یه اتفاق خیلی جالب داره تو آمریکا میفته: شرکت جنرال موتورز و Redwood Materials اومدن دست به دست هم دادن تا باتری‌های قدیمی ماشین‌های برقی رو که دیگه به درد ماشین نمی‌خورن، یه جور دیگه استفاده کنن. می‌خواین بدونین داستان چیه؟ این دو تا شرکت دارن این باتری‌ها رو تبدیل می‌کنن به سیستم‌های بزرگ ذخیره برق.
حالا چرا اینقدر مهمه؟ چون این روزها مصرف برق تو آمریکا و تقریباً کل دنیا حسابی رفته بالا، مخصوصاً به خاطر دیتاسنترهای هوش مصنوعی–مثلاً همین AI که کلی سر و صدا کرده، منظور همون هوش مصنوعی Generative AI هست که خودش می‌تونه متن و تصویر بسازه و اینا– اصلاً فکرشو بکنین، شرکت جنرال موتورز گفته دیتاسنترهای AI تا ۲۰۲۸ مصرف برقشون تو آمریکا از ۴.۴ درصد به ۱۲ درصد کل برق کشور می‌رسه!
معلومه که با این حجم مصرف برق، باید یه فکری برای ذخیره‌سازی و پایداری شبکه برق بکنن. اینجا هست که ایده باتری‌های دست‌دوم وارد بازی می‌شه. مثلاً تو شهری به اسم اسپارکز ایالت نوادا، یه پروژه راه اندازی کردن که باتری‌های قدیمی جنرال موتورز رو تبدیل به یه مایکروگرید ۶۳ مگاوات‌ساعتی کردن. مایکروگرید یعنی یه شبکه برق کوچیک و مستقل که می‌تونه حتی وقتی کل شبکه اصلی خاموشه، خودش به تنهایی برق‌رسانی کنه – مثلاً برای مراکز داده یا بیمارستان‌ها که باید همیشه برق داشته باشن.
نکته باحال اینجاست که بزرگ‌ترین نمونه چنین تاسیسی تو آمریکای شمالی، داره برق یه شرکت زیرساخت هوش مصنوعی رو تامین می‌کنه. خیلی باحاله، نه؟
بذارین یه نکته فنی هم بگم: باتری‌های ماشین‌های برقی معمولاً بعد از اینکه ظرفیتشون اومد زیر ۷۰-۸۰ درصد، از ماشین باز می‌شن. اما برعکس چیزی که خیلی‌ها فکر می‌کنن، این باتری‌ها هنوز می‌تونن کلی برق ذخیره کنن. فقط واسه ماشین مناسب نیستن ولی برای استفاده تو جای ثابت مثل همین مراکز داده، هنوز عالی‌ان.
قبلاً اگه استفاده دیگه‌ای براشون نبود، این باتری‌ها سر از زباله‌دونی درمی‌آوردن یا تبدیل به «بلک مس» می‌شدن – یه اصطلاح باحال برای مخلوط مواد بازیافتی باتری مثل لیتیوم و کبالت و نیکل که کلی ارزش دارن. اگه این مواد تو طبیعت رها بشن، علاوه بر اینکه کلی منابع هدر می‌ره، کلی هم به محیط زیست آسیب می‌رسه.
شرکت Redwood Materials داره یه کار هوشمندانه انجام می‌ده: اون باتری‌هایی که هنوز به درد ذخیره‌سازی می‌خورن، مستقیم میذاره تو سیستم‌های برق. اونایی هم که دیگه واقعاً به هیچ درد نمی‌خورن، صد درصد مواد اولیه‌شون رو بازیافت می‌کنه – یعنی لیتیوم و کبالت و نیکل رو جدا می‌کنه و دوباره می‌فرسته کارخانه تا باتری جدید بسازن. به این قضیه می‌گن چرخه بسته – یعنی عملاً هیچ منابعی هدر نمی‌ره.
این پروژه فقط یه موضوع محیط زیستی نیست. باعث می‌شه آمریکا کمتر وابسته به واردات مواد اولیه از خارج باشه و امنیت و پایداری شبکه برقش بالاتر بره. JB Straubel ـ مدیر عامل Redwood Materials ـ گفته: با رشد روزافزون هوش مصنوعی و الکترونیکی شدن همه چی، نیاز به این سیستم‌ها هر روز بیشتر می‌شه و این کار باعث می‌شه سرعت و انعطاف تامین برق خیلی بیشتر بشه.
خلاصه که جنرال موتورز هم حسابی به این اتفاق دل بسته و می‌خواد با این کار، آینده پایداری برای باتری‌های نسل اولش بسازه و همزمان یه تجارت تازه و دوستدار محیط زیست رو راه بندازه.
اینکه بتونیم باتری‌های قدیمی رو این‌جوری استفاده کنیم، باعث می‌شه منابع زمین رو کمتر هدر بدیم، کمتر آلودگی بسازیم و با خیال راحت‌تری جلو بریم سمت دنیای برقی و هوشمند آینده!
منبع: +
