اگه اهل دنیای تکنولوژی باشی، احتمالاً اسم «سم آلتمن» رو شنیدی؛ همون رئیس اوپن‌ای‌آی، شرکتی که پشت ChatGPT و کلی هوش مصنوعی باحال دیگه‌ست. حالا جدیداً توی یه پادکست به اسم «This Past Weekend with Theo Von»، این آقا درباره نسل جدید هوش مصنوعی‌شون یعنی GPT-5 حرف زده – و جوری تعریف کرده که انگار از یه فیلم هیجانی یا علمی تخیلی نقل قول می‌کنه!
اول از همه بگم که GPT-5 قراره جانشین همون مدل معروف GPT-4 بشه. خیلی‌ها انتظار دارن که قابلیت‌هاش خیلی فراتر از نسخه قبلی باشه. سم آلتمن خودِ سازنده مدله، اما جالبه که خودش می‌گه وقتی داشت GPT-5 رو آزمایش می‌کرد واقعاً ترسیده بوده! می‌گه: «خیلی سریع حس می‌شه. یه جاهایی واقعاً عصبی شدم» و حتی اون لحظه رو با پروژه منهتن مقایسه کرده. فقط برای اینکه بدونی پروژه منهتن چیه: یعنی همون برنامه‌ای که آمریکایی‌ها توی جنگ جهانی دوم اومدن بمب اتم ساختن! پس این مقایسه معنیش اینه که پای مسائلی خیلی جدی و شاید خطرناک وسطه.
سم آلتمن از طرف دیگه حسابی از نظارتِ پایین روی پیشرفت هوش مصنوعی انتقاد کرده. می‌گه اصلاً الان کسی نیست که مراقب این پیشرفت تندوتیز باشه – «هیچ بزرگ‌تری توی اتاق نیست». یعنی یه جورایی گفته الآن که دارن هوش مصنوعی رو می‌سازن، هیچ نهاد یا سیستم نظارتی حسابی واسش وجود نداره که کنترل کنه کی، چی داره می‌سازه و خطراتش چیه. (نهاد یا ساختار نظارتی یعنی سازمان‌هایی که باید مراقب باشن شرکت‌ها از حدشون فراتر نرن و به جامعه آسیب نزنن.)
البته سم آلتمن هیچ توضیح فنی خاصی راجع‌به اینکه دقیقاً چی باعث ترسش شده نمی‌ده. بیشتر حالت جدی و استرسش موقع صحبت نشون میده موضوع رو خیلی مهم‌تر و شاید خطرناک‌تر از اون چیزی که ما فکر می‌کنیم، می‌بینه. اینجوری بگم: گفتن اینکه «چیزی ساختیم که دیگه خودمونم دقیق نمی‌دونیم چه خبره»، یا نشون میده بی‌مبالات هستن یا اینکه واقعاً سررشته داستان از دستشون در رفته.
با اینکه هنوز مشخص نیست GPT-5 دقیقاً قراره چه کارهایی بکنه، بعضی‌ها می‌گن این مدل می‌تونه تحولی توی نسل جدید هوش مصنوعی ایجاد کنه؛ اون‌قدر که خود سازنده‌هاش هم تعجب کردن و نگران شدن. مثلاً بعضی تو اینترنت نوشتن اگه فکر می‌کنی GPT-4o که همین الان اومده جدید و شگفت‌انگیزه، صبر کن تا GPT-5 رو ببینی – یه «پرش خیلی بزرگ» در راهه!
خیلی از کارشناس‌ها دارن درباره این صحبت می‌کنن که هوش مصنوعی می‌تونه مسئولیت‌های خیلی بیشتری بگیره و اگه سرعت رشدش این‌قدر بالاست و حتی سازنده‌هاش می‌ترسن، شاید بهتر باشه این سؤال رو جدی‌تر بگیریم: اصلاً کِی باید تصمیم بگیره که این قدرت‌های جدید دست کی باشه و کجا استفاده بشه؟ بعضیا به شوخی و بعضیا جدی می‌گن ممکنه کار از دستِ یک شرکت خارج بشه و کنترل دنیا بیافته دست چیزی که خودش ساخته، در حالی‌که الان نه دولت‌ها و نه مردم عادی امکانات یا اطلاعات کافی دارن تا جلوی خطرهای احتمالی رو بگیرن.
البته این اولین بار نیست که «آلتمن» خودش اومده اعتراف کرده درباره مسابقه ربات‌ها و هوش مصنوعی «کمی نگرانم»! قبلا هم گفته «اگه دقت نشه هوش مصنوعی می‌تونه کاملاً اشتباه پیش بره» و خودِ اوپن‌ای‌آی باید مسئولانه عمل کنه.
در کل خلاصه بگم: GPT-5 احتمالاً بزودی میاد و شاید با رابط کاربری بهتر و روبه‌جلوتر از قبل. اما سوال بزرگ‌تر اینه که آیا آماده‌ایم همچین ابزاری رو وارد زندگی‌مون کنیم؟ آیا بهتر نیست اول ساختارهای نظارتی قوی‌تر درست کنیم تا این قدرت زیاد از کنترلمون خارج نشه؟ و اصلاً اینکه حالا مدیر خودش هم با ترس حرف می‌زنه باید ما رو بیشتر به فکر بندازه!
پس فعلاً همه منتظر GPT-5 هستن، اما در کنارش کلی بحث و نگرانی درباره کنترل و ایمنی این جور تکنولوژی هم وجود داره. اگه یه روز صبح بیدار شدی دیدی حتی خودِ سازنده هوش مصنوعی هم نمی‌دونه چی ساخته، بدون داستان خیلی جدی‌تر از اونیه که فکرش رو می‌کردیم!
منبع: +
