خب رفقا، بیاید یه گپی بزنیم درباره وایفای ۷ – همونی که کلی دارن درباره‌اش حرف میزنن و میگن می‌تونه با سرعت عجیب و تاخیر خیلی کم، صنعت و تولید رو متحول کنه! یعنی می‌تونید حساب کنید خط تولید هوشمند، تعمیرات پیش‌بینی شده (یعنی تعمیر کردن دستگاه‌ها قبل از اینکه خراب شن)، یا حتی روبات‌هایی که با هوش مصنوعی کنترل می‌شن (مثلاً یاد بگیرن خودشون چطور تولید رو مدیریت کنن)، همه‌ش به لطف همین وایفای ۷، شبیه فیلم‌های علمی‌تخیلی می‌شن.
ولی خب، راستش رو بخواید، واسه خیلی از شرکت‌ها و کارخونه‌ها، ماجرا این شکلی پیش نمیره. چون فقط کافی نیست مودم یا اکسس‌پوینت وایفای ۷ بخری و همه چی شق‌ورق و بی‌دردسر بشه! اتفاقاً خیلی جاها بخاطر چندتا اشتباه ساده، کلی دردسر و هزینه اضافه درست می‌کنن و آخرش هم خبری از اون سرعت و کیفیت قول‌داده‌شده نیست.
خب بیاید اون سه اشتباه پرتکراری که درباره‌ش حرف زدیم رو مرور کنیم و ببینیم چطور باید برطرفشون کنیم:
۱. فکر‌کردن به زیرساخت سیمی مثل یه موضوع بی‌اهمیت
ببین، وایفای ۷ هرچقدر هم باحال باشه، اگه اون چیزی که زیر شبکه‌ات هست (مثلاً زیرساخت آی‌تی، یعنی کابل‌ها و سوییچ‌ها) قدیمی باشه، کلاً همه آپگریدها بی‌فایده‌ن. مثلاً خیلی کارخونه‌ها هنوز از کابل‌های Cat5 و سوییچ‌هایی که مال عصر دایناسورهاست دارن استفاده می‌کنن! این کابل‌ها و سوییچ‌های قدیمی اصلا زورشون به سرعت وایفای ۷ نمی‌رسه و تبدیل به نقطه گلوگاه می‌شن (یعنی همون جایی که کل سیستم رو کند می‌کنه).
نتیجه‌ش این میشه که حتی بهترین دستگاه‌ها هم مثل ماشین فراری‌ای می‌شن که پیچیده باشی پشت ترافیک سنگین؛ هیجان و سرعتت دود میشه میره هوا و پروژه‌های اتوماسیون، تولید هوشمند، کنترل کیفیت با هوش مصنوعی و کلاً دیجیتالی کردن روندها هم به جایی نمی‌رسه.
۲. فراموش‌کردن نیازهای برقی در محیط‌های سخت
اکسس‌پوینت‌های وایفای ۷ مخصوص صنعت‌ها معمولاً برق رو از طریق کابل شبکه تامین می‌کنن، به این روش میگن Power over Ethernet یا خلاصه PoE. ورژن قوی‌ترش بهش میگن PoE+ یا حتی PoE++ (این‌ها یعنی قدرت الکتریکی بیشتری از کابل شبکه می‌گیرن).
خیلی از کارخونه‌ها اصلاً تجهیزات سازگار ندارن یا محل نصب این اکسس‌پوینت‌ها اصولاً برق درست‌درمون براش تامین نمیشه. نتیجه؟ دستگاه‌ها یا درست کار نمی‌کنن، یا هی از کار می‌افتن، یا فاصله بین اکسس‌پوینت‌ها زیاد میشه و در نهایت بخش‌هایی از کارخونه با افت سیگنال یا نبود اینترنت روبرو میشه. از طرف دیگه توی محیط صنعتی معمولا سر و کارمون با دمای بالا، لرزش‌های زیاد (مثلاً کنار دستگاه پرس!) یا کلی گرد و غبار هست و این خودش چالش رو چندبرابر می‌کنه.
۳. بی‌خیالی نسبت به پیچیدگی فرکانس‌ها و برنامه‌ریزی ۶ گیگاهرتز
یکی از اون چیزهایی که باعث میشه وایفای ۷ باحال باشه، امکان کار کردن توی باند فرکانسی ۶ گیگاهرتز و کانال‌های ۳۲۰ مگاهرتزیه (یعنی تا حالا اینقدر حجم داده از یه کانال رد نشده بوده!) ولی وایفای توی محیط صنعتی یه چالش بزرگ داره: دستگاه‌ها و دیوارهای فلزی، یا بتون‌های غلیظ، کلاً هرجایی که سیگنال دوست نداره رد شه، معمولاً همه جا هستن!
واسه همین بی‌خیالی به نوع آنتن‌دهی، برنامه‌ریزی فرکانس (یعنی مهندسی اینکه از کجاها سیگنال بدیم، کجاها تداخل ایجاد نشه)، و محل قرارگیری تجهیزات، کار رو کلا خراب می‌کنه؛ نتیجه‌ش اینه که وسط یه فرآیند هوشمند و حساس، یه دفعه وایفای قطع میشه و چند میلیون ضرر میخوره به مجموعه.
