سلام بچه‌ها! بیاید یه خبر خیلی جالب براتون تعریف کنم درباره قطارهای سریع‌السیر یا همون بولت‌ترین‌ها که همیشه تو فیلم‌هاشون کیف می‌کنیم! چین داره وارد یه دوران جدید میشه تو حوزه راه‌آهن و هنوز آمریکا سر پروژه‌ش گیر کرده و تازه کلی پولش رو هم کنسل کردن!
ماجرا اینه که چین قراره بزودی یه قطار جدید با نام CR450 رو راه بندازه که سرعتش به ۴۰۰ کیلومتر برساعت (حدود ۲۵۰ مایل برساعت!) میرسه. یعنی توی کلاس خودش رکورد جدیدیه و قراره از همه پیشرفته‌تر و سریع‌تر باشه. مسئول ساخت این قطار هم “آکادمی علوم راه‌آهن چین” بوده که الان دارن تست‌های نهایی رو روش انجام میدن تا مردم خیلی زود باهاش سفر کنن.
حتماً می‌دونید که تا قبل از این، سقف سرعت قطارهای سریع‌السیر روی ۳۵۰ کیلومتر درساعت گیر کرده بود، چون از این بیشتر برید باد و مقاومت هوا به شدت افزایش پیدا می‌کنه و حرکت قطار خیلی سخت‌تر میشه. کلاً وقتی که سرعت زیاد میشه، مقاومت هوا (یعنی نیرویی که باد جلوی حرکت قطار می‌گیره) به طور عجیبی میره بالا و انرژی زیادی می‌خواد.
طبق گفته آقای شائو جون که یکی از محققای تیم بوده، فقط همین ۵۰ کیلومتر اضافه سرعت باعث میشه مقاومت قطار ۳۰ درصد بره بالا و کلی هم مصرف انرژی افزایش پیدا کنه! تازه ۹۵ درصد مقاومتی که قطارهای تندرو مواجه میشن، از هواست نه چیز دیگه.
برای اینکه این مشکل رو حل کنن، طراحان سر قطار رو عوض کردن و الهام گرفتن از شکل پرنده‌های تندوفرز. اصطلاحاً این کار رو «آیرودینامیک کردن» میگن، یعنی شکل قطار جوری باشه که حداقل اصطکاک با باد رو داشته باشه. با این کار، تونستن حدود ۲.۶ درصد از نیروی پسار یا همون مقاومت هوا رو کم کنن.
ولی فقط سر قطار نبود؛ زیر قطار (که بهش “Undercarriage” یا “بوژی” میگن – یعنی اون بخشی که چرخ‌ها و سیستم تعلیق رو جا داده) رو هم دوباره طراحی کردن. اومدن یه روکش ویژه براش درست کردن تا قسمت‌هایی که هوامستقیم بهشون برخورد می‌کنه کمتر بشه. نتیجه؟ ۲۲ درصد مقاومت هوایی تو این بخش پایین اومد! به همین راحتی مصرف انرژی هم اومد پایین.
نکته خفن اینجاست: با وجود اینکه سرعت CR450 نسبت به مدل قبلی (CR400 Fuxing که خودش با ۳۵۰ کیلومتر حرکت می‌کرد) بیشتره، اما انرژی مصرفیش همون قدری مونده! یعنی بدون اینکه مصرف انرژی بره بالا، سرعت رو بیشتر کردن. خیلی خفن نیست؟!
اما ماجراهای جالب قطار چینی به همینجا ختم نمیشه. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها ترمز بود! وقتی با این سرعت حرکت می‌کنی، توقف هم باید سریع و امن باشه. خب، ترمز کردن با این سرعت باعث میشه گرمای عجیب و وحشتناکی تولید بشه. برای همین، باید یه ماده جدید و خاص بسازن که هم مقاومت دمایی بالا داشته باشه، هم خسته نشه، هم تغییر شکل نده. (خستگی در اینجا یعنی اینکه بر اثر استفاده زیاد کم‌کم ماده خاصیتش رو از دست بده.) مهندس‌ها ماه‌ها تست کردن تا بالاخره این مواد عجیب رو پیدا کنن؛ حتی نمی‌خواستن بگن موادش چیه!
ترمز قطار CR450 جوری طراحی شده که می‌تونه از سرعت ۴۰۰ کیلومتر تا صفر تو فاصله فقط ۶.۵ کیلومتر (یا تقریباً ۴ مایل) قطار رو کامل نگه داره — دقیقاً همون مقداری که قطار نسل قبلی لازم داشت. تازه، تو همین مدت ترمز انرژی‌ای آزاد میشه که می‌تونه در عرض دو دقیقه ۷.۵ تُن آب رو بجوشونه! (یعنی حسابی وحشی و قوی!)
ماه پیش این قطار رو رسماً توی یک کنفرانس صنعتی راه‌آهن تو پکن هم نشون دادن و کلی از آدم‌های فنی و علاقه‌مند رفتن تا از نزدیک این قطار فوق‌العاده رو ببینن. همه هیجان داشتن قراره خیلی زود سوارش بشن و عملاً بخشی از زندگی روزمره مردم چین میشه.
اینجوری چین دیگه تبدیل شده به سلطان قطارهای تندرو جهان! شبکه راه‌آهن سریع‌السیر چین الان حدود ۴۸هزار کیلومتره، یعنی بیش از ۷۰ درصد کل قطارهای تندروی سراسر دنیا! تقریباً هم هر شهری که جمعیتش بیشتر از ۵۰۰هزار نفر باشه رو هم به شبکه وصل کردن. شبکه راه‌آهن سریع‌السیر یعنی خطوط مخصوص قطارهای تندرو که راه رفت و آمد رو وحشتناک آسون و سریع می‌کنه.
حالا بریم سمت آمریکا و یک داستان خیلی عجیب! برخلاف چین که داره قطارهاشو به سطح بعدی می‌بره، هفته پیش آمریکا رسماً تصمیم گرفت بودجه ۴ میلیارد دلاری (عددش رو دوباره نگاه کن: چهار میلیارد دلار!) که قرار بود صرف راه‌آهن سریع‌السیر کالیفرنیا بشه، کنسل کنه! این خبر رسماً از پلتفرم Truth Social خود آقای ترامپ اومد (این شبکه اجتماعی‌ای که مخصوص خود ترامپه برای طرفداراش).
ترامپ تو پستش نوشته بود: آدم‌ها رو خلاص کردم از شر قطار گرون و بی‌فایده‌ی کالیفرنیا که اسمش «قطار سریع‌السیر به ناکجاآباد» بوده! پروژه‌ای که کلی مالیات مردم رو هدر داده و در واقع هیچ چیز قابل ارائه‌ای هم نداشته و قرار هم نیست ازش چیزی دربیاد.
پروژه کالیفرنیا قرار بود شهرهای مهم مثل لس‌آنجلس و سان‌فرانسیسکو رو با قطار تندرو بهم وصل کنه (یعنی دقیقاً مثل چین). ولی متأسفانه مدام با تأخیر، خرج اضافه و بحث و جدل سیاسی همراه بود. حالا با حذف بودجه دولت فدرال آینده کل این پروژه حسابی تو ابهامه و خدا می‌دونه چی از آب در بیاد.
خلاصه، این روزها وقتی حرف قطار سریع‌السیر میاد، چین با دست پر داره می‌تازه، آمریکا اما، فعلاً قیدش رو زده. به نظر شما چه آینده‌ای واسه قطارهای تندرو تو دنیا رقم می‌خوره؟
منبع: +
