یه تکنولوژی خفن و نوبرانه که از زندگی مارمولک‌ها و هشت‌پاها الهام گرفته، همین چند وقت پیش یه تست موفق تو ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) داشته و حالا برگشته زمین! این دستگاه رو یه شرکتی از ویسکانسین آمریکا ساخته به اسم Kall Morris Inc. که هدفش اینه کار سرویس، تعمیر، و حتی جمع کردن ماهواره‌ها رو تو فضا آسون‌تر از هر زمانی کنه.
داستان از اینجا شروع میشه که سنتی‌ترین روش‌های تعمیر و جابجایی ماهواره‌ها حسابی محدوده، چون بازوهای رباتی معمولی تو فضا کلی محدودیت دارن و همه چیز رو نمی‌تونن بگیرن. Kall Morris یه بازو رباتیک ساخته به اسم REACCH (که مخفف Responsive Engaging Arms for Captive Care and Handling هست و معنی‌ش میشه بازوهای واکنش‌گر و گیره‌ای برای گرفتن و نگهداری چیزها)، که با الهام از همون گیرایی مارمولک و حرکت‌های هشت‌پا کار می‌کنه. مثلاً پای مارمولک پر از موهای ریزه که باعث میشه به سطوح بچسبه، یا هشت‌پا که فوق‌العاده ماهرانه همه چیز رو می‌گیره. اینا رو دانشمندها اومدن تو ساخت این بازوهای فضایی ترکیب کردن. قشنگ یه اختراعِ ترکیبی و عجیب غریب شده که واقعاً تو طبیعت نمونه نداره ولی همون چیزیه که واسه کار تو فضا لازمه!
حالا خود REACCH توی ISS یه مدل چهاربازویی‌ش امتحان شد، چون محدودیت جا و امنیت وجود داشت. ولی هدف نهایی‌شون اینه که تا سال ۲۰۲۷ یه غول ۸ بازویی بسازن و کلاً بره سراغ کار واقعی تو فضا. جالبه بدونین تو همین تست اخیر، این بازو ۱۷۲ بار تونسته یه شیء رو تو فضا بگیره و ول کنه، بدون اینکه از کار بیافته. آخرش هم این بازوی چهار بازویی رو با یه ماموریت اسپیس‌ایکس (کپسول دراگون CRS-32) برگردوندن زمین (تو تاریخ ۲۵ می سال جاری).
حالا این بازو فقط برای تعمیر نیست، بلکه یه جور وانت‌بار یا جرثقیل فضاییه! یعنی هم کار می‌تونه درست کنه، هم ماهواره رو از مدار خراب در بیاره، حتی می‌تونه آشغال‌های فضایی رو هم بگیره و یا بفرسته مدار قبرستان (یعنی منطقه‌ای از فضا که چیزهای بلااستفاده پرتاب می‌شن و دیگه مزاحم نیستن) یا اصلاً در جو زمین بسوزونه تا دیگه خطری برای ماهواره‌های سالم نداشته باشن. همین جوری که پرتاب ماهواره‌ها داره روز به روز بیشتر میشه، زباله‌های فضایی هم رو به افزایشه و می‌تونه یه دردسر شاخ برا آینده باشه. داشتن همچین بازویی یعنی خیال همه راحت!
از لحاظ فنی، این بازو می‌تونه از یه توپ بسکتبال گرفته تا چیزی به قطر یه خط سه امتیازی (یعنی حدود ۶.۵ متر) رو بگیره. یعنی هم اجسام ریز، هم غول‌پیکرهای فضایی. نکته جذاب‌تر اینه که دستگاه‌شون لازم نیست گیرنده یا اتصال مخصوص روی ماهواره نصب باشه – مثل حرکات هشت‌پا هرجایی رو که لازم باشه می‌تونه بچسبه یا بگیره. این سیستم کاملاً «غیرمخرب» و «قابلِ برگشت» طراحی شده، یعنی وقتی جسم رو ول می‌کنه هیچ خرابی نمی‌ذاره و باز هم می‌تونه بره سراغ یه چیز دیگه.
جالب بدونین پروژه REACCH با سرمایه‌گذاری نیروی هوایی و نیروی فضایی امریکا (US Space Force و Air Force) جلو رفته. اینا معمولاً وقتی وارد یه پروژه می‌شن یعنی کار خیلی جدی‌تر از اونیه که فکر می‌کنیم و احتمال زیاد آیندۀ ماموریت‌های ماهواره‌ای و نگهداری از فضا حسابی به چنین ابزارهایی گره بخوره. چون الان شرکت‌های خصوصی و نهادهای فضایی هر روز دارن ماهواره به فضا می‌فرستن و دنبال اینن که هم عمرشون رو بیشتر کنن، هم هزینه‌هاشون رو پایین بیارن.
در کل، رسیدن به راه‌حل جمع و جور و هوشمندی مثل REACCH نه تنها به نگهداری ماهواره‌ها کمک می‌کنه، بلکه برای تمیز نگه داشتن مدار زمین و جلوگیری از به هم ریختگی زباله فضایی هم آینده‌ساز شده. خلاصه داریم به روزی نزدیک می‌شیم که وانت‌بار و یدک‌کش فضایی واسه خودش شاخ میشه و آسمون رو از شر آشغال‌ها راحت می‌کنه! کی فکرش رو می‌کرد پای مارمولک و دست هشت‌پا روزی برای نجات فضا به دادمون برسه؟
منبع: +
