یه خبر جذاب دارم براتون! یه تیم از دانشمندها و پزشک‌ها تو اوگاندا و تانزانیا دارن با استفاده از هوش مصنوعی (AI، یعنی کامپیوترهایی که می‌تونن مثل انسان فکر کنن و نتیجه‌گیری کنن) به کمک عکس‌های رادیولوژی ریه، وضعیت HIV بیماران سل رو تشخیص میدن!
خب، اول بذار یکم توضیح بدم: سل (TB) یه بیماری عفونی هست که معمولاً به ریه‌ها حمله می‌کنه و HIV هم ویروسیه که سیستم ایمنی بدن رو ضعیف می‌کنه. کسایی که HIV دارن، خیلی بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به سل هستن و برعکس. حالا اگه پزشکا بتونن سریع بفهمن کسی HIV داره یا نه، می‌تونن خیلی بهتر درمانش کنن.
اما موضوع اینجاست که خیلی جاها مخصوصاً تو آفریقا، همه رو نمی‌تونن اون‌قدری دقیق یا سریع آزمایش کنن چون یا امکانات ندارن یا وقت کمه. اینجا هوش مصنوعی میاد وسط! دانشمندها یه مدل AI ساختن که عکس رادیولوژی ریه رو بررسی می‌کنه و به صورت “فرصتی” یعنی حتی وقتی هدف اولیه عکس‌برداری نبود، می‌تونه وضعیت HIV رو هم حدس بزنه! اصطلاح تقریباً باحالی داریم: “opportunistic use of AI” یعنی از یه راه فرعی و نه برنامه‌ریزی‌شده، یه فایده بزرگ به دست میاد.
این ایده رو تو دو کشور آفریقایی یعنی اوگاندا و تانزانیا تست کردن، جایی که هم HIV و هم سل شیوع داره. تیم تحقیقاتی که اسامی‌شون بالا اومده (مثل Dmitrii Cherezov، Tanmoy Dam و چند نفر بومی از همون کشورها)، نشون دادن که AI می‌تونه تقریباً با دقت خوبی پیش‌بینی کنه آیا بیمار HIV داره یا نه — فقط با یه عکس رادیولوژی! اگه بدونی تو شرایط دشوار چقدر این تکنولوژی می‌تونه کمک کنه، شگفت‌زده می‌شی؛ چون هزینه و زمان آزمایش PCR یا آزمایش خون خیلی زیاده و معمولا قابل دسترس هم نیست.
یه نکته جالب اینه که این مدل هوش مصنوعی رو طوری آموزش دادن که الگوهای معمول سل و HIV رو از تو عکس‌ها پیدا کنه؛ مثلاً ممکنه بعضی الگوهای خاص در ریه که تابحال پزشک‌ها هم بهش توجه زیادی نکرده بودن، با وجود بیماری HIV بیشتر دیده بشه.
در کل، کل هدف این ماجرا اینه که تشخیص بیماری برای بیماری‌های مهمی مثل سل و HIV سریع‌تر و ارزون‌تر بشه، مخصوصاً تو جاهایی که دسترسی به امکانات پزشکی محدوده. خلاصه، هوش مصنوعی داره کم‌کم یه همراه جدید واسه پزشک‌ها میشه تا راحت‌تر و دقیق‌تر بیمارا رو پیدا کنن. شاید به‌زودی حتی قبل از دیدن دکتر هم یه عکس ساده بتونه کلی اطلاعات بهت بده!
نظر تو چیه؟ این تکنولوژی می‌تونه تو ایران هم خوب جواب بده؟
منبع: +
