تا حالا به این فکر کردی که یه دیتاسنتر (یعنی جایی که کلی سرور و کامپیوتر قدرتمند کنار هم کار می‌کنن) رو بذارن وسط دریا رو یه کشتی؟ خب، شاید اولش شبیه فیلم علمی‌تخیلی باشه، ولی حالا خیلی جدی داره واقعی میشه!
یه مدت پیش یه تیم به اسم Del Complex تلاش کردن که حتی یه کشتی بسازن که هم دیتاسنتر باشه، هم مثل یه کشور مستقل با هوش مصنوعی (AI) خودش اداره بشه! (هوش مصنوعی هم یعنی نرم‌افزارهایی که می‌تونن مثل آدم‌ها فکر کنن و تصمیم بگیرن) ولی خب پروژه‌شون شکست خورد…
حالا دو تا شرکت قدر به اسم MOL (یکی از غول‌های حمل‌ونقل ژاپنی) و Kinetics (بخشی از Karpowership که تو کار انرژی جدید و پاکه)، دست به کار شدن تا یه پروژه جالب راه بندازن: ساخت اولین پلتفرم دیتاسنتر شناور دنیا! یعنی چی؟ یعنی قراره روی یه کشتی ۱۲۰ متری که قبلًا استفاده شده و بازسازی‌ش کردن، کلی GPU (کارتای گرافیک قوی مخصوص پردازش هوش مصنوعی) سوار کنن – تازه حسابی شیک و مدرن هم هست.
خیلی باحاله، چون این دیتاسنتر قراره هزاران GPU داشته باشه که قشنگ می‌تونه نیاز کلی شرکت و پروژه هوش مصنوعی رو جواب بده. کارتای گرافیکی که برای AI استفاده میشن، به شدت نیاز به برق و خنک‌کننده دارن. اینجا اما با آب مستقیم دریای دور و بر کشتی کار خنک‌کردن رو راه انداختن! یعنی آب دریا میاد، سیستم رو خنک می‌کنه، و دوباره میره بیرون. این روش علاوه بر اینکه کم‌هزینه‌تر درمیاد، خیلی هم دوست‌دار محیط‌زیسته.
برق لازم این دیتاسنتر قرار نیست فقط از برق شهری تامین شه (چون خیلی مناطق برقشون ضعیفه یا محدودیت دارن). برنامه‌شون اینه که هم از کشتی‌های مولد برق (Powership – همین کشتی‌هایی که خودشون برق تولید می‌کنن)، هم نیروگاه‌هایی که رو آب هستن (مثلاً با انرژی باد یا خورشید)، و هم شبکه‌های برق خشکی استفاده کنن. اینجوری کل سیستم هم سیاره‌رو کمتر اذیت می‌کنه و هم خیلی جاها که برق کم دارن، میشه استفاده‌ش کرد. کلاً این کاریه که بهش میگن انرژی‌های تجدیدپذیر و انتقالی – یعنی راهکارهایی که کمک می‌کنن کمتر آلاینده بسوزونیم.
طبق چیزی که گفتن، این دیتاسنتر شناور ظرفیتش بین ۲۰ تا ۷۳ مگاوات خواهد بود. واسه اینکه یه ذهنیت بدی، این عدد یعنی می‌تونه هزاران سرور قوی رو بدون مشکل راه بندازه. اتصال شبکه‌ای هم با کابل‌های زیر دریایی و اینترنت خشکی برقرار میشه.
آقای Tomoaki Ichida که مدیر اجرایی MOL هست، کلی ذوق‌زده بود از این مشارکت و گفته بود با این طرح می‌تونن از تخصص شرکت‌شون تو حمل‌ونقل دریایی بهره ببرن و بدون آسیب جدی به طبیعت یا هزینه ساخت زیاد، سریع دیتاسنترهای مورد نیاز رو بسازن و راه بندازن.
یه چیزی که باعث میشه این پروژه خیلی جذاب باشه، انعطاف و سرعتشه. یعنی به راحتی می‌تونن دیتاسنتر رو از یه جا به جای دیگه ببرن – مثلاً اگه یه کشور یا شهر مشکل کمبود برق یا جا برای دیتاسنترها داشت، این کشتی کافیه پهلو بگیره و سریع سرویس بده. حتی همون روزای اول شروع کار، بدون نیاز به مجوزهای طاقت‌فرسای ساخت تو خشکی، میشه راه انداختش. اینم مشکل خیلی از دیتا سنترهای روی زمین رو که مجوز گرفتن کلی وقت می‌بره، دور می‌زنه.
اما راستشو بخوای، هنوز یه عالمه سؤال هست که جوابش معلوم نیست. مثلاً عوامل مثل تاخیر شبکه (Network latency – یعنی دیر رسیدن داده دست کاربر یا سرور دیگه)، مشکلات جابه‌جایی کشتی، مقررات کشورهای مختلف (Regulatory uncertainty – یعنی معلوم نیست دولت‌ها چه موضعی داشته باشن) و تعمیرات و نگهداری طولانی‌مدت همه باید حتماً حسابی بررسی و حل بشه.
یه نکته مهم دیگه اینه که چون داره از کشتی‌های قدیمی که بازسازی میشن استفاده میشه، هم قیمت ساخت کلی میاد پایین‌تر و هم نیازی نیست برن کلی مواد اولیه تازه استخراج کنن که یه کلی ضرر برای طبیعته.
مثل هر پروژه بلندپروازانهٔ دیگه‌ای، روی کاغذ همه چی فوق‌العاده خوب به نظر میاد. ولی عملیش واقعاً به این راحتیا نیست و کلی چالش داره. هنوز باید آزمایش‌های مختلف فنی و مطالعات امکان‌سنجی (Feasibility study – یعنی حساب و کتاب اینکه واقعاً کار می‌کنه یا نه) انجام بدن تا مطمئن شن.
برنامه‌شون اینه که اگه همه‌چی خوب پیش بره، تا سال ۲۰۲۷ این کشتی دیتاسنتری رو راه بندازن. ولی همه‌چی بستگی به همین آزمایش‌ها و پیشرفت‌های فنی داره.
خلاصه؛ این طرح ترکیبی از ایده‌های سبز و هوشمند و تکنولوژی مدرنه که شاید آینده دیتاسنترها رو عوض کنه. فعلاً خیلیا منتظرن ببینن نتیجه‌ش چی میشه، ولی اگه موفق بشه، دیگه معطلی و محدودیت زمین و برق برای دیتاسنترها خیلی کمتر میشه. باید منتظر بمونیم ببینیم این دیتاسنتر شناور میره تو آب یا رویا می‌مونه!
راستی اگه دنبال برنامه‌ها یا مانیتورهای خوب واسه کار از خونه هستی یا دوست داری درباره سرورهای فوق‌قوی بیشتر بدونی، کلی مطلب باحال هست که می‌تونم معرفی کنم!
منبع: +
