اگه دنبال داستانای داغ تکنولوژی باشی، این یکی ماجرای جنجالی بین اپل و دولت انگلیسه که این روزا حسابی سر و صدا کرده! خلاصه‌اش اینه که انگار انگلیس می‌خواد از خواسته‌اش برای ایجاد یه «بک‌دور» برای رمزگذاری آی‌کلود (iCloud) اپل عقب‌نشینی کنه. حالا یعنی چی؟ بک‌دور (Backdoor) یعنی امکانی که حتی اگه یه چیزی رمزگذاری شده باشه، باز بشه با یه راه خاص بهش دسترسی داشت. مثلاً دولت یا پلیس بتونن به داده‌های رمز شده مردم سر بزنه!
کل داستان از اونجا شروع شد که سال ۲۰۲۳، دولت انگلیس یه قانونی به اسم “Investigatory Powers Act” تصویب کرد که بهش میگن قانون قدرت‌های تحقیقی و باهاش می‌تونن شرکت‌ها رو مجبور کنن جوری سیستم‌هاشون رو تغییر بدن که اگه لازم شد، پلیس بتونه دسترسی داشته باشه، حتی اگه داده‌ها رمزگذاری شدن. برای اجرای این قانون، بهشون یه “Technical Capability Notice” یا همون “اخطار قابلیت فنی” فرستادن. یعنی به شکل قانونی از اپل خواستن یه در پشتی تو رمزگذاری آی‌کلود درست کنه!
اپل هم عصبانی شد. فوری “Advanced Data Protection” ـش رو که همون قابلیت حفاظت داده پیشرفته ـشه و رمزگذاری End-to-End رو روی آی‌کلود فراهم می‌کرد (رمزگذاری End-to-End یعنی فقط خود کاربر و گیرنده واقعی می‌تونن داده رو ببینن، حتی خود اپل هم نمی‌تونه دسترسی داشته باشه)، توی انگلیس غیرفعال کرد. یعنی عملاً مثل قبل دیگه نمی‌شد مطمئن بود که اپل هیچ جوره نتونه به فایلای آی‌کلودت سرک بکشه!
خب خیلیا ناراحت شدن! دوستان حریم خصوصی، کلی کارشناس، استاد دانشگاه و حتی مدیرای شرکت‌های بزرگ اینترنتی (بیشتر از ۱۰۰ نفر) خیلی سریع نامه اعتراضی دادن و عملاً گفتن با این کار امنیت و آزادی میلیون‌ها نفر به خطر می‌افته. حتی تو آمریکا هم، معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس (JD Vance)، یکی از کسایی بود که کلی به انگلیس فشار آورد و هشدار داد این بک‌دور باعث ایجاد “آسیب‌پذیری سیستمی” میشه، یعنی هکرها و خرابکارها ممکنه بتونن از این سوراخ وارد شن و داده همه رو بدزدن!
در ضمن، همه این فشاره باعث شده دولت جدید حزب کارگر (حزب استارمر) به فکر بیفته که چه راه فراری پیدا کنه. چون آمریکا گفته: «ما دوست نداریم شما با شرکت‌های فناریمون اون‌جوری بازی کنین!» مسئولین انگلیس هم میگن اگه پافشاری کنن، ممکنه روابط تجاری‌شون با آمریکا خراب شه. خلاصه چراغ قرمز بزرگی برابر انگلیس روشن شده!
اپل هم کم نیاورده و رسماً این خواسته دولت انگلیس رو توی دادگاه به چالش کشیده و الان قشنگ دادگاهی شدن. جالب اینکه حتی واتساپ هم اومده پشت اپل و گفته اگه این قانون تصویب شه، می‌تونه یه “سنت خطرناک” درست کنه. سنت خطرناک یعنی بعدش هر دولتی بخواد این مدل دسترسی رو بخواد و حریم خصوصی ملت بره هوا!
حالا یه نکته فنی این وسط: رمزگذاری (Encryption) یعنی یه جور قفل رمز که جلوی دسترسی غیرمجاز به اطلاعاتت رو می‌گیره. اکثر اپلیکیشن های پیام‌رسان امن و همین VPNها هم دقیقاً از همین رمزگذاری End-to-End استفاده می‌کنن تا اطلاعات فقط بین فرستنده و گیرنده رد و بدل بشه و هیچ واسطه‌ای مثل شرکت یا دولت نتونه ببینه وسطش چی رد و بدل میشه. همینم هست که اینهمه امنیت سایبری رو بالا می‌بره و تو شرایطی که حمله های سایبری هر روز بیشتر می‌شن، کلی نجات‌بخش حساب میشه!
جالب‌تر اینکه موضوع بک‌دور و سخت گرفتن روی رمزگذاری فقط مخصوص انگلیس نیست. اتحادیه اروپا هم به فکره تا تا سال ۲۰۳۰ راهی پیدا کنه که به داده‌های رمز شده مردم «اگه لازم شد» (یعنی به زور قانون!) دسترسی پیدا کنه!
در کل، این روزا اطلاعات شما ارزشمنده، از یه طرف دولت‌ها با ادعای “امنیت ملی” دنبال دسترسی بیشترن، از اون طرف شرکت‌هایی مثل اپل و کلی حامی خصوصی دارن سعی می‌کنن داده‌های شما رو حتی از خودشون هم قایم کنن! معلوم نیست آخرش چی بشه، ولی فعلاً این جنگ سرد بین دولت انگلستان و اپل ادامه داره.
راستی، اگه دوست داشتی درباره “جنگ مخفی علیه ناشناس ماندن آنلاین” توی سوئیس یا داستان‌های جدید روسیه بعد از انتخاب ترامپ بخونی، پیشنهاد می‌کنم سر بزن به مقاله‌های مربوط به تغییر قوانین نظارتی توی اروپا و روسیه. دنیای تکنولوژی همیشه پر از کشمکش و شگفتیه و هر روز یه داستان جدیدمون داره!
منبع: +
