تا چند وقت پیش، همه فکر می‌کردن زیردریایی‌ها واقعاً کارشونو خوب بلدن و تقریباً هیچ‌کس نمی‌تونه پیداشون کنه. همین باعث شده بود این زیردریایی‌ها بشن یکی از مهم‌ترین برگ‌های برنده تو جنگ‌های دریایی. مثلاً زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا، معروف بودن به اینکه هیچ‌کس نمی‌تونه بازشون کنه و کلی نقشه دارن برای مقابله با نیروی دریایی چین و بقیه رقبا.
حالا یه مطالعه جدید تو چین سر و صدا کرده که دیگه همه این حرفا رو ممکنه بذاره زیر سوال! یه تیم از مهندسان چینی به سرپرستی منگ هاو – کسی که تو مؤسسه هلیکوپترسازی چین کار می‌کنه – یه سیستم ضدزیردریایی ساختن که با کمک هوش مصنوعی (AI) می‌تونه قشنگ زیردریایی‌ها رو شناسایی و تعقیب کنه.
فقط یکی از هر ۲۰ زیردریایی می‌تونه فرار کنه!
یعنی این سیستم شده مثل یه فرمانده خیلی زرنگ وسط دریا. میاد همزمان اطلاعات کلی سنسور و دستگاه مثل بویاهای سونار (همون دستگاه‌هایی که تو آب صدا شنایی می‌کنن)، سنسورهای زیرآبی، رادار، حتی دما و شوری آب رو با هم ترکیب می‌کنه. بعد تو لحظه یه نقشه دقیق از اینکه کی کجاست و چه خبره درمیاره.
طبق چیزی که پژوهشگاه گفته، اگه یه زیردریایی بخواد فرار کنه یا قایم بشه، فقط ۵ درصد احتمال داره که موفق شه! یعنی ۱۹ تا از هر ۲۰ تاشون خیلی راحت لو می‌رن. جالب‌تر اینکه اگه خدمه زیردریایی سعی کنه با حرکات عجیب و غریب (مثلاً گاهی بهش می‌گن مانور مارپیچی یا zigzag)، یا با ساکت شدن و حتی انداختن “decoy” (یه نوع طعمه یا گول‌زنک مخصوص برای گیج کردن دشمن) گول بزنه، این هوش مصنوعی سریع می‌فهمه و خودش رو با شرایط جدید هماهنگ می‌کنه.
AI همه‌جا رو زیرنظر داره!
توی آزمایش‌های شبیه‌سازی شده، این سیستم موفق شده بود ۹۵ درصد مواقع زیردریایی‌ها رو (چه مخفی شدن، چه کارای عجیب کردن) پیدا کنه. حتی اگه زیردریایی‌ها از جدیدترین فریب‌دهنده‌ها یا حتی Drone (یعنی پهپاد یا ربات بدون سرنشین هوایی یا زیرآبی) هم استفاده می‌کردن باز هم بیشتر مواقع ردشون رو می‌زد.
امکانات جالبی که اضافه کردن اینه که این سیستم از یک ساختار سه‌لایه استفاده می‌کنه: اول لایه «درک محیط» یا همون perception که کلی داده رو (مانند صدا، تصویر، اطلاعات مغناطیسی و چیزایی که وضعیت آب رو می‌سنجن) جمع می‌کنه. لایه دومش میشه هوش تصمیم‌گیری که تو همون لحظه تصمیم می‌گیره چه حرکتی بهترینه یا کدوم راهو بره دنبال زیردریایی. لایه سوم هم یه جور ارتباط راحت بین آدم و دستگاهه که کار با این همه دیتا رو آسون می‌کنه (یعنی میاد اطلاعات و تحلیلای سنگین رو تبدیل می‌کنه به یه چیزی که اپراتور خیلی راحت بفهمه چی به چیه!).
آینده شکارچی‌های زیرآبی هوشمند!
مهندسا حتی رفتن سراغ اینکه با مدل‌های زبانی بزرگ (Large Language Models، مثل همونی که الان داری باهاش حرف می‌زنی!)، یه رابط کاربری ساختن تا کار آدم‌ها با این سیستم خیلی راحت شه و تو عملیات‌های سنگین مغز اپراتور خسته نشه. اینطوری امکان داره تو آینده نه فقط با سیستم زیرآبی، بلکه از طریق پهپاد، کشتی سطحی، شناور بدون سرنشین هم یه شبکه کامل و سه‌بعدی برای شکار زیردریایی درست کنن!
در کل باید گفت دیگه دوران حکومت بی‌دردسر زیردریایی‌ها، مخصوصاً تو ماموریت‌هایی مثل جمع‌آوری اطلاعات یا حمله به ناوهای هواپیمابر (carrier group)، داره تموم میشه و هوش مصنوعی – یعنی تکنولوژی‌ای که خودش یاد می‌گیره و تصمیم می‌گیره – داره گیم رو عوض می‌کنه. حالا باید ببینیم زیردریایی‌ها چه نقشه جدیدی می‌کشن یا راهی پیدا می‌کنن که این AI خفن رو دور بزنن یا نه!
منبع: +
