خب بیا راجع به یه موضوع جالب حرف بزنیم که شاید خیلیهامون وقتی میریم سر کلاس آنلاین حسابی باهاش درگیریم: اینکه احساساتمون، مخصوصاً احساسایی که سر رسیدن به موفقیت داریم، چقدر میتونن روی یادگیریمون تو محیط آنلاین تاثیر بذارن.
واقعیت اینه که دانشمندها مدتهاست دارن رو این قضیه تحقیق میکنن، ولی جالب اینجاست که نتیجهها همیشه یکی نیستن! مثلاً بعضیا میگن خیلی مهمه، بعضیا میگن مهم نیست! واسه همین یه تیم محقق اومده همه مقالههایی که روی این موضوع کار کردن رو جمع و یه چیزی به اسم meta-analysis انجام دادن. حالا meta-analysis یعنی جمعبندی کلی از نتیجه چندتا تحقیق متفاوت واسه اینکه یه تصویر شفافتر به دست بیارن.
اینا چی کار کردن؟ از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴ تو دیتابیسهایی مثل Web of Science و Scopus و EBSCO و گوگل اسکالر دنبال مقاله گشتن (دیتابیس یعنی بانک اطلاعاتی مقالات علمی). از بین کلی مقاله ۲۱ تاش که شرایط لازم رو داشتن انتخاب شدن و تو مجموع ۲۴۰ تا نتیجه کاملاً مجزا رو بررسی کردن. واسه آنالیزش هم از random-effects model استفاده کردن. این مدلم یعنی فرض میگیرن تاثیر احساسات ممکنه تو شرایط یا محیطهای مختلف یکم متفاوت باشه و همه رو یکجور حساب نکردن.
حالا بیان سر اصل مطلب: اگه دانشآموزا توی کلاس آنلاین احساسات مثبت داشته باشن (مثل انگیزه، شادی یا اعتماد به نفس)، احتمال موفقیتشون واقعاً بیشتر میشه! یعنی یه رابطه مثبت متوسط (عددش r = ۰.۴۷۸ بوده. این r یه شاخص آماریه که نشون میده دوتا چیز چقدر باهم ارتباط دارن). از اونطرف، احساسات منفی مثل استرس، ناامیدی یا خشم باعث افت عملکرد میشه (r = –۰.۳۰۳ یعنی یه رابطه منفی متوسط وجود داره).
یه نکته خیلی مهم دیگه که پیدا کردن اینه که نوع فنی کلاس یا ابزاری که استفاده میشه رو این احساسا تاثیر میذاره. مثلاً مثلاً یه تکنولوژی خوب که استرس رو کم کنه میتونه باعث بشه حتی اگه یهکم اعصابت خورده، عملکردت خراب نشه! یا مثلاً نوع سنجش عملکرد (مثلاً امتحان، پروژه یا کوییز) هم این رابطه رو تغییر میده. اما نکته جالب اینه که سطح یادگیرنده (مثل دانشآموز یا دانشجو بودن)، رشته تحصیلی یا سبک یادگیری آنلاین زیاد تاثیرگذار نبوده.
نتیجه کلی چی شد؟ باید یه کاری کنیم که دانشآموزا تو کلاسای آنلاین حال خوب داشته باشن و فضای درس، دوستداشتنی و انگیزهبخش باشه؛ و البته از تکنولوژیهایی استفاده کنیم که استرس رو کمتر کنه و به دردسرای رایج آموزش از راه دور کمک کنه. این موضوع مخصوصاً باید تو طراحی آموزشی و برنامهریزی برای کلاسای آنلاین حسابی جدی گرفته بشه.
در کل، اگه قرار باشه آینده آموزش آنلاین رو بهتر کنیم، باید حواسمون باشه احساسات تاثیرشون خیلی بیشتر از اون چیزیه که فکر میکردیم. پس دفعه بعد که سر کلاس آنلاین نشستیم، سعی کن با یه حس خوب شروع کنی، تاثیرش رو خودت میبینی!
منبع: +