خب بچهها، حتماً این روزا اسم هوش مصنوعی یا همون AI به گوشتون خورده. اما شاید ندونید این هوشمندی دیجیتالی چطور وارد زندگی شرکتها شده و حتی رابطه داره با یه چیزی به اسم ESG. حالا ESG چیه؟ خیلی خلاصه بگم: ESG یعنی Environmental, Social, and Governance که وقتی شرکتها میخوان نشون بدن چقدر به محیط زیست، مسائل اجتماعی و شفافیت مدیریتی اهمیت میدن، میرن سراغ این استانداردها.
حالا سوال اصلی اینه: هوش مصنوعی واقعاً کمکی به عملکرد ESG شرکتها میکنه یا فقط کلی حرف قشنگ زده میشه و لااقل تو عمل خبری نیست؟
یه تیم پژوهشی خفن تو چین اومدن برای جواب دادن به این سوال، یه مدل هوش مصنوعی پیشرفته به اسم Qwen2.5-72B درست کردن. این یه مدل زبون بزرگ یا LLM ـه (یعنی هوش مصنوعی که میتونه مثل آدمها زبان رو بفهمه و تحلیل کنه) و حسابی با اطلاعات بازار چین آپدیتش کردن. فرقش با قبلیها اینه که این مدل فقط دنبال اسم بردن «هوش مصنوعی» توی گزارشها نیست؛ دقت دارن واقعاً چه شرکتهایی دارن از AI استفاده کاربردی میکنن و کیها فقط دارن شعار میدن.
اینا اومدن اطلاعات بین سالای ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۲ رو از شرکتهای سهامی چین (بهشون میگن A-share) بررسی کردن و با دستهبندی دقیق فهمیدن هر جا AI واقعاً اجرا شده، چه تاثیری رو ESG گذاشته.
نتیجهش؟ یه رابطه مثبت و قوی پیدا کردن: شرکتایی که هوش مصنوعی رو به صورت جدی تو کاراشون پیاده کردن، عملکرد ESG بهتری داشتن! نه فقط شعار، بلکه واقعاً توی نوآوری سبز (Green innovation، یعنی پیدا کردن راههای جدید و پایدارتر دوستدار محیط زیست برای تولید یا خدمات) و کنترل داخلی (یعنی مدیریت بهتر و شفافتر داخل خود شرکت) یه قدم جلوتر بودن.
جالبترش اینه که این تاثیر توی شرکتای بزرگتر یا اونایی که تکنولوژیمحور بودن، خیلی بیشتر خودش رو نشون میداد. یعنی هر چی شرکت منابع بیشتری داشته باشه یا جذب فناوری براش راحتتر باشه، بهتر میتونه از هوش مصنوعی برای اهداف پایدار ESG استفاده کنه. اینو توی تحقیق بهش میگن Resource-Based View یا همون «دیدگاه مبتنی بر منابع» که میگه موفقیت با داراییهای جانبی و ظرفیت یادگیری بالا گره خورده.
حالا یه نکته مهم توی این موضوع هست که اسمشو گذاشتن «شکاف دیجیتال توی ESG» (Digital ESG divide). یعنی شرکتهایی که بهتر میتونن از هوش مصنوعی استفاده کنن، توی ESG هم پیشرفت میکنن و اونایی که عقب بمونن، این شکاف روزبهروز بیشتر میشه.
در نهایت این تحقیق نشون داده که با یه روش شفاف و قابل اطمینان واقعاً میتونیم تشخیص بدیم کدوم شرکت چه جوری هوش مصنوعی رو جدی گرفته و چقدر روی پایداری (Sustainability) تاثیر گذاشته. این داستان کلی پیام مهم برای سیاستگذارا داره که اگر میخوان شرکتا تو زمینه محیط زیست و مسئولیت اجتماعی تو فضای دیجیتال عقب نمونن، سیاستای هدفمندتری لازمه.
پس دفعه بعدی که دیدین یه شرکت گنده داره از هوش مصنوعی حرف میزنه، بدونین که این قضیه واقعاً فراتر از یه ابزار باکلاسه و میتونه تاثیر بزرگی روی دنیای سبزتر و منصفانهتر ما داشته باشه!
منبع: +