خب حالا راه‌حل‌ها چیه؟
اولین قدم اینه که زیرساخت فیزیکی رو آپگرید کنی: کابل‌های Cat6A (که شیلددار باشن و به نویز حساسیت کمتری دارن) و سوییچ‌های چند گیگابیتی صنعتی باید حتماً استفاده بشن. واسه برق‌رسانی، یه آدیت کامل سایت باید انجام بشه تا همه جا، حتی گوشه‌های سخت کارخونه هم، یا سوییچ PoE++ داشته باشی یا اینجکتورهای صنعتی مخصوص این کار.
واسه محل‌های سخت (مثلاً بیرون سالن یا نزدیک دستگاه‌های سنگین)، باید اکسس‌پوینت‌هایی با گواهی IP67 انتخاب کنی (این یعنی ضدآب و ضدگرد‌و‌غبار هستن)، و جای نصبشون رو براساس «تست و نقشه‌برداری آنتن‌دهی» دقیق انتخاب کنی تا کارخونه تبدیل به جنگل تداخل و نویز نشه!
یک نکته مهم اینه که حتماً باید طراحی منطقی شبکه رو هم جدی بگیری؛ یعنی شبکه‌های جدا واسه آی‌تی (IT) و عملیات (OT) داشته باشی (اینا یعنی ترافیک اداری رو از ترافیک اجرایی و صنعتی جدا کنی) تا اگه یه جایی اتفاقی رخ داد، کل سیستم مختل نشه و امنیت بیشتری داشته باشی. ضمن اینکه پایش و مانیتورینگ مداوم هم لازمه؛ یعنی با سرویس‌های مدیریت‌شده بفهمی کجا ضعیفه یا اختلال هست تا سریع فیکسش کنی.
امنیت رو فراموش نکن!
یه اشتباه خیلی شایع هم اینه که فکر کنن با فعال‌کردن WPA3 (این همون پروتکل رمزنگاری پیشرفته برای وایفای ۷ هست) امنیت دیگه ۱۰۰٪ تضمینه. ولی این فقط قدم اوله! همیشه واسه کارخونه‌ها، چون یه سری دستگاه‌های قدیمی‌تر دارن که شاید با WPA3 مشکل داشته باشن یا مجبور بشن به حالت ضعیف‌تر برگردن، شکاف امنیتی ایجاد میشه.
از طرفی وایفای ۷ چیزی داره به اسم MLO یا Multi-Link Operation – یعنی می‌تونه همزمان از چند باند فرکانسی استفاده کنه؛ اگه درست امن نشده باشه، حمله‌کننده‌ها می‌تونن سوءاستفاده کنن. حتی شبکه‌ای که فقط به WPA3 اتکا می‌کنه تا حدی آسیب‌پذیره: مثلاً اکسس‌پوینت جعلی بسازن، حمله مرد میانی (یعنی یواشکی اطلاعات بین دو دستگاه رو شنود یا دستکاری کنن)، یا دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT – مثلاً سنسورها یا ماشین‌آلات هوشمند) رو هک کنن.
واسه همین باید امنیت رو چندلایه و پویا طراحی کنی: مثلاً احراز هویت مبتنی بر گواهی (مثلاً EAP-TLS – یعنی هربار دستگاه بخواد وصل شه، یه مدرک دیجیتالی معتبر نشون بده)، کنترل دسترسی شبکه (NAC – یعنی هر کسی به هر چیزی به راحتی وصل نشه)، و استفاده از روش Zero Trust (هر اتصال، هر دفعه، باید چک شه).
یه کار مهم دیگه هم که الان استاندارد حساب میشه، خردکردن شبکه به تکه‌های کوچیک‌تر (که بهش Microsegmentation میگن) هست – یعنی اگه یه قسمت شبکه هک شد، کل سیستم نپره. و خلاصه باید همراه با نقشه‌برداری وایفای، تست امنیت هم بگیری تا هیچ سوراخی برای هکرها نمونه.
جمعبندی دوستانه!
وایفای ۷ اگه درست و حسابی پیاده‌سازی شه، واقعاً می‌تونه یه بازی بزرگ توی کارخونه‌ها و محیط‌های صنعتی راه بندازه. ولی حتماً حواست باشه زیرساخت و امنیتش دست‌کم گرفته نشه. پس از پایه درست برو جلو، منطقی و بصرفه هزینه کن، امنیت رو جدی بگیر تا کلی دستاورد و پیشرفت ببینی و احتمال خرابی و ضرر مالی رو بیاری پایین.
اگه دنبال نرم‌افزار مدیریت منابع (ERP) هم هستی، می‌تونیم بهترین‌هاشو معرفی کنیم! همین‌ها بود، هر سوالی داشتی یا مشکل فنی پیش اومد هم کامنت بذار، با هم حلش می‌کنیم 😉
منبع: +
