خب رفقا، یه خبر داغ و جالب درباره آمازون دارم! همون شرکتی که خیلیامون باهاش خرید آنلاین می‌کنیم یا حداقل اسمش رو زیاد شنیدیم.
ماجرا از این قراره که کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC – یعنی سازمانی که مراقب حقوق مصرف‌کننده‌هاست و جلوی کلک بازی شرکت‌ها رو می‌گیره) اومده و آمازون رو بابت یه کار حسابی عجیب و بحث‌برانگیز جریمه کرده.
قضیه چیه؟ آمازون متهم شده که میلیون‌ها نفر رو با ترفند و پیچوندن، بی‌خبر عضو سرویس پرایم کرده و بعدم کاری کرده که لغو عضویت خیلی سخت بشه! یعنی مثلاً آدم می‌خواسته راحت عضویتش رو کنسل کنه، ولی آمازون با کلی دکمه گیج‌کننده و اطلاعات نصفه‌نیمه کار رو سخت کرده بوده. این کارا توی دنیای دیجیتال بهش می‌گن “subscription trap”، که یعنی شرکت یه جوری کاربر رو توی اشتراک می‌ندازه که دیگه نتونه راحت دربیاد.
حالا FTC اومده شکایت کرده و بعد از کلی دوندگی، به یه توافق تاریخی رسیدن: آمازون باید ۲.۵ میلیارد دلار! جریمه بده. یک میلیارد دلار از این مبلغ جریمه مدنی حساب میشه (یعنی به خاطر نقض قانون باید بده) و یک و نیم میلیارد دلار باید به خود مشتری‌ها برگردونه. یه عدد عجیب و غول‌آساست، نه؟
حالا چه کسایی پول پس می‌گیرن؟ حدود ۳۵ میلیون نفر از عضوای پرایم که بین ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹ تا ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ به نوع خاصی عضو شدن و چندان هم از خدمات پرایم استفاده نکردن، به طور خودکار هرکدوم ۵۱ دلار پس می‌گیرن! یه سری دیگه هم که خواستن عضویت رو کنسل کنن و نتونستن، می‌تونن درخواست بدن.
این دومین پرداخت بزرگ به مردم توسط FTC توی تاریخه! و فقط دفعه سومیه که FTC تونسته براساس قانون مخصوص خرید آنلاین (Restore Online Shoppers’ Confidence Act) جریمه سنگین بگیره.
رئیس فعلی FTC، اندرو فرگوسن، کلی خوشحال بود و گفت با این حرکت، دوران جدیدی شروع شده و دیگه شرکتا نمی‌تونن راحت مردم رو تو تله اشتراک بندازن. خودش گفت: «شواهد نشون می‌ده آمازون عامدانه مسیر لغو عضویت رو سخت کرده بود تا مردم ناچار بمونن! حالا با این توافق مطمئن می‌شیم دیگه تکرار نشه».
البته آمازون قبول نکرد که کار اشتباهی کرده. توی بیانیه‌شون گفتن: «ما همیشه خواستیم عضویت و لغوش رو برای همه آسون و شفاف کنیم و ارزش زیادی به کاربرهامون دادیم». ولی خب، جریمه سنگین رو پذیرفتن و گفتن اینجوری قضیه رو می‌بندیم و می‌ریم جلو!
یک نکته جالب: دبیر قبلی این کمیسیون، لینا خان، توی توییتر نوشته بود این جریمه در مقابل درآمد آمازون “قطره‌ای توی دریاست!” اصلاً می‌دونید آمازون هر ۳۳ ساعت، ۲.۵ میلیارد دلار درآمد داره! یعنی اندازه همین جریمه رو هر یکی و نیم روز به جیب می‌زنه. فقط تو نیمه اول سال ۲۰۲۵ از سرویس‌های اشتراک، ۲۳.۹ میلیارد دلار درآورده!
خلاصه، این توافق قراره چند تا تغییر مهم بیاره. آمازون موظفه شفافیت رو زیاد کنه، مثلاً یه دکمه بزرگ بذاره که هرکی نمی‌خواد پرایم رو قبول کنه، راحت ردش کنه. دیگه نمی‌تونن جمله‌های گمراه‌کننده بنویسن، مثل “نه، نمی‌خوام ارسال رایگان بگیرم” که باعث شه مردم حس بد پیدا کنن! هم باید شرایط قیمت و تمدید و لغو عضویت رو از اول واضح توضیح بدن.
یه نکته دیگه: لغو عضویت باید به همون راحتی باشه که عضویت انجام میشه، یعنی هر راهی برای عضو شدن هست، همون راه باید برای لغو هم باشه، نه اینکه آدم رو بفرستن تو منوهای پیچیده.
همه اینا هم زیر نظر یه ناظر مستقل اجرا میشه که مطمئن شن دیگه آمازون ترفندی نمی‌زنه.
این توافق توسط دادگاه فدرال توی ایالت واشنگتن تایید شده و با رای ۳ به ۰ کمیسیون تصویب شده. تاثیر مالی‌اش با توجه به درآمد عظیم آمازون شاید براشون دردآور نباشه، ولی برای مصرف‌کننده‌ها یه قدم مهم حساب میشه که حقوقشون جدی گرفته بشه.
در کل، این قضیه نشون می‌ده حتی بزرگ‌ترین غول‌های تکنولوژی هم نمی‌تونن هرکاری دوست دارن با کاربراشون بکنن و بالاخره یه جا جلوی زرنگ‌بازی‌ها گرفته میشه!
منبع: +
