تا حالا به این فکر کردی که اجداد ما چقدر زرنگ بودن؟ تازه یه تحقیق جدید نشون داده که اجداد انساناها تقریباً ۲/۶ میلیون سال پیش، خیلی قبل‌تر از اون چیزی که محقق‌ها فکر می‌کردن، بلد بودن برای آینده برنامه‌ریزی کنن!
ماجرا از این قراره: یه گروه از محقق‌ها ۴۰۱ تا ابزار سنگی رو توی یه سایت باستان‌شناسی به اسم “نیایانگا” در کنیا پیدا کردن. این ابزارها بین ۳ میلیون تا ۲/۶ میلیون سال قدمت دارن و جالبه بدونی که سبک ساختشون به اسم “اولدوان” معروفه. اولدوان یعنی اولین سبک ابزارسازی که انساناها باهاش آشنا شدن؛ تو این سبک، یه سنگ بزرگ‌تر رو برمی‌داشتن، با یه سنگ دیگه روش می‌زدن و ازش تیکه‌هایی برای درست کردن ابزار می‌کندن.
حالا نکته باحال ماجرا اینکه بیشتر سنگ‌هایی که این ابزارها باهاش درست شده بودن، اصلاً تو همون نزدیکی پیدا نمی‌شن! محقق‌ها میگن خیلی از این سنگ‌ها باید از بیش از ۱۰ کیلومتر اون‌طرف‌تر آورده شده باشن. فکر کن! یعنی طرف می‌دونسته دقیقاً دنبال چه سنگیه و مسیر طولانی رو طی می‌کرده تا بیاره ابزار مورد نظرش رو بسازه.
حالا مقایسه کن با شامپانزه‌ها که اونا هم بعضی وقتا سنگ میارن تا آجیل بشکنن، ولی بیشترین فاصله‌ای که طی می‌کنن تقریباً دو کیلومتره و اونم همش در چند بار و کم‌کم. این کشف جدید نشون میده اجداد انساناها از همون موقع‌ها قدرت برنامه‌ریزی و نقشه‌کشی ذهنی داشتن. یعنی بلد بودن شاخصه‌های یه سنگ خوب رو یاد بگیرن، محیطشون رو تو ذهنشون نقشه‌کشی کنن، و بفهمن از کجا باید سنگ مناسب رو بیارن.
یکی از محقق‌ها به اسم ریک پاتز می‌گه نوآوری اصلی سبک اولدوان شاید خود ابزار نباشه! بلکه اینه که اجداد ما فهمیدن ارزش داره برای ابزارسازی، منابعشون رو از یه جا به یه جای دیگه حمل کنن و فقط به هر چی دم دستشون بود قانع نشن. این یعنی هدف و نیت داشتن – خلاصه بعید نیست اولین جرقه‌های آینده‌نگری تو این دوره زده شده باشه.
ابزارهای سنگی قدیمی‌تر حدود ۳/۳ میلیون سال پیش ساخته شدن (واسه اینکه بدونی: این یعنی تقریبا یه میلیون سال قبل‌تر از اینکه جنس ما به اسم Homo یعنی “انسان” شروع شده باشه). اکثر دانشمندها فکر می‌کنن این ابزارها رو موجوداتی مثل “آسترالوپیتکوس” ساختن. آسترالوپیتکوس یه جور انسان‌سان قدیمی مثل “لوسی” بوده که بدن کوچیک و هوش متوسطی داشته.
اما اون ابزارهای که لوسی و رفقا ساختن، معمولاً از مواد همون دور و اطرافشون بودن و نهایتاً سه کیلومتر از محلشون با خودشون آورده بودن، نه مثل نیایانگا که طرف تا ده کیلومتر جا‌به‌جا کرده! تازه جالب‌تر اینکه مشخص نیست واقعاً دقیقاً کدوم گونه از اجداد انسانا این ابزارها رو ساختن؛ چون تا وقتی که اسکلت دقیقاً کنار ابزار پیدا نشده باشه، نمی‌تونیم قاطعانه بگیم.
کنار این ابزارها تو نیایانگا یکم هم فسیل از یه جنس دیگه به اسم “پارانتروپوس” پیدا شده. پارانتروپوس هم یه نوع آدم‌وار قدیمیه؛ همین باعث شده دانشمندها شک کنن که شاید حمل‌ونقل ابزار فقط منحصر به جنس Homo نبوده. یعنی شاید حتی اونایی که Homo نبودن هم به فکر حمل سنگ و وسایل‌شون بودن!
خیلی جالبه بدونی که حدود دو میلیون سال پیش، بقیه اجداد انسانا مثل هومو ارکتوس (هومو ارکتوس یعنی یه نوع انسان باستانی که بدن و مغزش بزرگ‌تر بود) تغییرات بزرگی داشتن؛ مغزشون بزرگ شد، بعضیاشون مهاجرت کردن و شروع کردن به گوشت خوردن و پخت‌و‌پز! اینا هم دوباره نشون میده که چقدر تو برنامه‌ریزی و انتخاب مواد، پیشرفت کرده بودن و فقط سراغ هر چیزی نمی‌رفتن.
در کل، کشف ابزارهای سنگی نیایانگا باعث شده همه فرضیات قبلی زیر سوال بره و نشون بده که اجدادمون خیلی زودتر از اون چیزی که حتی فکرش رو می‌کردیم، هوشمند و آینده‌نگر بودن.
اِما فاینستون٬ که یکی از نویسنده‌های این تحقیق هم هست، می‌گه: “انسان همیشه به ابزارهاش وابسته بوده تا از پس مشکلات زندگیش بربیاد. وقتی بفهمیم این رابطه از کِی شروع شد، راحت‌تر می‌تونیم بفهمیم چطور با دنیای امروزی و تکنولوژی کنار بیایم.”
مارو یاد این می‌اندازه که هوش و آینده‌نگری و بلد بودن مدیریت منابع، چیزیه که ریشه‌های عمیقی تو وجود ما داشته؛ حتی موقعی که هنوز نه خبری از گوشی و کامپیوتر بوده، نه حتی اسم گونه ما! حالا دفعه بعد که یه ابزار باحال اختراع کردی بدون اجدادت هم کم چیزی نبودن!
منبع: +
