگو، که می‌تونه کش بیاد، جمع بشه یا تو زاویه‌های مختلف بهم متصل شه. با این قطعه‌ها روبات می‌تونه خودش به شکل دو بعدی یا سه بعدی دربیاد و حتی خودش رو با وصل کردن قطعه‌های جدید، قوی‌تر کنه. مثلاً توی آزمایش‌ها، یه روبات مثلثی یه جور عصا یا پایه جدید برای خودش ساخت و تونست ۶۶.۵ درصد سریع‌تر از شیب پایین بره! یعنی خودش فهمید باید خودش رو ارتقا بده و انجامش داد.
این ایده فقط خفن نیست، بلکه اگه عملی شه می‌تونه خیلی جاها زندگی همه رو تغییر بده. مثلاً توی عملیات امداد و نجات موقع زلزله یا انفجار، روبات‌ها بدون اینکه کسی بره نزدیکشون، خودشون همدیگه رو تعمیر می‌کنن و ادامه‌ی کارشون رو میدن. یا تو فضا، جایی که نمی‌شه همیشه آدم یا ابزار آورد، این روبات‌ها می‌تونن خودشون رو تطبیق بدن یا حتی خودشون برا خودشون قطعه بسازن.
فیلیپ مارتین ویدر که عضو اصلی تیم تحقیق بوده، گفته: «استقلال واقعی یعنی روبات‌ها نه فقط فکر کنن، بلکه از نظر فیزیکی هم مستقل باشن و بتونن خودشون رو حفظ کنن». حالا این استقلال یعنی اگه یه مشکلی براشون پیش بیاد، نیازی به ما آدما ندارن و خودشون مشکل رو حل می‌کنن.
جالب‌تر اینکه ویدر گفته: «متابولیسم روبات، یه واسط دیجیتال به دنیای فیزیکی می‌ده و باعث میشه هوش مصنوعی نه فقط تو مغز پیشرفت کنه، بلکه از نظر فیزیکی هم تکامل پیدا کنه». تصور کن! هوش مصنوعی فقط ایمیل نمی‌نویسه، بلکه خودش برا خودش یه بدن درست می‌کنه یا روباتی رو می‌سازه که نیاز ما رو برطرف کنه.
این تحقیق هم به تازگی تو ژورنال Science Advances منتشر شده و اگه همین‌طور پیش بره، ممکنه تو آینده روبات‌ها کاملاً مستقل شن و اصلاً لازم نباشه کسی دائم به فکر تعمیر و نگهداریشون باشه.
در نهایت، متابولیسم روبات‌ها یعنی روبات‌هایی که مثل موجودات زنده رشد می‌کنن، خودشون رو ترمیم می‌کنن و با شرایط جدید خودشون رو سازگار می‌کنن. واقعاً دیگه روبات‌ها دارن خودشون رو به سطح هوش و پایداری زندگی نزدیک می‌کنن و این یعنی یه تحول بزرگ تو دنیای علم و فناوری!
منبع: +
