تا حالا فکر کردی هوش مصنوعی تو آموزش چقدر میتونه موثر باشه؟ مخصوصاً برای بچههایی که نیازهای خاص مثل بیشفعالی یا همون ADHD دارن؟ خب، یه تحقیق جدید تو مراکش انجام دادن و رفتن سراغ معلمهای آینده (یعنی همون دانشجوهایی که قراره معلم بشن) تا ببینن چقدر با حضور هوش مصنوعی تو آموزش کنار میان و قبولش دارن.
برای اینکه مطالعهشون رو دقیقتر کنن، از یه مدل معروف به اسم TAM2 استفاده کردن. این مدل اساساً بررسی میکنه چرا مردم یه تکنولوژی جدید رو میپذیرن یا نمیپذیرن. مثلاً TAM یعنی Technology Acceptance Model، که یعنی مدل پذیرش فناوری. نسخه دومش (TAM2) یه سری فاکتورهای جدید هم لحاظ میکنه مثل تاثیر محیط، سادگی استفاده و غیره.
روش بررسیشون هم جالب بوده: هم پرسشنامههای عددی گرفتن تا یه عالمه داده کمّی جمع کنن، هم با معلمهای آینده مصاحبه کردن تا بفهمن دقیقاً از چی خوششون میاد یا خوششون نمیاد. حالا بریم سراغ نتایج جالب این تحقیق:
۱. مهمترین چیزی که باعث میشه معلمهای آینده بخوان از هوش مصنوعی استفاده کنن، اینه که چه فایدهای براشون داره. یعنی ارزش کاربردی و مفیدی که هوش مصنوعی داره براشون مهمتر از هر چیز دیگهست.
۲. مورد دوم، سادگی کار با این ابزارهاست. اگه کار با ابزارای هوش مصنوعی راحت باشه، شانس پذیرششون چند برابر میشه.
۳. موضوع بعدی، داوطلبانه بودن استفادهست. یعنی اگه حس کنن کسی بهشون تحمیل نمیکنه و خودشون انتخاب میکنن، با خیال راحتتری قبولش دارن.
۴. جو و نظر بقیه هم موثره. یعنی اگر ببینن همکلاسیها یا استاداشون هم موافق و مشتاق استفاده از هوش مصنوعی هستن، خودشون هم راغبتر میشن.
یه نکته مهم دیگه که از حرفای این معلمهای آینده در اومد این بود که هوش مصنوعی میتونه خیلی به کارای معلمی سرعت و نظم بده، مخصوصاً وقتی بحث معلمی برای بچههای بیشفعال یا نیازهای ویژه باشه. یعنی با هوش مصنوعی میشه راحتتر آموزش رو براساس نیاز هر دانشآموز شخصیسازی کرد. به این میگن “تدریس متفاوت یا Differentiated Instruction” که یعنی هر دانشآموز بسته به شرایط و نیاز خودش آموزش میبینه.
حمایت موسسه یا همون دانشگاه و مدرسه و البته راحت بودن ظاهر و محیط کاربری (یا Interface) برنامههای هوش مصنوعی هم هردو جزء فاکتورهایی بودن که خیلی کمک میکنه معلمها این تکنولوژی رو بپذیرن.
در نهایت، بچهها اعتقاد داشتن اگه میخوایم هوش مصنوعی رو حسابی جا بندازیم تو آموزش، باید تو آموزش معلمها هم سواد دیجیتالی گنجونده بشه. سواد دیجیتال یعنی همون مهارتهای کار با وسایل و نرمافزارهای دیجیتالی.
چیزی که محققها حسابی روش تأکید داشتن این بود که ابزارهای هوش مصنوعی مخصوص بچههای نیاز ویژه باید جداگونه طراحی بشه و از طرفی باید یه چهارچوب اخلاقی و نظارتی (یعنی یه سری قانون که رعایت بشه تا خطر و بیعدالتی پیش نیاد) هم برای استفاده از هوش مصنوعی تو آموزش درست کنیم تا مطمئن باشیم استفاده ازش امن، مسئولانه و برای همه برابر هست.
در کل، پژوهش نشون میده اگه هوش مصنوعی هم واقعاً کاربرد داشته باشه، هم کار کردن باهاش راحت باشه و هم معلم مجبور نباشه استفاده کنه، خیلی راحتتر وارد فضای آموزشی میشه و میتونه به بچههایی که نیازهای خاص دارن کلی کمک کنه.
منبع: +