بیاین یه اعترافی کنم: کی هست که شب‌ها هی با خودش بگه «زود بخوابم، فردا سرحال باشم» اما آخرش دوباره موبایل دستش باشه و تا دیروقت بیدار بمونه؟ این مشکل بهش می‌گن «وقت‌کشی موقع خواب» یا همون Bedtime Procrastination که یعنی آدم هی خوابشو عقب می‌ندازه و با گوشی یا کارهای دیگه شب رو می‌گذرونه. واقعاً هم خواب، پایه‌ی سلامتی جسم و روانه، ولی کلی دانشجو با همین وقت‌کشی به بدن و ذهنشون آسیب می‌زنن.
حالا یه خبر خوب: توی یکی از تحقیقات جدید، اومدن بررسی کردن که آیا ورزش کردن می‌تونه جلوی این عادت بد شبانه رو بگیره یا نه، و چطوری؟ یعنی اصلاً ورزش چه ربطی به وقت‌کشی موقع خواب داره و چه عواملی بین اینا واسطه هستن؟
توی این تحقیق، ۱۰۰۰ تا دانشجو از ۴ تا دانشگاه مختلف رو بررسی کردن. بر اساس پرسشنامه‌هایی که بهشون دادن، سطح فعالیت ورزشی، میزان وقت‌کشی قبل خواب، خودکنترلی دانشجوها (که یعنی چقدر می‌تونن خودشون رو کنترل کنن و جلوی وسوسه‌ها مقاومت کنن) و اعتیاد اون‌ها به موبایل رو سنجیدن. مثلاً اعتیاد به موبایل یعنی همون وضعیتی که آدم سرش رو از روی گوشی برنمی‌داره و نمی‌تونه راحت ولش کنه!
نتایج واقعاً جالب بود:
- هر چی آدم‌ها بیشتر ورزش می‌کنن، هم خودکنترلی‌شون میره بالا (یعنی راحت‌تر می‌تونن خودشون رو جمع و جور کنن)، هم وابستگی‌شون به موبایل کمتر میشه! (هر دو ارتباط معنی‌دار بودن)
- خودکنترلی بالا باعث میشه هم وابستگی به موبایل کمتر بشه هم اینکه دیگه شب موقع خواب، الکی وقت رو تلف نکنی.
- اعتیاد به موبایل (همون چسبیدن به گوشی) باعث میشه آدم‌ها بیشتر وقت‌کشی شبونه داشته باشن.
یعنی چی؟ یعنی ورزش به چند تا شکل غیرمستقیم هم کمک می‌کنه تا شب‌ها راحت‌تر بخوابی:
– اول اینکه ورزش خودکنترلی رو قوی‌تر می‌کنه. اینطوری آدم وسوسه نمی‌شه هی با گوشی کار کنه یا بذاره کاراش بمونه واسه شب.
– دوم اینکه با خودکنترلی بیشتر، اعتیاد به موبایل کم میشه. وقتی گوشی رو ول کردی، پس بهانه‌ی وقت‌کشی موقع خواب هم کمتر میشه!
یعنی در واقع یه زنجیره درست میشه: ورزش ==> خودکنترلی بیشتر ==> وابستگی کمتر به موبایل ==> وقت‌کشی کمتر موقع خواب.
حتی مقدار تاثیر این روند رو هم اندازه گرفتن: مثلاً اثر کلی ورزش روی کاهش وقت‌کشی شبونه معنی‌دار بوده (با عدد β معادل -۰.۱۳۷ و حساب و کتاب علمی)، و تاثیر ورزش که از طریق خودکنترلی و کاهش اعتیاد به موبایل اتفاق میفته هم مهم بوده (β = −۰.۰۱۹).
خلاصه، اگه حس می‌کنی هر شب با موبایل تو رختخوابی و صبحاش مثل زامبی‌ها باید بری کلاس، بهتره ورزش رو جدی‌تر بگیری. چون نه‌تنها بدن سالم‌تری خواهی داشت، بلکه شب‌ها کمتر وقتتو تلف می‌کنی، گوشی هم کمتر اذیتت می‌کنه و خوابت هم با کیفیت‌تر میشه!
راستی، اگه جایی دیدی یه اصطلاحی مثل self-control یا همون خودکنترلی رو استفاده می‌کنن، بدون منظورشون همینه: آدم بتونه حواس خودش رو جمع کنه و جلوی وسوسه‌های بی‌خود رو بگیره.
در کل، طبق همین تحقیقات، ورزش معجزه می‌کنه واسه خواب و کلی از مشکلات الانِ دانشجوها. به همین راحتی! 😉
منبع: +
