حتماً تا حالا به این فکر نکردی که فک‌های پلنگی (همون شیر دریایی ترسناک قطبی!) چطوری جفت پیدا می‌کنن، ولی واقعیت اینه که داستان عاشقانه‌شون عجیب‌تر از تصورتونه! یه تحقیق جدید از دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا نشون داده که نرهای این فک‌ها زیر آب آهنگ‌هایی می‌خونن که از نظر ساختار، خیلی شبیه لالایی‌های بچگی ماست! مثلاً همون شعرهای ساده و تکراری که مامان‌باباها می‌خونن تا خوابمون ببره.
ماجرا از این قراره که تو فصل بهار قطب جنوب، یعنی تقریباً از آخر اکتبر تا اوایل ژانویه، نرها یه ماراتن عجیب تو آب راه می‌ندازن: تا ۱۳ ساعت در روز آواز می‌خونن (آواز زیر آب! واقعاً!). سیستمشون هم اینطوریه که دو دقیقه زیر آب آهنگ می‌زنن، بعد میان رو آب نفس می‌گیرن و دوباره برمی‌گردن ادامه بدن. کلاً واقعاً دلبسته این کارن، چون برای جذب ماده‌ها و رقابت با نرهای دیگه، باید خودشون رو نشون بدن. مثل این می‌مونه که هیشکی نتونه پیامشونو نبینه!
خود آوازشون جالبه. اینجوری نیست که همینجور الکی صدا دربیارن. همه نرهای فک پلنگی، پنج تا نت اصلی دارن (یعنی پنج جور صدای پایه که همیشه هست)، اما ترتیب و الگوی استفاده از این صداهاست که صدای هر نر رو خاص و متفاوت می‌کنه. دقیقاً مثل این می‌مونه که همه با یه الفبا حرف بزنن، ولی هرکسی اسم خودش رو با یه ترتیب خاصی از حروف بنویسه — به این می‌گن sonic signature یعنی امضای صوتی مخصوص هر فک. پس هر نری یه مدل خاص آهنگ خودش رو داره.
اما چه جوری این آهنگ‌ها رو بررسی کردن؟ پژوهشگرا صداهای ۲۶ تا فک پلنگی نر تو قطب جنوب رو ضبط کردن و از نظر ساختاری چک کردن. وقتی entropy اطلاعاتیشون رو حساب کردن — entropy اطلاعاتی یعنی سنجش میزان پیش‌بینی‌پذیری یا شانسی بودن یه دنباله — دیدن میزان پیچیدگی آهنگ‌ها تقریباً مثل لالایی‌های بچه‌گانهٔ خودمونه! نه اونقدر ساده‌س که تصادفی و بی‌معنی بشه، نه اونقدر پیچیده که حفظ کردنش سخت باشه. این‌قدر مکرر و روون طراحی شدن که مهر تاییدی باشه روی اینکه پیامشون باید خوب و واضح به بقیه برسه.
تازه، این فک‌ها موقع آواز خوندن شبیه پرنده‌های آوازخوان اقیانوس جنوب شدن! پروفسور تریسی راجرز می‌گه: «تو دوران جفت‌گیری، هرجا گوشی رو آب بندازی، صدای آواز این فک‌ها از آب در میاد. بخش زیادی از رقابت و زندگی‌شون حول محور همین صداهاست.»
ماده‌های فک پلنگی فقط چند روز تو سال آماده جفت‌گیری هستن. تو همین چند روز هم بمبارون صدا از طرف نرها شروع می‌شه. این آوازها دو نقش دارن: یکی اینکه به نرهای دیگه اعلام کنن «اینجا قلمروی منه!» و یکی هم اینکه به ماده‌ها نشون بدن «من قوی و جذابم، بیا منو انتخاب کن!».
پژوهشگرا صداهای فک‌ها رو با آواز نهنگ گوژپشت (Humpback Whale)، دلفین بینی‌بطری (Bottlenose Dolphin) و حتی میمون‌های سنجاب (Squirrel Monkey) مقایسه کردن؛ همچنین با سبک‌های مختلف موسیقی انسانی — کلاسیک، مدرن و حتی آهنگ‌های بیتلز! مهم‌ترین نکته‌ای که تو این مقایسه به چشم خورد، شبیه بودن ساختار تکراری و قابل پیش‌بینی آواز فک‌ها با همون لالایی‌هایی بود که همه‌ی ما بلدیم.
لوسینا چمبرز، نویسنده اصلی مقاله، می‌گه: «لالایی‌ها ساده، تکراری و راحت به خاطر سپردنی‌ان؛ دقیقاً همون چیزی که تو آواز فک‌ها می‌بینیم. نه مثل موسیقی انسانی خیلی پیچیده‌ان، نه شانسی. یه حد وسط جذابی دارن که باعث شده هم خاص باشن، هم واقعاً ساختارمند.»
در نهایت، پژوهشگران دارن برنامه می‌ریزن بیشتر برن سراغ اینکه چرا و چطور این صداها توی تکامل این حیوانات شکل گرفته و چه نقش‌هایی تو دنیای خودشون دارن.
پس اگر یه روزی راهت به قطب جنوب افتاد و یه هیدروفون — هیدروفون یعنی میکروفون مخصوص ضبط صداها زیر آب — داشتی، حتماً بذارش تو آب. شاید صداشون رو شنیدی که دارن برای زندگی عاشقانه و اعلام قدرتشون، زیر آب یه عالمه لالایی خیلی باحال و موزون می‌خونن!
منبع: +
