فکر کن یه روز ببینی لباس‌هات نه فقط قشنگن، بلکه برای محیط‌زیست هم ضرر ندارن! چین دقیقاً داره این رو واقعیت می‌کنه. چند وقت پیش، اولین کارخونه پَرِچ سازی دنیا که می‌تونه سالی ۱۰۰۰ تُن پارچه بدون آلودگی تولید کنه تو استان هنان راه‌اندازی شد. وقتی می‌گیم بدون آلودگی، واقعاً شوخیش نیست؛ یعنی تقریباً هیچ گاز یا آب آلوده‌ای وارد محیط نمی‌شه و حتی پسماند جامدی هم تولید نمی‌کنه!
اصل قضیه چیه؟ دانشمندان انستیتو مهندسی فرایند (IPE) که زیر نظر آکادمی علوم چین هست، بعد کلی تحقیق و توسعه (یه چیزی حدود ده سال خون جگر خوردن!)، تونستن از یه تکنولوژی عجیب، به اسم “مایعات یونی”، برای تولید الیاف سلولزی استفاده کنن. حالا بذار همینجا یه توضیح بدم: “مایعات یونی” یعنی نمکایی که تو دمای عادی، حالت مایع دارن و به جای اینکه مثل حلال‌های معمولی بخورن تو سر طبیعت، خیلی باهاش مهربونن!
تا الان، واسه ساختن پارچه‌هایی مثل ویسکوز یا ریون، مجبور بودن از مواد سمی‌ای مثل دی‌سولفید کربن (یه ماده فوق‌العاده خطرناک و سمی) یا NMMO استفاده کنن. اما این تکنولوژی جدید همه این چیزای خطرناک رو با مایعات یونی جایگزین کرده؛ یه جور نمک مایع که نه بوی بد می‌ده، نه بخار می‌شه بره تو هوا، نه آب رو آلوده می‌کنه – خلاصه هر چی آرزوی پاک‌سازی داری رو براورده می‌کنه!
خود این مایعات یونی از کاتیون‌ها و آنیون‌های مختلف (یعنی چیزهایی با بار مثبت و منفی، همونجوری که نمک خوراکی هم اینطوریه!) تشکیل شدن و چون ساختارشون قابل تنظیمه، دانشمندها می‌تونن دقیقاً همونجور که لازمه رفتار کنن تا هم سلولز گیاهی رو راحت حل کنن (سلولز یعنی همون چیزی که تو چوب گیاه‌ها و پنبه داریم، ماده اولیه بیشتر پارچه‌ها) و هم هیچ نیازی به اسید یا باز یا مواد خورنده‌ی سخت نباشه.
یه نکته باحال اینه که تو فرآیند جدید، هیچ آلودگی گازی یا آبی یا جامدی وجود نداره و ماشین‌آلات اون کارخونه، نزدیک به ۹۹ درصد این مایع‌های یونی رو بازیابی و دوباره استفاده می‌کنن! یعنی کمترین هدررفت ممکن و یه قدم حسابی جلو به سمت زمین پاکیزه‌تر.
سود محیط‌زیستی این ماجرا فوق‌العادست. این خط تولید جدید پیش‌بینی می‌شه سالی ۵ هزار تُن از میزان گاز دی‌اکسیدکربنی که وارد هوا می‌شه کم کنه! (دی‌اکسیدکربن همون گازی که تو تغییرات اقلیمی نقش داره.) خود روندِ تبدیل سلولز به نخ تو این سیستم، هم نسبت به مدل‌های قدیمی انرژی کمتری مصرف می‌کنه، هم مواد آلوده‌کننده تولید نمی‌شه.
طبق گفته دکتر ژانگ سوجیانگ (رهبر تیم سازنده این فناوری)، این پروژه نشون داد که داستان همیشه تو آزمایشگاه باقی نموند و حالا تو مقیاس صنعتی داره کار می‌کنه. پروسه اینجوری بوده که اول تو آزمایشگاه تست و بررسی، بعد روی مدل آزمایشی بزرگ‌تر (پایلوت) و یه کارخونه ۱۰۰ تنی امتحان کردن و حالا رسیدن به کارخونه ۱۰۰۰ تُنی که دیگه رسماً صنعتی محسوب می‌شه.
داستان همینجا تموم نمی‌شه! دوان شیاوپینگ (معاون فدراسیون صنعت نساجی چین) گفته این کارخونه جدید عملاً یه معیار جدید واسه صنعت سبز محسوب می‌شه و به چین کمک می‌کنه به اهداف دوگانه کربنیش برسه (اهداف دوگانه کربنی یعنی هم کم کردن انتشار دی‌اکسیدکربن، هم رسوندن انتشار به صفر تا یه زمانی مشخص).
الیاف تولید شده تو این سیستم هم از نظر نرمی، استحکام، کشسانی و اطمینان کیفی، با استانداردهای جهانی رقابت می‌کنن و حتی می‌تونن جایگزین فوق‌العاده‌ای برای الیاف مصنوعی یا ویسکوز رایج باشن.
خلاصه کل ماجرا اینه: اگر این راه پیش بره، نسل بعدی لباس‌هامون هم دوستدار طبیعتن، هم بادوام، هم تولیدشون هوای کمتری رو آلوده می‌کنه – پس احتمالاً لباس فردا هم شیک‌تره، هم سالم‌تر واسه زمین! 😎🌱
منبع: +
