خب بیا درباره یه موضوع خیلی مهم و البته دردسرساز برای نوجوانا حرف بزنیم: اعتیاد و کارهایی که خطرناک و اعتیادآورن. راستش این قضیه فقط به مواد مخدر خلاصه نمیشه و بحث خیلی گسترده‌تری داره.
یه تحقیق مفصل انجام دادن که بررسی کنن نوجوانا بیشتر به چه چیزایی معتاد میشن و چه رفتارهای اعتیادآوری بینشون شایع‌تره. برای این کار از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ کلی مقاله و تحقیق رو زیر و رو کردن و با یه ابزار پیشرفته به اسم ATLAS.ti Web (یه جور نرم‌افزار آنالیز داده‌های تحقیقاتی) نتایج رو بررسی کردن.
وقتی پای مواد به میان میاد، طبق این تحقیقات، تو اروپا نوجوانا بیشتر گرفتار الکل و سیگار میشن. یعنی از همین سنین پایین سراغ این چیزا میرن و همین شروع زودهنگام، خطر گیر افتادن تو دام اعتیاد رو چندبرابر می‌کنه.
ولی ماجرا فقط این نیست! خیلی از نوجوانا با چیزای دیگه‌ای هم درگیر میشن که بهش میگن رفتارهای اعتیادآور، مثل استفاده بی‌رویه از اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی. مثلاً طرف تا صبح تو اینستاگرام و تیک‌تاک سرگردونه یا نمی‌تونه پلی‌استیشن رو کنار بذاره. به اینا Behavioral Addictions یا همون “اعتیادهای رفتاری” میگن، یعنی رفتارایی که بدون ماده هم می‌تونن آدم رو وابسته کنن. مثلاً قمار (Gambling) هم یکی از همینا حساب میشه، یعنی شرط‌بندی و بازی‌های شانسی که بعضی‌ها رو حسابی گرفتار می‌کنه.
تحقیقات نشون داده استفاده زیاد از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، حسابی تاثیر منفی رو سلامت ذهنی و اجتماعی نوجوانا میذاره. مثلاً شاید همش احساس تنهایی یا اضطراب کنن یا تو جمع راحت حرف نزنن. اعتیاد به بازی‌های ویدیویی یا قمار هم این وسط زیاد دیده شده، مخصوصاً تو خانواده‌هایی که مشکلات اقتصادی یا خانوادگی دارن. یعنی محیط خونه و شرایط اقتصادی خیلی تاثیرگذاره.
جمع‌بندی این تحقیق واضح میگه که موضوع اعتیاد نوجوانا فقط یه دلیل ساده نداره. ترکیبی از مسایل بیولوژیکی (یعنی بدن و ژن‌ها)، اجتماعی (دوست و خانواده) و محیطی (محل زندگی و شرایط فرهنگی) همه دست به دست هم میدن و باعث این مدل رفتارها میشن.
برای اینکه بتونیم جلو این مدل اعتیادها رو بگیریم فقط نباید دنبال راه‌حل برای مواد مخدر باشیم؛ باید به رفتارهای اعتیادآور هم توجه کنیم و یه برنامه کامل و جامع بریزیم که هم مواد و هم رفتارهای این شکلی رو پوشش بده. چون اگه پیشگیری درستی نشه، هم بدن و هم ذهن نوجوانا آسیب می‌بینه و آینده‌شون به خطر می‌افته.
خلاصه اینکه اعتیاد تو هر مدلش، چه با ماده چه بدون ماده (مثل اینترنت و بازی)، می‌تونه ضررهای جدی بزنه و پیشگیری و آگاهی دادن، بهترین راه برای ساختن یه نسل سالم‌تره.
منبع: +
