بذارید یه داستان خفن براتون تعریف کنم! حتما شنیدید که تو خیلی از کشورهای درحال‌توسعه، مخصوصاً جاهایی که منابع کم دارن یا روستاها، پیدا کردن دستگاه سونوگرافی و متخصص سونوگرافی برای مادرای باردار تقریباً یه آرزوی دور و درازه.
حالا فکر کن یه تیم باحال اومدن دست به کار شدن و یه سیستم هوش مصنوعی ساخته‌ان که کلی می‌تونه اوضاع رو راحت‌تر کنه! می‌خوای بدونی قضیه چیه؟ اسم این سیستم یه‌جورایی می‌شه: سیستم هوش مصنوعی با حضور انسان (human-in-the-loop یا به قول خودمون “هوش مصنوعی‌ای که همیشه یه آدم هم تو کارش نقش داره”). این یعنی کامپیوترها کمک می‌کنن اما تصمیم نهایی با یه متخصص خودمونیه و همه‌ی کارا نیفتاده فقط رو دوش کامپیوتر.
ماجرا از این قراره که این سیستم برای ماماها طراحی شده، اونم کسایی که آموزش تخصصی سونوگرافی ندیدن! چطور؟ اینجوری که با یه دستگاه سونوگرافی ارزون (که بهش می‌گن Point-of-Care Ultrasound یا POCUS و یعنی همون ابزار سونوگرافی که کوچیک‌تر و قابل حمله)، ماماها میان و ویدئوهایی از جنین می‌گیرن. حالا به این کاری که بدون هدف خاصی دستگاه رو روی شکم می‌کشن تا تصویر از نقطه‌های مختلف جمع بشه، می‌گن blind sweep. یعنی “حرکت کورکورانه” برای اینکه تصویر مهمی یه وقت جا نمونه!
اینجا سیستم هوش مصنوعی وارد می‌شه! کارش اینه که اون وسط همه‌ی این ویدئوا، با یه مدل دسته‌بندی (classification model یعنی یه برنامه هوشمند که می‌دونه هر تصویر رو ببره تو چه دسته‌ای)، فریم‌های مهم و مناسب رو پیدا می‌کنه. اصطلاحاً به اینا می‌گن standard fetal planes یا “نماهای استاندارد جنین”. دیگه لازم نیست متخصصین کل ویدئوی طولانی رو نگاه کنن و عمرشون رو بذارن پای ویدئوهای تکراری! سیستم، خودِ تصویرای کلیدی رو جدا می‌کنه و برای متخصص روی یه پلتفرم تحت وب (یعنی همون سایت اینترنتی خودمون) می‌فرسته تا حتی اگه حاضر نباشه، بعداً با خیال راحت بررسی‌شون کنه (همین قضیه رو می‌گن “asynchronous specialist review” یعنی بررسی متخصص زمانی که خودش وقتش رو داشته باشه!)
واسه اینکه ببینن چقدر این ابزار جواب می‌ده، اومدن به یه گروه کوچیک از ماماهایی که حسابی آموزش ندیده بودن، دستگاه ارزون POCUS دادن و گفتن برید سونوگرافی بگیرین. بعد، ویدئوها رو دادن به هوش مصنوعی تا ببینن می‌تونه تصاویر درست رو تشخیص بده یا نه. جالب اینجاست که نتیجه خیلی خوب بوده! یعنی هوش مصنوعی تونسته به‌درستی نماهای استاندارد رو حتی از فیلم‌هایی که افراد غیرحرفه‌ای گرفتن، پیدا کنه.
حتی یه بررسی میدانی هم انجام دادن و گفتن استفاده از این سیستم هم ساده بوده، هم نیاز به تمرکز و فکر زیادی نداشته (که بهش می‌گن cognitive workload پایین یعنی “بار ذهنی کم”، یعنی آدمو خسته نمی‌کنه!).
خلاصه‌اش اینه که این تکنولوژی می‌تونه خیلی راحت دسترسی به سونوگرافی بارداری رو تو مناطق محروم بیشتر کنه. نه تنها مامان‌ها و بچه‌ها راحت‌تر کنترل می‌شن، بلکه متخصصین هم زمان بیشتری دارن تا رو موارد واقعا مهم تمرکز کنن.
اگه دوست داری ته قضیه رو بدونی: این پژوهش اول راهشه و معلومه که کم‌کم قراره دنیا رو تکون بده! تازه، قراره ماماها تو روستاها و شهرهای دور هم با کمک هوش مصنوعی، بتونن مراقبت بهتری برای مادرای باردار انجام بدن، بدون اینکه نیاز به یه متخصص همیشه حاضر باشه. به نظرت جذاب نیست؟
منبع: +
