خب بیا با هم یکم درباره این موضوع جذاب که این روزا زیاد سر زبون‌هاست صحبت کنیم: ارزیابی اوتیسم بچه‌ها از راه دور، یا چیزی که بهش میگن تله‌هلث. تله‌هلث یعنی معاینه، مشاوره یا هر جور خدمات پزشکی که بدون حضور مستقیم و صرفاً با استفاده از اینترنت یا تلفن انجام میشه. مخصوصاً بعد از کرونا، این مدل کارها حسابی همه‌گیر شدن و مخصوصاً برای بررسی اوتیسم (Autism Spectrum Disorder یا ASD یعنی نوعی اختلال رشدی که روی رفتار و ارتباط اجتماعی بچه‌ها تاثیر میذاره)، خیلی ازش استفاده میشه.
تازه یه گروه از محقق‌ها (پانوس کاتاکیس و دوستانش) اومدن و رفتن سراغ این موضوع که واقعاً خانواده‌ها و دکترها چه حسی نسبت به این روش دارن. اونا یه عالمه مقاله و تحقیق رو بررسی کردن تا بفهمن همه چی چطوری پیش رفته. این روش مطالعه‌شون رو هم اسمش گذاشتن «مرور سیستماتیک آمیخته»، که یعنی هم تحقیق‌های آماری رو بررسی کردن هم نظرسنجی‌ها و مصاحبه‌ها رو.
توی این بررسی کلی، ۲۷ تا مطالعه رو نگاه کردن که توش ۱۰۱۳ نفر از مراقب‌ها و والدین بچه‌هاو ۵۲۱ تا متخصص (یعنی دکترها و روانشناس‌ها و اینا) در مورد تجربه‌هاشون با تله‌هلث حرف زدن. حالا نتیجه چی شده؟
بیشترِ شرکت‌کننده‌ها نسبت به این روش راضی بودن و گفتن خیلی راحت‌تر و انعطاف‌پذیرتر از مراجعه حضوریه. مثلاً چه مزایایی داره؟
- دیگه لازم نیست تو ترافیک بمونی یا هزینه‌های بیخودی صرف رفت‌وآمد کنی.
- وقت کمتری تلف میشه و زودتر میشه به خدمات مورد نیاز رسید. این خودش می‌تونه «دسترسی به خدمات» رو خیلی بهتر کنه؛ یعنی هم بچه‌هایی که خونواده‌شون تو شهرای کوچولو یا روستاها زندگی می‌کنن راحت‌تر می‌تونن معاینه بشن.
- حتی از نظر علمی و درمانی هم بعضیا گفتن اثرگذاریش خوب بوده.
اما مثل هر چیز جدید، مشکلاتی هم هست:
- مشکلات فنی (مثلاً اینترنت قطع یا کند بشه، یا خانواده‌ها وسایل درست حسابی نداشته باشن) اذیت‌کننده بوده.
- بعضی رفتارها رو تو خونه و از پشت دوربین بعضاً نمی‌شه خوب دید. این یعنی دقت تشخیص شاید کمتر از معاینه حضوری باشه.
- نگرانی بعضی خانواده‌ها و خود دکترها درباره امنیت و حریم خصوصی (به انگلیسی میگن safeguarding، یعنی مراقبت از حقوق و امنیت بچه‌ها).
- نقش خانواده رو هم یکم گیج کننده می‌کنه چون میگن: ما باید چقدر کمک کنیم یا دخالت کنیم؟ این خودش گاهی واسه بعضیا دردسر درست می‌کنه.
یه نکته جالب دیگه این بود که تله‌هلث شاید به بعضی‌ها که شرایط خاص دارن، ضرر بزنه:
- مثلاً کسایی که زبان انگلیسی‌شون خوب نیست یا خانواده‌هایی که از لحاظ مالی تو مضیقه‌ستن و امکانات اینترنتی خوب ندارن، ممکنه جا بمونن. ولی برای اونایی که دور از شهرهای بزرگ زندگی می‌کنن، خیلی کار راه‌اندازه.
اونا گفتن بچه‌هایی که:
- سنشون بالاتره (یعنی بتونن خودشون بنشینن جلوی دوربین و همکاری کنن)،
- فعالیت‌شون کمه (یعنی آرومن و راحت میشه تو ویدیو دیدشون)،
- از لحاظ پزشکی و روانی مشکل پیچیده‌تری ندارن،
- و علائم اوتیسم‌شون واضح‌تره،
برای ارزیابی تله‌هلث مناسب‌تر هستن.
در آخر باید بگم این مرور نشون داده که تله‌هلث پتانسیل زیادی داره، هم می‌تونه کلی مشکل رو حل کنه هم بعضی ایراد داره که باید براش راه‌حل پیدا کنن. تازه کلی زمینه برای تحقیقات بیشتر وجود داره تا این روش هر روز بهتر و کم ایرادتر بشه.
پس اگر داری فکر می‌کنی برای تشخیص اوتیسم بچه‌ها از این روش استفاده بشه یا نه، بدون هنوز باید حواست به یه سری نکته‌ها باشه اما کلی مزیت هم می‌تونه داشته باشه!
منبع: +
