این روزا حجم ویدیوی آنلاین و محتوای وب خیلی زیاد شده و همه جا حرف از تولید محتواست. اما یه چیزی که معمولاً فراموش میشه، اینه که آیا همه می‌تونن به این محتواها دسترسی داشته باشن یا نه؟ اینجاست که بحث “دسترسی‌پذیری” میاد وسط. دسترسی‌پذیری (یا Accessibility) یعنی مطمئن بشیم افراد با هر نوع توانایی و نیاز، مثل نابیناها یا ناشنواها، هم می‌تونن از وب‌سایت‌ها و ویدیوها استفاده کنن.
حالا جالب اینجاست که تو دانشگاه‌ها، درس دسترسی‌پذیری رو خیلی جدی نمی‌گیرن و توی سرفصل‌هاشون هم زیاد خبری ازش نیست. یه تیم تحقیقاتی اومدن یه پروژه راه انداختن تا ببینن چجوری میشه به جوونایی که الآن دارن کلی محتوا تولید می‌کنن، این سواد رو یاد بدن. منظور از سواد دسترسی‌پذیری اینه که بدونن چطوری محتوایی درست کنن که هیچکس جا نمونه و همه بتونن ازش استفاده کنن.
اینا یه روشی پیشنهاد دادن که خیلی ساده و راحت باشه: مثل کار با اینفوگرافیک (یعنی یه سری تصاویر و نمودارهای باحال و خلاصه که اطلاعات رو نشون میدن) و کوییزهای کوتاه (یعنی آزمون‌های کوچیک و تستی که خسته‌کننده نباشه!). این جور آموزش‌ها رو میشه خیلی راحت کنار درسای دیگه گذاشت تا همه استفاده کنن.
وقتی این مینی‌ماژول آموزشی رو اجرا کردن، اول و آخرش از شرکت‌کننده‌ها پرسیدن نظرشون درباره دسترسی‌پذیری چیه و چقدر باش آشنان. نتیجه خیلی جالب بود: قبل دوره، اکثر جوونایی که تولیدکننده محتوا بودن، خیلی با دسترسی‌پذیری آشنا نبودن یا فکر نمی‌کردن مهم باشه. ولی همین که یه ذره آموزش دیدن، نگرششون عوض شد! خیلی‌ها گفتن حالا دیگه بیشتر حاضرن توی محتوایی که می‌سازن، حواسشون به مسائل دسترسی‌پذیری باشه ـ حالا بسته به اینکه اون محتوا ویدیوی آموزشی باشه یا مثلاً پست شبکه اجتماعی، روش‌هاش فرق می‌کرد.
نکته جالب اینه که بعضی‌ها هنوز نگاه سنتی داشتن (مثلاً مدل پزشکی معلولیت، یعنی فکر می‌کردن فقط اونایی که محدودیت دارن باید خودشون رو با دنیا هماهنگ کنن، نه اینکه دنیا به فکر اونا باشه). بعضیا هم فکر می‌کردن فقط یه گروه خاص باید نگران دسترسی‌پذیری باشه؛ این بهش میگن دیدگاه Particularist. اما بیشترشون به این نتیجه رسیدن که دسترسی‌پذیری فقط یه کار خیرخواهانه نیست، بلکه باعث بهبود کیفیت محتوا و حتی عادلانه‌تر شدن جامعه میشه.
پس اگه تو هم تولیدکننده محتوا یا معلمی که دوست داره محتوای همه‌پسند بسازه، حتماً باید حواست به بحث دسترسی‌پذیری باشه. لازم نیست حتماً استاد این کار باشی؛ حتی آموزش‌های کوتاه و جمع‌وجور هم می‌تونن کلی نگرش و رفتار رو تغییر بدن. از این راه همه شانس دارن که دیده بشن و جامعه‌ای بسازیم که هیچکس توش جا نمونه!
منبع: +
