خب بچه‌ها، یه خبر خیلی باحال از دنیای علم اومده که واقعاً آدم رو سر ذوق میاره! دانشمندا فهمیدن که پرهای دم طاووس می‌تونن نور لیزر سبز-زرد درست کنن. یعنی اگه یه سری کار خاص انجام بدی، دمِ این پرنده‌های خوشگل عملاً نور لیزر از خودشون درمیارن. واقعاً از این عجیب‌تر داریم؟
ماجرا از این قراره که یه گروه از دانشمندای دانشگاه پلی‌تکنیک فلوریدا و دانشگاه یانگستاون نشستن روی پر طاووس‌ها کلی بررسی کردن. اونا اومدن روی چند قسمت از پر دم طاووس با یه رنگ مخصوص (یه جور رنگ فلورسنت که خودش نور ساطع می‌کنه) رو مالیدن. بعد که نور بهش تابوندن، اتفاق عجیبی افتاد: پرها تونستن دو نوع نور لیزری با فرکانس متفاوت، اونم از بخش‌های مختلف چشمک‌های رنگی روی پر (همون نقطه‌نقطه‌های خوشگل دم طاووس!) دربیارن.
حالا اصلاً لیزر چیه؟ لیزر یه نوره که خیلی منظم و مستقیم حرکت می‌کنه، مثل پرتو باریکی که مثلاً تو فیلم‌های علمی تخیلی می‌بینیم. این‌بار اما نه تو فیلم، بلکه تو طبیعت و رو بدن یه پرنده‌ی واقعی!
این تحقیق اولین بار توی دنیا نشون داده که ساختارهای زیستی (یعنی بدن حیوانات یا گیاهان) واقعاً می‌تونن مثل یه دستگاه لیزر رفتار کنن. بهش میگن “biolaser cavity”، یعنی مثلاً محیطی در بدن موجودات زنده که لیزر تولید می‌شه.
برای این کشف جالب، دانشمندا اول پرهای دم طاووس رو گرفتن و قسمت‌های اضافه‌ش رو بریدن و اون‌ها رو رو یه صفحه جاذب نور ثابت کردن. بعدش چند بار رنگ مخصوص رو با قطره‌چکان به بعضی جاهاش ریختن و بعد گذاشتن خشک شه. بعد که پرها حسابی رنگی شد، با نبض‌های نوری (یعنی پالس‌های کوتاه نور) بهش نور دادن و دیدن پرها لیزر درمیارن. بعضی مواقع هم تو محل‌هایی که رنگ بازتابی (یعنی همون جایی که نور بیشتر برمی‌گرده) با رنگ مورد استفاده هماهنگ نبود، هنوز هم لیزر دیده شد، که خیلی باوره نکردنیه!
جالب اینجاست که دانشمندا متوجه شدن بیشترین قدرت و شدت لیزر از بخشای سبزرنگ پر درمیاد. اونم دقیقاً جایی که پرها تو واقعیت هم تو دید ما خیلی برق میزنن. البته این لیزر فقط وقتی ظاهر شد که چندبار پرها رو رنگ زدن، یعنی باید حسابی اشباعشون میکردن.
البته هنوز دقیقاً معلوم نشده که کدوم ساختار کوچیک تو خود پر، مسئول این کار لیزریه. دانشمندای مقاله گفتن احتمالاً “دانه‌های پروتئینی” یا ساختارهای خیلی ریز داخل پر نقش اساسی دارن، اما مطمئن نیستن. مثلاً کراتین (ماده اصلی مو و پر) با ملانین که رنگ‌دانه هست، ظاهراً تنها دلیلش نیست. خلاصه خودشون هم هنوز درست نفهمیدن فقط دارن حدس میزنن!
این تحقیق جالب تو مجله Scientific Reports منتشر شده و حالا دانشمندا دارن هیجان‌زده درباره‌اش حرف میزنن. یه سری از دانشمندای دیگه هم گفتن که اگر دنبال لیزر تو مواد زیستی بگردیم، می‌تونیم ساختارهای منظم و ریز داخلشون رو بهتر کشف کنیم. مثلاً تو پزشکی شاید بشه یه سری ذرات یا ویروس‌هایی که ساختار خاصی دارن رو با همین ویژگی لیزری‌شون شناسایی کرد. این خودش یه فرصت جدید برای علم زیست‌شناسی و پزشکیه!
پس دفعه بعدی که یه طاووس دیدین، شاید پشت اون دم خوشگل و رنگیش، یه لیزر مخفی باشه که منتظره کشفش کنن!
منبع: +
