تصور کن یه جاده طولانی از کارولینای شمالی تا کنتاکی، وسط کوه‌های آپالاچی، بدون اینترنت همراه! دقیقاً این ماجرا برای نویسنده ما اتفاق افتاده بود و فرصت خوبی پیش اومد که با دختر دبیرستانیش کلی حرف بزنه، اونم بدون مزاحمت موبایل و نت. خب موضوع بحث‌شون چی بود؟ درست حدس زدی، هوش مصنوعی یا همون AI!
حالا جالب اینجاست، دخترش با یه لحن کاملاً ناامید گفت: «هیچکدوم از هم‌سنای من علاقه‌ای به هوش مصنوعی ندارن، حتی خوشحال هم نیستن!» پرسید چرا؟ گفت: «چون فکر می‌کنیم همه شغلا داره توسط AI نابود میشه.» وای! این حس ترس فقط مال اون نبود، کلی از دوستاش از کالیفرنیا تا جورجیا و نیوهمپشایر هم همین حس رو داشتن.
حق هم دارن یه کم بترسن، چون همین چند روز پیش، مدیرعامل OpenAI – اونایی که ChatGPT رو ساختن – جلوی مسئولای بانکی آمریکا گفته بود کلی شغل رو AI قراره کلاً حذف کنه. مدیرعامل Anthropic (یه شرکت معروف هوش مصنوعی) هم گفت تو پنج سال آینده نصف شغل‌های سطح پایین کارمندی رو در آمریکا AI می‌بلعه. حتی مدیر عامل آمازون هم تلویحاً گفت بخش زیادی از کارا رو AI انجام میده! تو بیای استخدام شی، اول باید به رئیست ثابت کنی که AI نمی‌تونه اون کار رو انجام بده! از شرکت‌های تکنولوژی بگیر تا خودروسازی مثل فورد هم همین برنامه رو دارن.
این هشدارها دیگه فرضیه نیستن، شواهدشون هم داره پیدا میشه: مثلاً استخدام فارغ‌التحصیلای جدید تو شرکت‌های تکنولوژی و مالی اومده پایین. خب، دلیلش فقط هوش مصنوعی نیست ولی خودش قطعاً یه پای اصلی ماجراست.
حالا این بدبختی فقط به خود شغل‌ها ختم نمیشه. نسل Z (یعنی کسایی که الان تو سنین نوجوانی و جوانی هستن) باید با مصیبت بزرگ دیگه‌ای هم دست و پنجه نرم کنن: تغییرات اقلیمی! هوش مصنوعی خیلی پردازش قوی می‌خواد، واسه همین شرکت‌ها دارن دیتاسنترهای عظیم می‌سازن. دیتاسنتر هم یعنی یه ساختمون بزرگ پر از کامپیوتر و سرور که شبانه‌روز روشنن واسه پردازش و ذخیره‌سازی داده. از ویرجینیا تا نوادا این دیتاسنترها دارند مثل قارچ زیاد میشن. تا همین حالا، بعضیاشون اونقد برق نیاز دارن که مثلاً شرکت Meta و OpenAI می‌خوان دیتاسنتری درست کنن که پنج گیگاوات برق مصرف کنه، یعنی اندازه مصرف کل ایالت مین تو تابستون!
حالا برق از کجا بیاد؟ اغلب به گاز طبیعی رو میارن که یعنی تولید بیشتر دی‌اکسیدکربن. یعنی وضع زمین رو بدتر می‌کنن! تازه آب هم وحشتناک مصرف می‌کنن. بعضی مناطق آمریکا همین الان دچار کم‌آبی شدن چون آب منطقه‌شون رو دیتاسنترها می‌بلعن، اونم وسط بحران کم‌آبی!
هوادارای هوش مصنوعی البته میگن: آقا نگران نباشین، AI مصرف انرژی رو بهینه می‌کنه، نوآوری میاره، فناوری‌های سبز راه می‌اندازه. ولی تهش داریم می‌بینیم همین شرکت xAI (مال ایلان ماسک) الان داره کلی CO2 به اسم تولید برق از گاز متان می‌فرسته هوا و مصرف برق گوگل هم وحشتناک زیاد شده.
دختر نویسنده میگه: «اگه این AI واقعاً مفید و کاربردی بود، داستان فرق داشت. ولی جز دردسر و نگرانی، فایده خاصی نداره. واسه تحقیق مفید نیست چون هی اشتباه می‌کنه. واسه نوشتن هم که کلاً ممنوع شده و کلی دانش‌آموز بی‌گناه به خاطر ابزارای تشخیص AI بی‌دلیل نمره صفر می‌گیرن. تازه همه فکر می‌کنن فقط شغل‌های ساده مثل خدماتی برای ما باقی می‌مونه!» خود معلمشون هم گفته بود: «قراره همه ما بشیم سرایدار!»
حالا بیایم واقع‌بین باشیم، دنیا دیگه به عصر بدون هوش مصنوعی برنمی‌گرده. ولی در کنار همه این نگرانی‌ها، مشکلات مهم دیگه‌ای هم هست که باید براشون راه‌حل پیدا کنیم؛ مثل امنیت در برابر تهدیدهای بزرگی مثل موشک‌ها یا حتی برخورد شهاب‌سنگ (یعنی مثلاً پروژه‌های دفاع از زمین).
خبر خوب این که نشریه‌ای که این نوشته رو منتشر کرده، قرار گذاشته سه تا ستون جدید راه بندازه: «الگوریتم» (درباره هوش مصنوعی)، «چکاپ» (بیوتک یا همون فناوری زیستی)، و «جرقه» (انرژی و تغییرات اقلیمی). می‌تونی اینا رو هر هفته آنلاین دنبال کنی یا حتی واسه خبرنامه‌شون ایمیل بدی.
در نهایت، فقط اینو بگم: اون بیرون مراقب باشید! چون آینده با هوش مصنوعی، هم پر از چالشه هم پر از امید، ولی خیلی چیزا بستگی به تصمیم‌های امروز ما داره.
منبع: +
