اگه فکر میکنی یه روز معمولی تو خونه نشستی و سقف خونهات امنه، باید داستان سنگ فضاییای رو بشنوی که همین تابستون از آسمون افتاد رو خونه یکی از مردم شهر مکدانا (McDonough) ایالت جورجیا و همه رو شوکه کرد!
ماجرا از این قراره که تو ۲۶ ژوئن (۵ تیر)، یه شهابسنگ حسابی پر سر و صدا با سرعتی عجیب (۲۹ هزار مایل یا حدود ۴۷ هزار کیلومتر در ساعت – یعنی مثل یه موشک!) از جو زمین رد میشه و به عنوان “آتشگوی” تو آسمون جنوب شرق آمریکا دیده میشه. حالا آتشگوی چی هست؟ یعنی یه تیکه شهابسنگ که اونقدر بزرگ و روشنه هنگام ورود به جو، انگار یه گلوله آتشینه که از آسمون رد میشه.
طبق حرف دانشمندای ناسا، این سنگ فضایی حدود یک متر قطر داشته و وقتی وارد جو شده، سرعتش اونقدر زیاد بوده که حتی یه موج صوتی (همون Sonic Boom) ایجاد کرده! خیلی از مردم فکر کردن زلزله اومده، اما در واقع کارِ سنگ فضایی بوده.
جالبه بدونی وقتی این شهابسنگ به خونه مرد جورجیایی برخورد کرد، از سقف و سقف کاذب و حتی لولههای تهویه (HVAC) هم رد شد و توی اتاق نشیمن فرو اومد. صدایی که درست کرده بود، مثل تیر بود و زمین به لرزه افتاده بود! خردهشیشهها و گرد و غبارش هنوزم اطراف خونه پیدا میشه و ساکن خونه همچنان درگیر جمعکردنشه.
پژوهشگرها، مخصوصا دکتر اسکات هریس از دانشگاه جورجیا، یه نمونه از این شهابسنگ پیدا کردن که حدود ۲۳ گرم وزن داشت و با دستگاههای مخصوص (مثل میکروسکوپ اپتیک و الکترونی – دستگاههایی که برای دیدن جزئیات خیلی ریز استفاده میشه) بررسیش کردن.
حالا عجیبترین بخش ماجرا اینجاست:
بر اساس بررسیها، سن این شهابسنگ حدود ۴.۵۶ میلیارد ساله. یعنی تقریباً ۲۰ میلیون سال از سیاره زمین هم پیرتره! (زمین حدود ۴.۵۴ میلیارد سال سن داره). یعنی یه تیکه از تاریخ و زمان که خیلی قبلتر از تشکیل زمین ساخته شده و حالا پا به خونه یه آدم عادی گذاشته!
خود شهابسنگ مکدانا (اسم رسمی که براش گذاشتن) از کمربند اصلی سیارکها اومده؛ این کمربند جایی بین مریخ و مشتریه و پر از ستارههای کوچولو به اسم سیارک هست. این شهابسنگ عضو گروهی از سیارکهاست که فکر میکنن حدود ۴۷۰ میلیون سال پیش از یه سیارک بزرگتر جدا شده. بعضی از تیکههاش بالاخره بعد کلی چرخیدن دور خورشید و تقاطع با مدار زمین، با بدنه سیارهمون برخورد کردن.
واسه اینکه مقیاس بزرگی موضوع رو حس کنی: تیکهای که به اون خونه خورد، دو برابر یه گلوله کالیبر ۵۰ بود و با سرعت تقریبی ۱ کیلومتر بر ثانیه حرکت میکرد! یعنی فرض کن ۱۰ تا زمین فوتبال رو تو یه ثانیه رد کنی!
از لحاظ جنس هم، دکتر هریس فهمیده که جنسش از نوع کندریت سنگی (Chondrite) بوده که فلزش خیلی پایین بوده. کندریتها همون شهابسنگهایی هستن که اکثراً از سنگ و مقادیر کمی فلز ساخته شدن و اولین مواد جامد تشکیلدهنده منظومه شمسی هستن.
یه نکته جالب دیگه اینکه تو جورجیا اصلاً زیاد شهابسنگ نمیاد! فقط این ۲۷مین شهابسنگ ثبتشده تو کل تاریخه اونجاست و فقط ششمین بار بوده که کسی افتادنش رو با چشم دیده. البته الان به لطف تکنولوژی و آدما که همیشه چشمشون به آسمونه، این اتفاقات داره بیشتر ثبت میشه و شهابسنگهای بیشتری پیدا میشن.
تکههایی از این شهابسنگ قراره توی موزه علمی Tellus تو کارترزویل نمایش داده بشه و دانشگاه جورجیا هم هنوز مشغول بررسی سایر قطعاتشه.
خلاصه ماجرا اینه: یه تیکه از اول منظومه شمسی، شاید حتی قدیمیتر از خود زمین، بعد میلیاردها سال سفر، با سقف خونه یک نفر تو جورجیا ملاقات عجیب و غریبی کرد و یادمون انداخت که آسمون همیشه ممکنه سورپرایزهای عجیب داشته باشه!
منبع: +