خب بیا یه کم درباره موضوعی حرف بزنیم که خیلی از دانشجوهای پزشکی باهاش درگیرن: استرس و افسردگی! واقعاً کیه که استرس نگیره تو این همه درس و امتحان؟ پژوهش جدیدی که رو ۶۴۸ نفر از دانشجویای پزشکی تو یه استان (اسمش رو ننوشته بودن!) انجام شده، دقیقاً همین موضوع رو بررسی کرده: چطوری استرس و یه سری چیزهای دیگه مثل فکر کردن زیاد به مشکلات (همون ‘rumination’، یعنی وقتی آدم مدام تو ذهنش مسائل رو تکرار و بزرگ می‌کنه) می‌تونن باعث افسردگی بشن یا نشن.
خب، بذار روش کلی کار رو خیلی راحت توضیح بدم: اومدن به دانشجوها یه سری پرسشنامه دادن تا بفهمن چقدر استرس حس می‌کنن، چقدر دچار این فکر تکراری یا همون ‘rumination’ می‌شن، هوش احساسی‌شون چقدره (Emotional Intelligence یعنی اینکه چقدر آدم می‌تونه احساسات خودشو بشناسه، کنترل کنه و تو روابط اجتماعیش خوب عمل کنه)، و همچنین ببینن الان افسرده‌ان یا نه.
حالا نتایج چی بود؟ دو تا نکته خیلی مهم داشتن:
۱. رابطه قوی بین استرس و افسردگی پیدا کردن (ضریب همبستگی ۰.۶۳ بود؛ این یعنی استرس زیاد معمولاً با افسردگی بیشتر همراهه). همچنین وقتی آدم مدام تو فکر مسائل و مشکلاتش بمونه (یعنی همین rumination، ضریبش ۰.۵۹ بود)، احتمال افسردگی بالا میره. پس اگه دور خودت خط می‌کشی و همش فکرارو تو ذهنت می‌چرخی، احتمالاً حال روحیت پایین‌تر میاد.
۲. قسمت جالب‌تر: این فکر کردن زیاد، نقش واسطه هم داره! یعنی استرس به‌طور مستقیم باعث افسردگی نمی‌شه، بلکه بخشی از اثرش از طریق فکر کردن و منفی‌بافی مداوم اتفاق می‌افته. حدود ۳۲ درصدِ این تأثیر از طریق rumination اتفاق می‌افته (یعنی اگه بتونیم جلوی فکرای تکراری رو بگیریم، یه جورایی جلوی افسردگی رو هم گرفتیم!).
اما صبر کن، این همه ماجرا نیست! یه نکته خیلی جذاب هم کشف کردن: اونایی که هوش احساسی‌شون بالاتره، استرس کمتر روی افسردگی‌شون اثر می‌گذاره. یعنی چی؟ یعنی اگه یاد بگیری احساساتت رو مدیریت کنی، بفهمی کی غمگینی و باهاش کنار بیای یا کمکش کنی (همون EI یا Emotional Intelligence)، احتمال اینکه استرس زندگی ببرتت سمت افسردگی خیلی کمتره.
در واقع، هوش احساسی مثل یه سپره، جلوی ضربات استرس به روح و روانتو می‌گیره. پس اگه حس می‌کنی تو دوره‌ها و کتابا صحبت از هوش احساسی میشه، مسخره نیست! واقعاً تأثیر داره و می‌تونه کمک کنه حال روحیت بهتر بمونه.
خلاصه بگم: تو دانشجویای پزشکی که استرس زیاد دارن، لازم نیست فقط روی درس تمرکز کنن؛ باید حواسشون به فکرای تکراریشون هم باشه، چون اگه ولش کنن دایماً تو فکر بمونن، حالشون بدتر میشه. یکی دیگه هم اینکه افزایش هوش احساسی می‌تونه واقعاً نجات‌بخش باشه. پس اگه دنبال حال خوب می‌گردی، یکم هوش احساسی رو جدی بگیر و فکرت رو هم تمرین بده که زیادی روی مسائل قفل نشه!
منبع: +
