تا حالا دقت کردی وقتی چند نفر با هم بحث می‌کنن، همیشه نتیجه‌ش اونی که باید نمی‌شه؟ مخصوصاً وقتی می‌خوایم واقعا یه چیز جدید یاد بگیریم یا یک موضوع رو عمیق‌تر بفهمیم. خب، یه تحقیق جالب انجام شده با ۱۲۹ تا دانشجوی دانشگاه که اومدن با کمک یه سیستم بحث هوشمند (یعنی یه نرم‌افزاری که خودش مثل یه آدم می‌تونه توی بحث شرکت کنه و جواب بده)، بررسی کنن چی باعث میشه بحث گروهی واقعا مؤثر بشه.
تو این سیستم، چیزی که روش تمرکز داشتن هم “تنوع فکری” بود – یعنی اینکه آیا اعضای گروه نظرات و دیدگاه‌های مختلفی رو مطرح می‌کنن یا همه تقریباً شبیه هم فکر می‌کنن – و هم “توجه” به ایده‌های جدید، که منظور اینه: به شرکت‌کننده‌ها آموزش داده بودن که موقع بحث واقعاً به دیدگاه‌های مختلف توجه کنن یا نه.
حالا تنوع شناختی یا همون “Cognitive Diversity” یعنی اینکه آدما توی فکر و برداشت‌هاشون با هم فرق داشته باشن و هرکسی یک زاویه جدیدی بیاره وسط. توی این تحقیق، بعضی بحث‌ها رو طوری چیده بودن که شرکت‌کننده‌ها با ربات هوشمند بحث کنن (که خودش توی بحث فعال بود و ایده‌های مختلف مطرح می‌کرد)، بعضیاش رو هم بدون ربات و دوتایی صحبت می‌کردن، یعنی مثل بحث معمول خودمون.
نتیجه‌ها چی بودن؟ جالب بود! وقتی توی گروه‌ها، تنوع فکری بیشتری بود (یعنی همه از یه زاویه به موضوع نگاه نمی‌کردن)، بحث‌ها از نظر تعداد ایده‌هایی که مطرح شد خیلی وسیع‌تر بودن؛ یعنی آدم‌ها کلی ایده مختلف آوردن وسط. اما، اون گروه‌هایی که دیدگاه‌هاشون شبیه‌تر بود (یعنی همگی تقریباً یکجوری فکر می‌کردن)، تونستن بحث‌ها رو عمیق‌تر کنن و بیشتر روی جزئیات یک ایده خاص تمرکز داشتن.
یه بخش دیگه تحقیق مربوط به همین “توجه” به دیدگاه‌های ربات بود. به بعضی گروه‌ها گفته بودن حواستون باشه و واقعاً به ایده‌هایی که ربات مطرح می‌کنه دقت کنید، به بعضی‌ها هم همچین دستوری نداده بودن. اون گروهی که بهشون گفته بودن روی ایده‌های ربات تمرکز کنن، از نظر خودشون حس کردن که ربات باعث شده کمتر بتونن خودشون ایده بدن! ولی اونایی که آزاد بودن و نیاز نبود حتماً به ربات گوش بدن، تعداد ایده‌های درستی که تولید کردن و فهم عمیق‌شون از موضوع بیشتر بود. این یعنی توجه بیش از حد به بیرون می‌تونه جلوی خلاقیت و ایده‌سازی خود مخاطب رو بگیره.
در کل پیام این مطالعه اینه که توی بحث‌های گروهی، اگر بخوایم خلاقیت و ایده‌های مختلف رو به حداکثر برسونیم، باید فضایی بدیم که نظرات متنوع مطرح بشن – حتی اگر باعث بشه صحبت‌ها خیلی عمیق نشن. ولی اگر هدف این باشه که یه بحث عمیق و تخصصی داشته باشیم، شاید بهتر باشه آدم‌ها شبیه‌تر فکر کنن یا بیشتر تمرکز کنن روی یک دیدگاه خاص.
یه نکته خفن دیگه: سیستم هوشمند بحث (همون conversational agent که یه جور ربات چت هستش) می‌تونه کمک کنه تا نظرات مختلف بیشتر مطرح بشه، ولی اگر شرکت‌کننده‌ها رو زیاد مجبور کنیم که به نظرات این ربات توجه کنن، مثل این می‌مونه که دستشون رو بستیم و خودشون نمی‌ذارن ایده‌سازی کنن.
خلاصه‌اش؟ توی بحث‌های همکاری (Collaborative Learning)، هم اینکه دیدگاه‌های مختلف مطرح بشه مهمه، هم اینکه چطور و چقدر بهشون توجه بشه. استفاده از ابزارهای هوشمند واقعاً می‌تونه کیفیت بحث و یادگیری رو عوض کنه – فقط باید بلد باشیم چطوری و کی استفاده‌ش کنیم!
منبع: +
